Сог жабхаланта согшон дуган

Буддын шажанай дэлгэрһэн Хальмагта, Тывада томо-томо дасан дуганууд бодхоогдон­хой. Харин мүнөө Буряад орондо эгээл ехэ дасан арамнайлагдаба.

Сентябриин 6-да бүхэли үдэрэй хугасаада бүхы шэрээтэ ламанарай хабаадалгатайгаар Дашанима ху­рал хурагдаа. Дамба-Даржа Заяевай нэрэмжэтэ Буддын шажанай дээдэ һургуулиин ректор Дымбрыл багша Дашибалдановай хэлэһээр, тон ехэ удха шанартай Дашанима хурал жэл­дээ оройдоол нэгэ дахин хурагдадаг гээшэ.

24 дугаар Бандида Хамба лама Дамба Аюшеевэй мэдүүлһээр, Ивал­гын дасанай дэргэдэ шэнэ дуган бодхоохо талаар асуудал 2013 ондо Ородой Юрэнхылэгшэ Владимир Владимирович Путинай айлшаар буухада, анха түрүүшынхиеэ табиг­даа бэлэй. Ивалгын дасанай шэрээтэ лама Аюр Цырендылыков хамсыгаа шуун орожо, барилгые нүхэдөөрөө, һүзэгшэдөөр ударидаа. Тиигэжэ олоной оролдолгоор 34 метр үндэр ду­ган бодхоогдоо. Уужам, һаруул ду­ганай дэргэдэ Непалай, Монголой уран гартанай бүтээһэн 7 метр томо Будда бурханай дүрэ табяатай.

Ивалгын дасанай Согшон дуга­най нээлгын баяр ёһололдо олоор хүндэтэ айлшад суглараа. Ород гүрэнэй Юрэнхылэгшын Захиргаанай Дотоодын бодолгын управлениин таһагые даагша Александр Терен­тьев зорюута Ивалгын дасан айл­шаар буужа, амаршалгын һайхан үгэнүүдые сугларһан һүзэгтэндэ дуулгаба. Владимир Путинай дамжуулһан баярай бэшэг олоной һонорто хүргөө.

Шэнэ дуган өөрын нэрэтэй боло­бо. Лама санаартанай дэмжэлгээр “Сагаалхын дуган” гэжэ нэрлэгдээ.

- Дасан дуган ерэжэ мүргэхэдөө, хүн бүхэн ерээдүйнгөө түлөө һанамжална, тогтоод байһан сагые алхан дабажа гарахаяа мүргэнэ ха юм. Тиимэһээ шэнэ дуганда һүзэгшэдэй олоор ябахадань, саг­най үргэлжэлжэл байха, - гэжэ Дамба Аюшеев тайлбарилха зуураа, - сэ­рэгэй тусхай үйлэ хэрэгүүдтэ хабаадажа байһан хүбүүдээрээ омогор­хонобди. Энэ муухай хёморолдоон бүхы айл бүлэнүүдые дайран гарана. Сагай хэды хүндэ байбашье, 1941- 1945 онуудтал адли бидэ дайлалда­ха, Эсэгэ ороноо хамгаалха, хажуугаарнь баярлаха ёһотойбди. Буряад арад зон, һүзэгтэн, лама санаартан аяар 260 жэлэй хугасаада буддын шажанай һургаал алдангүй, сагай һэлгэгдэбэшье, хамгаалжа, хүгжөөжэ ябана бшуу. Энээгээр бидэ баһа омо­горхонобди, - гэжэ 24 дугаар Банди­да Хамба лама тэмдэглээ.