​Эхэнэрэй зоригһоо илалта ерэдэг юм

Энэрхы һайхан эхэ эсэгын аша буянгаар, алтан дэлхэйн жама ёһоор хүн түрэлтэн хадаа аба эжынгээ нэрэ нэрлүүлхэ, ажабайдалаа һайнаар зохёохо, үри хүүгэдые үдхэхэ, үбгэд хүгшэдөө үргэхэ гээшэ хүн бүхэнэй гол уялга, хуби заяан гээшэ ааб даа.

Хабар ... Хамаг юумэнэй дэгжэхэ, байгаалиин ургамалай һалбаран сэсэглэхэ үе! Эгээл иимэ хабарай дулаахан нэгэ үдэр хонгор һайхан Хори нютагта Дамба-Доржо Бодиевич Лидия Гармажаповна хоёрой үнэр баян, жаргалтай гэр бүлэдэ баяр боложо, басаган түрэжэ, табан үринэрэйнь дүрбэдэхи үринь боложо, алтан дэлхэй дээрэ мүндэлһэн байна. Гэртэхиниинь басагандаа Ешин-Хорло (Колесо мудрости) гэжэ нэрэ үгэбэ. Хүнэй нэрэ хуби заяандань бага бэшэ нүлөө үзүүлдэг юм гэлсэдэг. Бодомжолходо, үнэхөөрөөшье тиимэ ха. Ешин-Хорло бага балшар наһанһаа хойшо сэбэр сэхэ зантай, урагшаа һанаатай, һүбэлгэн ухаатай, суг хамта һурагшадайнгаа болон нүхэдэйнгөө мүнөөшье болотор түшэг тулгууринь зандаа ха юм.

Хориин нэгэдэхи дунда һургуулида һуража байха үедэнь тоо бодолгын багша Елена Ивановна Гунтыпова шабияа адаглажа, тоо бодолгодо бэрхыень мэдээд, саашань бүри үрэ дүнтэйгөөр заажа, аймагай болон уласай элдэб янзын олимпиадануудта бэлдэдэг болоо. Ешин-Хорло хожом тоонто нютагаа ерэхэ бүхэндөө харгы зааһан хүндэ ехэтэй багшынгаа богоһо алхажа, халуухан сайень уугаад, мэндыень мэдэжэ байдаг заншалтай болоо һэн.

Һургуулидаа һайнаар һурахынгаа хажуугаар Ешин-Хорло спортоор бэеэ һорихо дуратай һэн. Тэрэ волейболоор, теннисээр мүрысөөнүүдтэ хабаададаг, гадна альпинизмаар һонирходог юм. Һургуулияа мүнгэн медаляар дүүргэжэ, Буряадай гүрэнэй университедэй тоо бодолгын ба информатикын институдта ороһон юм.

Эхэнэр хүн ажамидаралай эхин һэн хойноо эхэ болохо заяатай байна бшуу. Дээдэ һургуулиингаа нэгэдэхи курсда һуража байха үедөө Ешин –Хорло хадамда гаража, Хишектуевтанай бүлэ соо хоёр хөөрхэн эхир хүбүүн басаган хоёр мүндэлөө. Һуража байгаад, үри хүүгэдээ үндылгэхэдэ хэды хүндэ байбашье, урагшаа дабшажа, һуралсалаа үргэлжэлүүлһэн байна. Хадам болон түрэһэн эхэ эсэгэнэрынь хоёр тээһээнь хамһалсажа, Улаан-Үдэ ерэжэ гү, али хүдөө нютагаа үхибүүдыень асараад харалсажа, нилээдгүй хубитаяа оруулһан юм. Ешин-Хорло доро дохижо, алтанһаа үнэтэй аба эжынэрэйнгээ ашаар нэгэшье үдэр һуралсалаа гээнгүй, эрхимээр һураһанайнгаа түлөө ректорэй стипендидэ хүртэһэн, мүн тиихэдэ нэрэнь университедэйнгээ Хүндэлэлэй ном руу оруулагданхай гээшэ. Улаан дипломоор дээдэ һургуулияа дүүргэһэнэйнгээ һүүлээр “Дээдэ һургуулиин багша” гэһэн нэмэлтэ мэргэжэлтэй болоод, саашадаа аспирантурада һураба. Энэ үедөө Доржо Банзаровай ба Ородой Холбооной Засагай газарай стипендинүүдтэ хүртэһэн. Гурбан жэлэй саана Улаан-Үдэ хотын захиргаанай даргын нэрэмжэтэ шангай лауреат болоһон, “Залуу бэлигтэйшүүл” гэһэн конкурсдо хабаадажа, “Эрдэм ба мэргэжэлтэ ажал ябуулга” гэһэн нэрэ зэргэдэ хүртэһэн байна.

Мүнөө түрэл дээдэ һургуулидаа амжалтатайгаар хүдэлжэ, хүнгэн бэшэ ажабайдалай хүлгөөн соо төөрингүй, дуратай ажалдаа бэеэ зорюулжа, бэлиг шадабарияа шабинартаа дамжуулжа байна. Тэрээнһээ гадна, Ешин-Хорло үри бэедээ зөөлэн мээхэй, нүхэртөө энхэргэн тэсэмгэй, энэрхы һайхан шэнжэ шанарнуудтай. Бага балшарһаа Хишектуевтанай бүлэ зүрхэ сэдьхэлэйнгээ урин ульһа, халуун энхэрэлээ үхибүүдтээ зорюулжа, буряад ёһо заншалаа мартангүй, Эхэ оронойнгоо эрхим эрхэтэдые ургуулан хүмүүжүүлнэ. Тоонтодоо ухаангүй дуратай Ешин-Хорло ходо нютагаа эрьежэ, басаган хүбүүн хоёртоо хаанашье ябаа һаа, түрэл нютагтаа дурлал түрүүлжэ, үлгы болоһон Хори нютагтаяа, һургуулиингаа түүхэтэй танилсуулжа, омогорхол түрүүлжэ байдаг. Тэдэнь баһа эхэеэ һажааһан хоёр, олон янзын конференци, олимпиадануудта хабаададаг, спортоор бэеэ һоридог юм.

Ешин-Хорло уужам сэдьхэлтэй, нэтэрүү, эхилһэн хэрэгээ эсэстэнь хүргэдэг, гэр соохиёо саб гэмэ байлгаха гэжэ оролдодог заншалтай. Үшөө тиихэдэ гэр бүлэеэ амтан эдеэгээр баярлуулха гэжэ оролдодог, газаагаа огородой эдеэ, нюдэнэй шэмэг сэсэгүүдые һуулгажа үрдидэг юм.

Хүнэй хуби заяан гээшэ шэргэшэгүй арюухан аршаан булагтал эхитэй, нэгэ харьялан бурьялжа, заримдаа аалин намдуугаар мэлмэрэн, наруули үдэр гэрэлтэн, һолонготон байдаг бэшэ аал? Һанаһанаа бэелүүлхэдээ баярлаха, омогорхохо, гай тодхорто ороходоо, уйдхар гашуудалда абтаха, һанаагаа зобохо ушартай болодог ааб даа. Энэ наһанай ута замда элдэб ушарнууд хүн бүхэндэ тохёолдодог ха юм. Зүгөөр уужам харгыда гараһан залуухан, нюдэндөө галтайхан Ешин-Хорло ажабайдалайнгаа жолоое шанга барижа, нэрэеэ дээрэ үргэжэ, инаг нүхэрөө, үри хүүгэдээ, холо ойрын түрэлхидөө, найдамтай хани нүхэдөө хараха бүхэндөө баярлажа, жаргалтайб гэжэ һанажа ябадаг юм.

Эхэнэрэй энхэрэлһээ

дуран мүндэлнэ,

Эхэнэрэй хүсэлһөө

ажабайдал амилна,

Эхэнэрэй зоригһоо илалта ерэнэ,

Эхэнэрэй дуран

ажаһуухада туһална...