​Алексей Цыденов сэтгүүлшэдтэй уулзаба

Уласай Толгойлогшын уялга саг зуура дүүргэгшэ Алек­сей Цыденов Буряад орон­до ажаллажа байгаа олондо мэдээсэл тараадаг хэрэгсэлнүүдэй хүтэлбэрилэгшэдтэй үсэгэлдэр уул­заба. Нүхэр ёһоной оршон байдалда хөөрэлдэе гээд шэнэ дарга уулзал­гын эхиндэ уряалаа.

“Ниислэлэй сэтгүүлшэдһээ шуран байнат”

– Буряадай сэтгүүлшэдэй шуран түргөөр ажаллажа, ябууд шууд мэдэ­эсэл суглуулжа тунхагладагыень би ойлгоод байнаб, - гээд абаһаар Алексей Цыденов хөөрэлдөөнэй эхи табиба. – Энэ тушаалда дэбжүүлэгдээд, наашаа ерэжэ үрдеэгүй байхадамни шахуу минии түрэлхидэй, аха дүүнэрэймни хаана байдагые мэдэнхэйнүүд, хөөрэлдэжэ үрдеэд байба ха юмта. Тан­да хүрэтэр дары түргөөр гүрэнэймнай ниислэлэйшье зарим сэтгүүлшэд ажа­лаа эрхилжэ шададаггүй. Тиимэһээ тэдэ танһаа жэшээ абахаар байна.

Түрүүшынгээ энэ уулзалгын үедэ олондо мэдээсэл тараадаг хэрэгсэлнүүдэй хүтэлбэрилэгшэд танилсахаһаа гадна, толгойлогшын уялга саг зуура дүүргэгшэ, засагай түлөөлэгшэд болон журналистнууд саашаа сугтаа яагаад ажалаа ябуулха тухай дэлгэрэнгы хөөрэлдөө дэлгээбэд. Мэдээсэл тунхаглалгын талаар уласай Засагай газарай гол бодолго ямар гээшэб, хайшан гэжэ арад зондоо өөһэдынгөө түсэбүүд, зорилгонуудаа дуулгаха, хэжэ байһан ажалаа хару­улжа, Буряад орондо ажаһуугшадтай холбоо харилсаа СМИ-нүүдэй хүсөөр тогтоохо асуудалда онсо анхаралаа хандуулжа байһанаа Алексей Самбуе­вич сугларагшадай һонорто элирхэйл­бэ.

– Танай сонинууд, телевидени бо­лон радиостанцинууд хайшан гэжэ ажаллана гээшэб, ямар сэдэбүүдые хэнтнай үлүү һайнаар мэдэдэг бэ, тэ­дэниие яажа харуулна, дуулганаб, ямар шэглэлдэ диилэнхи анхара­лаа хандуулнаб гэхэ мэтэ асуудал­нууд олон, - гээд Алексей Цыденов һанамжалба. – Засагай газарнайшье олон шэглэлээр ажалаа ябуулдаг гээшэ. Тиимэһээ хэнтнайшьеб даа эдэй засагай хүгжэлтэ гү, али тэрэнэй мүнөөдэрэй байдал, нүгөө заримант­най байгаали хамгаалгын, аяншалгын асуудалнуудаар һонирходог. Бултан­тайтнай харилсажа, ехэ дэлгэрэнгыгээр, нюулта нөөлтэгүйгөөр мэдээсэ­лэй талаар ажал ябуулха һанаатайб.

Үзүүлдэг нүлөөнь үнэтэй юм

Олондо мэдээсэл тараадаг хэрэгсэлнүүд болон засагай зургаануудай хоорондо ямар харилсаануудай Буряад Уласта тогтоогдоһон тухай, хай­шан гэжэ хамтынгаа ажалые эрхилдэг болон СМИ-нүүдэй үнгэргэдэг элдэб хэмжээ ябуулганууд тухай, уласай Тол­гойлогшын болон Засагай газарай за­хиргаанай мэдээсэлэй-аналитическа хорооной ябуулдаг ажал тухай Буряад Уласай Толгойлогшын болон Засагай газарай захиргаанай хүтэлбэрилэгшын орлогшо Ирина Смоляк хөөрэбэ.

Олондо мэдээсэл тараадаг оншотой сонинуудай, оньһото телевидени, үдэр һүнигүй хүдэлжэ байдаг радио, һүүлэй үедэ интернет гэжэ бүхэдэлхэйн сүлжээ холбоон гэхэ мэтэ мүнөөнэй олонии­тын ажабайдалда горитой ехэ нүлөө үзүүлхэ шадалтай. Тэрэ нүлөөнэй ямар хойшолонтой байхые – һайн гү, али муу гү, – хүнүүд лэ шиидхэдэг.

Мэргэжэлтэ ажалһаа гадуур, манай уласта ажалаа эрхилдэг олондо мэдээ­сэл тараадаг хэрэгсэлнүүд олониитын ажабайдалда онсо ехэ нүлөө үзүүлхэ шадалтай ажал хэжэ, олон янзын түсэлнүүдые бэелүүлдэг юм гэһэн мэ­дээсэл Ирина Смоляк суглараад байһан хүтэлбэрилэгшэдтэ, мүншье шэнэ дар­гын һонорто табиба.

Шүүмжэлхэ гэбэл, баримта хэрэгтэй

Олоной урда, уншагша харагшын, шагнагша соносогшын нюдэ, шэхэндэ засагай зургаануудые ганса шүүмжэлжэ, элдэб эсээр муушалжа харуулха бэшэ, ха­рин хэжэ байһан ажалыень үнэн сэхээр, байһан соонь зураглажа, алдуу эндүүгэй ушараа юм һаа, тэрээндэнь анхарал хан­дуулжа, заһаха тухай һанамжаяа дуулга­бал, зүйтэй байха.

– Бултантайтнай ажаллахаар бэлэм­би, маниие шүүмжэлхэт гэжэ мэдэнэб. Энээндэшье бэлэмби. Гансал баримта­нууд дээрэ үндэһэлэн шүүмжэлхэ хэрэг­тэй. Тиимэл шүүмжэлгэ үнэн зүб гэжэ һанадагби, – гэһэн бодол уласай Толгой­логшын уялга саг зуура дүүргэгшэ сугла­рагшадта дамжуулаа.

Буряад Уласые урид толгойлжо байһан дарга Вячеслав Наговицын долоон хоногой нэгэ удаа шэнэ гара­гай эхиндэ үнгэргэдэг түсэблэлгын зүблөөн дээрээ олондо мэдээсэл тараа­даг хэрэгсэлнүүдэй бэшэһэн, дуулгаһан, харуулһан зарим материалнууд дээ­рэ онсолон тогтожо, шүүмжэлэгдэһэн сэдэбүүдэй байгаа һаань, тэдэниие дэлгэрэнгыгээр үзэжэ, зүбшэн хэлсэ­жэ, зүйтэй зүйлэй бии байбал, доогуур зиндаатай тушаалтадтаа даабари үгэдэг заншалтай һэн: сэтгүүлшэд, магад, ма­най үзөө, хараагүйе, дуулаа мэдээгүйе обёороод, зүб бэшэжэ, хэлэжэ байна, анхарха хэрэгтэй. Эгээл иигээд ажалаа ябуулхаб гэжэ Алексей Цыденовшье мэдүүлбэ. Тэрэнэй һанамжаар, мүнөө үедэ ондоо арга боломжо байхагүй. Арад зонойнгоо урда үнэн сэхэ байха хэрэг­тэй. Хуулиин ёһооршье засагай зур­гаанууд өөһэдынгөө ажал арад зондо, һунгагшадтаа үнэн сэхээр хөөрэхэ уял­гатай.

Эршэтэй ажалай эхин

Уулзалгада хабаадалсаһан сэтгүүлшэд – олондо мэдээсэл тараадаг хэрэгсэлнүүдэй хүтэлбэрилэгшэд шэнэ даргатай уулзаһандаа олзорхожо, нэгэ саг хахад соо сэдьхэлэйнгээ ханатар хөөрэлдөө гэхэдэ, алдуу болохогүй. Олон тоото асуудалнууд хүн бүхэнэй толгой соо энэ үедэ байнал гээшэ. Хайшан гээд түрэл Буряад ором­най саашаа хүгжэхэб? Залуу, шамбай шу­даргы, гүрэн түрын хэмжээндэ дээдын тушаалда хүдэлжэ үрдиһэн; харахада хур­са нюдэтэй, хатуу зоригтой залуу дарга ямар зорилгонуудые урдаа табинаб? Ямар шэглэлнүүдтэ онсо анхаралаа хандуулхаб? Эдэ мэтын асуудалнуудта ябан ошон, тодо харюу үгтэхэл байха.

Харин мүнөө, түрүүшын уулзал­гын үедэ, ниислэл ошоод ябахадаа, “Россия 24” телеканалда болоһон хөөрэлдөөнүүдэй үедэ Алексей Цыденов Буряад Уластаа олзын хэрэг эрхилэлгые түбхын түрүүндэ хүгжөөхэ һанаатайб, хүдөө ажахы, үйлэдбэри, аяншалга бүримүһэн дэмжэхэб гэжэ хэлээ.

Сэтгүүлшэдтэй, олондо мэдээсэл та­раадаг хэрэгсэлнүүдтэй нягта холбоо- тойгоор ажалаа ябуулхынтнай тула ни­итын зүблэл байгуулаял гэһэн дурад­хал “Ород радиогой” захирал Сергей Бурдиковай оруулхада, Толгойлогшын уялга саг зуура дүүргэгшэ ябууд шууд дэмжэжэ, тэрэ доронь шиидхэбэри абаад, дурадхал хэлэгшые эмхидхэлэй ажал эхилыт гэжэ уряалаа. Иимэ түргэн бүхы шиидхэбэринүүдэй абтадаг болоо һаа, эршэтэй ажалай эхин энэ бэлэй гээд хожом хэлсэхэбди.

Өөрөөшье Алексей Цыденов ехэ эршэ зоригтой: Буряад ороной түлөө, арад зо­нойнгоо түлөө ямаршье хэмжээндэ хэн­тэйшье хөөрэлдэхэб, уласайнгаа түлөө тулалдахаб гэжэ хэлээ.