​Хүгжэмэй һургуулиин амжалта

2017 ондо Хэжэнгэ аймагай Дээдэ Хэжэнгын дунда һургуули 100 жэлэйнгээ ойн баяр тэмдэглэхэнь. Энэ хэмжээ ябуулгада бэлэдхэлэй ажал эхилэнхэй. Һаяхан Буряадай гүрэнэй филармониин танхим соо нигүүлэсхы сэдьхэлэй тоглолто үнгэрбэ. Эндэ ороһон мүнгэ зөөри һургуулиин ойн баяр тэмдэглэхэ жасада дамжуулагдаха юм.

Энэ тоглолтодо Эдэрмэг, Хөөрхэ, Леоновко һууринуудһаа урган гараһан хүн зон, тэдэнэй үри хүүгэд, соёлой хүдэлмэрилэгшэд, дуушад, хатаршад, хүгжэмшэд хабаадаа. 100 жэлээ тэмдэглэжэ байһан эрдэмэй гуламтын дэргэдэ хүгжэмэй һургуули бии юм.

Түрүүшын багша

1973 ондо Ага тойрогой Могойто аймагай Ага-Хангил һуурин тоонтотой Цыпилма Будуевна Бимбаева Улаан-Үдын хүгжэмэй училищи дүүргээд, Эдэрмэг нютаг хүгжэмэй багшаар хүдэлхэеэ ерэһэн юм. Тэрэл жэлдэнь буряад уран зохёолой үндэһэ табигшадай нэгэн, бэлигтэй уран зохёолшо Хоца Намсараевай ойн баяртай дашарамдуулан, хүгжэмэй һургуули нээхэ тухай шиидхэбэри абтаһан байгаа. Тиигэжэ залуу багша хүгжэмэй һургуулиин эхи табиһан юм.

- Һургуулиин нэгэ таһалга соо хуушан пианино табижа, һургуулиин завуч байһан Юрий Луцилович Цыбеновтэй сугтаа үхибүүдые хүгжэмэй талаар шалгажа, 12 һурагшые шэлэжэ абаа бэлэйбди. Тэрэ үедэ һургуулиин захиралаар бэрхэ багша Цырен Базарович Золтоев ажалладаг байгаа, тэрэ өөрөө хүгжэмдэ угаа абьяастай, һургуулида духовой оркестр хүтэлбэрилдэг һэн, - гэжэ Цыпилма Будуевна хөөрэнэ.

Шабинарынь бусажа эхилээ

Хүгжэмэй һургуулида жэл ошохо бүри үхибүүд олоор ябажа эхилээ. Нэгэ таһалга соогоо багтахаяа болиходонь, жэлэй туршада клуб соо ажаллаа. Удаань совхозой хүтэлбэрилэгшэд нэгэ багахан гэр барюулжа үгэһэн юм. Фортепиано Цыпилма Бимбаева, чаанза Сэсэг Дашиева, баяан Надежда Черных гэгшэд заадаг байгаа. Эдэ багшанар яһала удаан, амжалтатай хүдэлөө. 1980-яад онуудаар аяар 60-аад үхибүүдэй ябадаг болоходо, байшангыень томо болгожо, уужам, һаруул һургуулитай болоо бэлэй. Совхозой захирал ходо дэмжэжэ, хүгжэмэй зэмсэгүүдые худалдажа абажа үгэдэг байгаа.

- Бэлигтэй бэрхэ багшанар манда ажаллаал даа. Хэжэнгын хүгжэмэй һургуулида олон жэлдэ урагшатай ажаллаһан Геннадий Апполонович Доржиев, Валентина Шагдаровна Гунгарова болон бусад багшанарта манай үхибүүд заалгаха аза талаантай байгаа, - гэжэ хүгжэмэй багша дурсана.

Он жэлнүүдшье ошожо, Эдэрмэгэй хүгжэмэй һургуули дүүргэгшэд саашаа Улаан-Үдын хүгжэмэй училищи түгэсхэжэ, мэргэжэлтэд болоод, һөөргөө нютагаа бусажа эхилээ һааб даа. Жэшээнь, хуурай багшаар Майя Васильевна Убугунова ажаллажа, олон үхибүүдые энэ гайхамшаг зэмсэгэй шэдитэ хүгжэмдэ һургаа. Татьяна Дандаровна Балданова 10 жэлэй туршада нютагайнгаа хүгжэмэй һургуулида багшалаа, хаагдахадань, мүнөө Улаан-Үдын хүгжэмэй 8-дахи һургуулида багшална.

“Арюуна” ансамбль байгуулагдаа

Хүдөө нютагуудай хүгжэмшэд, соёлшод малшадта ошожо, концерт наада харуулдаг заншалтай һэн. Тиигэһээр тэдэнэр өөһэдын ансамбль байгуулха гэжэ шиидхэһэн юм.

- Тэрэ үедэ ансамбльдамнай дуу, хатарта абьяас бэлигтэй Арюуна гэжэ нэрэтэй дүрбэн басагад ябадаг һэн. “Арюуна” гэжэ нэрэ дурадхаһамни, булта зүбшөөһэн юм. Тиигэжэ мүнөө болотороо тэрэл нэрээрээ ябанабди, - гэжэ Цыпилма Будуевна энеэнэ.

Ансамбль жэл ерэхэ бүри хүгжэжэ, аймаг дотороо амжалтануудые туйлажа, Буряад Уласай хэмжээндэ хабаададаг болоо һэн. Хүүгэдэй болон эдиршүүлэй “Найдал” гэһэн уласхоорондын ехэ харалгада Арюуна Цыренова хоёр дахин дипломоор шагнагдаһан юм. Ансамблиин 3-4 һурагша Буряад Уласай Соёлой яаманай стипенди абадаг байгаа.

Үхибүүд олон конкурс харалгануудта хабаадахадаа, ганса өөһэдынгөө бэлиг шадабари харуулна бэшэ, харин ондоо хүнүүдэй дүй дүршэл халан абана,хүгжэнэ ха юм.

"Арюуна" ансамбль

Багшынгаа зааһан харгыгаар

Хүдөө нютагта хүгжэмэй һургуули байгуулга хадаа үхибүүдые хүгжөөлгэдэ тон ехээр нүлөөлдэг ха юм даа. Энэ һургуули түгэсхэгшэдэй олонхинь хүгжэмэй багшанар болонхой, Буряадтаа мэдээжэ артистнуудшье бии.

Жэшээнь, дуу, хатарай “Байгал” театрай лимбэ дээрэ наададаг хүгжэмшэн Александр Шодонов энэ һургуулиин шаби юм. Һайн дуранай композитор, пианист Агваан Борбоевой харгы баһал эндэһээ эхиеэ абаа. Алма-Ата хотын консерватори дүүргэһэн бэлигтэй дуушан Доржо Дондоков хүгжэмэй үлгыдэ эндэл бөөмэйлүүлэгдэһэн юм. Буряадай мэдээжэ дуушан Дарима Дугданова энэл һургуулиин шаби байһан.

- Үхибүүдые балшар бага наһанһаань хүгжэмэй талаар хүгжөөхэдэ, заабол артист болгохо гэһэн зорилго табигдадаггүй бшуу. Хүгжэмэй нюуса шудалһан үхибүүд саашадаа, сэдьхэлэй талаар баян, ажал хэрэгтээшье ондоохоноор хандадаг болодог ха юм даа. Тиигээдшье хүдөөгэй багахан нютагуудта үхибүүд сүлөө сагтаа хайшаа ошохоб? - гэжэ хүгжэмэй багша бодомжолно.

2009 ондо Эдэрмэгэй хүгжэмэй һургуули хаагдаа. Соёлой яаман энэ һургуули дэмжэхэ гэжэ хэды оролдобошье, нютагай өөһэдын хүтэлбэриин хүзүүн дээрэ тохогдоо һэн. Теэд мүнгэ зөөриин хүртэхэгүйдэ, эгээл түрүүн соёлой эмхинүүд хаагдадаг гүб даа.

Дээдэ Хэжэнгын дунда һургуулиин 100 жэлэй түүхэдэ онсо үүргэтэй байһан хүгжэмэй һургуули дүүргэгшэд энэ үдэр Буряадай гүрэнэй филармониин байшан соохи тоглолтодо булта шахуу эдэбхитэйгээр хабаадаба. Түрэл һургуулиингаа ойн баярые үнгэргэхэ хэрэгтэ өөрынгөө хубитаяа оруулһан бэлигтэйшүүлэй тоглолто үдэшын 6 сагһаа 10 саг хүрэтэр үргэлжэлөө.

Дээдэ Хэжэнгын һургуулиин шабинар