​Жэшээтэ бүлэ

Ивалга аймаг үргэмжэтэй hайхан нютаг юм. Холо, ойрын аймагуудhаа ерэhэн зониие уринаар угтан абадаг, үргэдэг гээд, эртэ урдаhаа мэдээжэ. Мүнөөшье хүдөө нютагуудаймнай хүн зон Улаан-Үдэ руу тэгүүлэн, Буряад Уласай ниислэл хотодо зэргэлээд оршоhон Ивалга аймагта түбхинэжэ, ажал олоод, үри хүүгэдээ үндылгэн ажамидарна гүб даа гээд, түрэhэн нютагтаа түрүү багша нэрэтэй Мэдэгма Бабасановна Бадмацыбикова hанамжаяа хубаалдана. Тэрэшэлэн Ивалга түрэл нютаг тухайгаа, түүхэhээнь, урданайнь домог суу тушаа үльгэр түүрээhэндэл хөөрөөниинь үргэлжэлхэл шэнги. Теэдшье нютаг тухайгаа иимэл үндэр мэдэсэтэй байхал ёhотой ха юм буряад хэлэнэй багша! Ивалгаархинай гэхэ гү, али эхирэд-булагад угай үри hадаhадай зан абаряар хори буряад хэлэн дээрэ аад, түргэдүү хэлбэреэр, тойруу бэшэ – тодо сэхээр Мэдэгма багша гэр бүлэ тухайгаа хөөрэжэ үгэбэ.

«Хамба ламын тахилгатай Баян-Улаанай үбэртэ олдоhон Дармаа Хамбын Арюун-Булагай дэргэдэ Хубисхал гэжэ соморхон сэлеэн харагдадаг. Тэрэ нютаг Доодо-Ивалгын hомондо ороно. Эгээл эндэ минии болон Володя нүхэрэймни элинсэг хулинсагай нангин тоонто оршоно. Тиимэhээ баабай эжынгээ нютагhаа таhарангүй, «түлиhэн гуламтыень тахиhаар» ажаhуунабди гэхэдэ болоно. Үглөө бүри Хубисхалhаа Ивалга аймагай түб тосхон руу hургуулидаа тэгүүлhээрби…

- Наhанаймни нүхэр, Владимир Бальжирович Бадмацыбиков, Ивалгын hургуулида намhаа нэгэ класс дээгүүр hураhан. Сугтаа Доржо Банзаровай нэрэмжэтэ багшын дээдэ hургуули түгэсхөө hэмди. Хоюулаа гахай жэлтэйбди. Наhаараа сугтаа. Дүрбэдэхи курсын оюутан ябаад, Митаб гэжэ хүбүүтэй болоо hэмди. Тиихэдэ түрэлхиднай, хамагай ехээр хадам эхэмни хүбүүемнай харалсажа үгөө. Тиимэhээ ямаршье таhалгаряагүйгөөр дээдэ hургуулияа дүүргээб. Удаань 3 жэлэй туршада Сэлэнгын аймагай Ноёхоной дунда hургуулида ород хэлэ болон литература заагааб.

Тэрэшэлэн 1985 онhоо түрэл Ивалгынгаа hургуулида түрэлхи буряад хэлээ, уран зохёолоо ургажа ябаhан залуу халаанда Мэдэгма багша дамжуулhаар. Үшөө тиихэдэ олон жэлдэ олоhон дүршэлөөрөө залуу багшанартай хубаалдаhаар бшуу. Ямар шалтагаанhаа имагтал буряад хэлэнэй багша болохоо шиидээбта гэhэн асуудалда Мэдэгма Бабасановна иигэжэ харюусаба:

- Доодо-Ивалгын hургуулида эхин классуудта Цыпилма Бальжинимаевна Бальжинимаева гэжэ бэрхэ багша манай класс даагаад ябаа. Гадна «Сэлэнгын урасхал» гэжэ нэмэлтэ hуралсал эмхидхэгшэ hэн. Энэ багшамнил намай түрэлхи буряад хэлэндээ дуратай болгоо гэхэдэ болоно. Тиихэдэ түрэлхи хэлэн дээрээ шүлэгшье найруулаад туршадаг hаабзабди. Удаань 1-дэхи интернат-hургуулида hуралсалаа үргэлжэлүүлээб. Хүдөөгэй малшадай үхибүүд тэндэ hурадаг hэмди. Тэндэ Хандама Дугаровна Дамдинова гэжэ буряад хэлэнэй бэрхэ багша намай баhа дэмжэдэг hэн. Жалсан Батуевич Санжиев хүмүүжүүлэгшэмнай ябаа. Дараань дахяад нютагаа бусаад, 1977 ондо Ивалгынгаа дунда hургуули түгэсхөө hэм. Тиигэжэ ород хэлэ болон литературын багша (4 жэл hураха хэрэгтэй байгаа) болохо гэhэн хүсэлтэй ябаhан аад, дээдэ hургуулида Хандама Дугаровна Дамдинова багшатаяа ушараад, зүбшөөлөөрнь буряад хэлэ болон литература, мүн үндэhэн hургуулинуудта ород хэлэ болон литература зааха багша (табан жэлдэ hураха хэрэгтэй байгаа) болохоо шалгалта дабаад, шармайhан байнаб».

Мэдэгма Гомбоева угаа бэрхэ оюутадай тоодо ородог байгаа. Эдэбхитэй, шуран, hүбэлгэн бэрхэ тула бүхы хэмжээ ябуулгануудта оролсодог hэн гээд, тэрэ үедэ сугтаа hураhан нүхэдынь, тэдэнэй тоодо Буряадай гүрэнэй телевидениин мэдээжэ сурбалжалагша Баярма Раднаева, «Бэлиг» хэблэлэй захирал Сергей Будаев, «Буряад үнэн» сониной харюусалгата секретаряар олон жэлдэ ябаhан Цырен-Дулма Гуродармаева болон бусад тэмдэглэхэ байна.

Удаань Ивалгынгаа hургуулида амжалта түгэс ажаллаhанай түлөө олон тоото шагналнуудтай. Тэдэнэй дундаhаа Мэдэгма Бабасановнада хамагай сэнтэйнь гэхэдэ, «Ородой Холбооной арадай гэгээрэлэй отличник» гэhэн үндэр нэрэ зэргэнь мүн. Бүри залуухан багша ябахадань, хэhэн ажалыень гүрэн түрэ иимэ үндэрөөр сэгнэhэн байна. 1998 ондо Мэдэгма Бабасановна Ивалга аймаг дотор «Жэлэй эрхим багша» болоhон. 2000 ондо уласай хэмжээндэ түрүү багшанарай тоодо ороhон. 2008 ондо Ородой Холбооной эрхим багшанарай тоодо орожо, үндэр шан абаhан юм. Теэдшье эдэ бүхы амжалтануудтань Мэдэгма багшын ара талаhаа хада шэнги түшэг байhан Владимир Бальжировичай аша нэмэри баhал ехэ. Үглөөнhөө үдэшэ болотор багшын ажал эсэстээ хүрөө гэжэ байхагүй. Тиихэдэнь мүнөө мал ажахыгаа хараад, халуун сайгаа шанаад, хани нүхэрөө угтан абадаг наhанайнь ханигүйгөөр яагаад ажал ябахаб?! Владимир Бальжирович баhал багша мэргэжэлтэй. Ноёхондо, Доодо-Ивалгада, совхоз техникумдэ олон жэлдэ амжалтатай ажаллаhан. Тиимэhээ Буряадай Арадай Хуралай, Буряадай Хүдөө ажахын яаманай шагналнуудтай. Мүнөө Хубисхал нютагтаа фермерэй ажал эрхилнэ. Бадмацыбиковтанай бүлэ Ивалгынгаа аймаг  дотор жэшээтэ бүлэ гэхэдэ болоно. Ород гүрэнэй хэмжээндэ жэшээтэ бүлэ боложо тодорhон.

Мэдэгма Бабасановна өөрөө 6 үхибүүдэй эгээл одхон басаган. Владимир Бальжирович 7 үхибүүтэй гэр бүлэhөө юм. Тиимэhээ хоёр талаhаа түрэл гаралнууд тоогүй олон. Хүндэмүүшэ айлайда айлшад орон гаран байhаар ааб даа. Митаб хүбүүниинь гэр бүлэ боложо түбхинэнхэй, Надежда нүхэртэеэ 3 үхибүүгээ хүмүүжүүлнэд. Тиимэhээ Мэдэгма болон Владимир Бадмацыбиковтанай бүлэ 3 ашанараа харалсажа, ажана тэнюун ажаhууhаар лэ!