​Буряад-монгол зурхай мартын 15-һаа 21 болотор

Мартын 15, гарагай 2, буряад-монгол литээр 2.

Гарагай уһан махабад одоной уһан маха­бадтай ушарна: «аршаан». Наһаа утадхаха, эм найруулха, эмнэлгэ эхилхэ, угаалга хэхэ, аралжаа наймаа ябуулха, шэнэ гэр бариха ба шорой шулуугаар барилга хэхэ, малгайн, гуталай, хубсаһанай хэшэг дал­лага абаха болон арьбажуулха хэрэгүүдтэ, гахай, хонин, туулай жэлтэй хүнүүдтэ хии мориёо хиидхэхэдэ һайн.

Энэ үдэр “морин үхэхэ, эмээл хухарха” ушарһаа илангаяа зүүн зүг руу харгыда гарахада муу.

Нохой жэлтэндэ һанаһанаа бүтээхэдэ урагшатай гараг; хонин жэлтэнэй буянай үдэр.

Үһэеэ абхуулхада – үбшэн хүрэхэ, хэрүүл аман дэлгэрхэ.

Мартын 16, гарагай 3, буряад-монгол литээр 3.

Гарагай газар махабад одоной уһан махабадтай ушарна: «үхэл» - эхилһэн хэрэгүүд, илангаяа эмнэлгэ муу хойшо­лонтой. Нялха хүүгэдэй түрэһэн үдэр тэмдэглэхэгүй, гэрһээ холо ябуулхагүй. Урда зүг руу харгыда гарахада муу, бусад зүг руу һайн.

Шэнэ гэр бариха ба шорой шулуугаар барилгын ажал хэхэдэ, баялигай хэшэг даллага абахада, хулгана, луу, бишэн жэл­тэй хүнүүдтэ хии мориёо хиидхэхэдэ һайн.

Морин, могой жэлтэнэй урагшатай үдэр; хулгана, гахай жэлтэнэй буян үйлэдэхэ гараг. Тахяа, бишэн жэлтэндэ муу үдэр, һэргэг ябаха хэрэгтэй.

Үһэеэ абхуулхада – баяжаха.

Мартын 17, гарагай 4, буряад-монгол литээр 4.

Гарагай уһан махабад одоной хии ма­хабадтай ушарна: «хубааралга», мүн баһа “У-лаг - хооһон гар” гэжэ тудана. Найр наада, хурим түрэ үнгэргэхэгүй, мүнгэ урьһалхагүй, гэр бараа барихагүй, шорой шулуу хүдэлгэхэгүй, нэрэ үгэхэгүй, гу­ламта (пеэшэ) табихагүй, наһа барагшые хүдөөлхэгүй.

Мориной хэшэг даллага абахада һайн. Баруун зүг руу харгыда гарахада муу, бу­сад зүг руу һайн.

Хулгана, гахай жэлтэнэй һайн гараг; үхэр, луу, нохой жэлтэнэй буян үйлэдэхэ үдэр. Морин, могой жэлтэн һэргэг байхые орол­дог.

Үһэеэ абхуулхада – үнгэ шарай һайжарха.

Мартын 18, гарагай 5, буряад-монгол литээр 5.

Гарагай гал махабад одоной хии маха­бадтай ушарна: «хүсэн» - баяр баясхалан дэлгэрхэ. Эхилһэн хэрэгүүдээ дүүргэхэдэ урагшатай. Хүүгэдэй хэшэг даллага абаха­да, тахяа, үхэр, могой жэлтэй хүнүүдтэ хии мориёо хиидхэхэдэ һайн.

Аха дүүнэртэеэ найрлахагүй.

Харгыда гарахада, баруун зүг руу муу, бу­сад зүг руу һайн.

Бар, туулай жэлтэнэй урагшатай үдэр, харин тахяа, бишэн жэлтэнэй буян үйлэдэхэдэ һайн. Үхэр, луу, хонин, нохой жэлтэн һэргэг ябахые оролдохо.

Үһэеэ абхуулхада – эд бараан элбэгжэхэ.

Мартын 19, гарагай 6, буряад-монгол литээр 6.

Дашаниматай (Үлзытэй) үдэр - амгалан­тай, жаргалантай, абишиг (ваан) хайрлаха, һайтар байгуулха (рамнай үргэхэ), бурха­най тахилга хэхэдэ, хониной хэшэг даллага абахада һайн.

Гарагай газар махабад одоной гал маха­бадтай ушарна: «шаталга». Эмнэлгэ болон шухала хэрэгүүдые эхилэлтэгүй. Шорой шулуугаар барилгын ажал хэхэдэ, гэр ба­рихада, заһахада, зөөлгэхэдэ муу. Харгыда гарахада, зүүн зүг руу муу, бусад зүг руу гэмгүй.

Хонин, тахяа, бишэн жэлтэнэй урагшатай, һайн үдэр; морин, бишэн жэлтэнэй буянай үдэр. Бар, туулай жэлтэнэй чисаа гараг – һэргэг ябаха хэрэгтэй.

Үһэеэ абхуулхада –үнгэ шарай муудаха.

Мартын 20, гарагай 7, буряад-монгол литээр 7.

Гарагай газар махабад одоной гал маха­бадтай ушарна: «шаталга». Эмнэлгэ болон шухала хэрэгүүдые эхилэлтэгүй. Бэриин үйлэ хэрэг хорюултай. Тиигэбэшье сэрэгэй хэрэгүүдтэ, мал үүсэлхэдэ һайн. Харгы­да гарахада, зүүн зүг руу муу, бусад зүг руу гэмгүй.

Шэнэ гэр бариха ба шорой шулуугаар барилгын ажал хэхэдэ, илангаяа таряа тал­ханай даллага абахада, бар, морин, нохой жэлтэй хүнүүдтэ хии мориёо хиидхэхэдэ һайн.

Үхэр жэлтэнэй урагшатай гараг; бар, туу­лай жэлтэнэй буян үйлэдэхэ үдэр. Хулгана, гахай жэлтэндэ урагшагүй үдэр, һэргэг байха.

Үһэеэ абхуулхада – хэрүүл аман дэлгэр­хэ.

Мартын 21, гарагай 1, буряад-монгол литээр 8.

Гарагай газар махабад одоной гал махабадтай ушарна: «шатаалга». Мүн баһа “У-лаг - хооһон гар” тудана. Найр наада, хурим түрэ үнгэргэхэгүй, мүнгэ урьһалхагүй, гэр бараа барихагүй, шорой шулуу хүдэлгэхэгүй, нэрэ үгэхэгүй, гу­ламта (пеэшэ) табихагүй, наһа барагшые хүдөөлхэгүй. Энэ үдэр “морин үхэхэ, эмээл хухарха” ушарһаа харгыда гарахада муу, илангаяа зүүн зүг руу. Эдеэнэй, баялигай, малай хэшэг даллага абахада һайн. Луу жэлтэнэй урагшатай, һайн үдэр.

Үһэеэ абхуулхада – наһан утадхагдаха.

Жаргал лама ДУГДАНОВ бэлдэбэ