​Сагаалганай үреэлнүүд

Сагаалганай үедэ буряад зон бэе бэедээ сэдьхэлэй һайхан үгэнүүдые зорюулжа, бүхы зондо баяр, жаргал хүсэжэ, удха түгэлдэр үреэлнүүдые хэлэдэг гээшэ. Танай анхаралда хүүгэдтэ сээжэлдүүлхээр хэдэн үреэлнүүдые дурадханабди.

Ерэhэн жэлдээ ехэрхэнгүй ябаад,

Гараhан жэлдээ гасалангүй дабшаад,

Бууhан жэлдээ уурлангүй байгаад,

Морилhон жэлдээ маргалгүй hураад,

Бүхы жэлээрээ

Бултантай жаргаарай!

Хамаг үхибүүдтэй

Ханилан таараарай!

Шэнэ жэлээр, Сагаан hараар!

Нэгэ наhаар, Сагаалганаар!

***

Сагаалганаа угтажа,

Сэсэгтэл hалбаржа,

Сагаан сэдьхэлтэй ябагты!

Дурандаа сагаалжа,

Нарандал толоржо,

Һайхан hанаатай жаргагты!

Һайн hуража,

Һанаhандаа хүрөөрэйгты!

Һайе hунгажа,

Һарбайhанаа абаарайгты!

***

Байгал номин далайдал

Арюун тунгалаг сэдьхэлтэй,

Саяан нангин ууладал

Сарюун энхэлиг hанаатай,

Доошонь үнгэеэ үршөөhэн

Хадагта огторгой дороо,

Дээшэнь үнгэеэ түхөөhэн

Хэшэгтэ дэлхэй дээрээ

Бурхан тэнгэридээ мүргэжэ,

Орон дэлхэйдээ hүгэдэжэ,

Буянтай хэшэгтэй ябагты,

Баяртай омогтой hуугты!

***

Һара үдэрэй һайниие шэлэжэ,

Үе сагуудай үлзые бүридхэжэ,

Үреэл юрөөлөө үршөөн хэлэнэб даа.

Бага балшар наhанhаа

Баабай эжыгээ хүндэлжэ,

Буряад ёhо заншалаа

Батаар сахин ябагты!

Эдир залуу наhандаа

Эрдэм бэлигтэй боложо,

Эрхимэй эрхим гүүлэжэ,

Энэ наhаяа шэмэгты!

***

Һайнаар hуража, һанаhандаа хүрөөрэй.

Һайе hунгажа, һарбайhанаа абаарай!

Түрэлхэн дайдаяа сахижа ябаарай.

Түрэhэн эжыгээ тахижа жаргаарай.

Түшэhэн эсэгэеэ зохижо хүндэлөөрэй!

Булагай уhандал тунгалаг сэдьхэлтэй,

Уулын оройдол мүнхэхэн хүсэлтэй,

Дайдын үргэндэл уужамхан абаритай

Ургажа ябаарай, урагшаа дабшаарай!

***

Наhан дээрэ

Наhа нэмэжэ байхадаа,

Айл аймагтаа, арад зондоо

Yшөө ута наhа,

Удаан жаргал үреэел!

Жэл бүри жэгдэ амгалан,

Он бүри омог дорюун

Сагаалжа, ногоолжо байя даа!

Гараhан жэлнай гэр бүхэндэ

Гүн жаргалай гэрэлээр сасарhай,

Ажаhуудалдань амжалтын баяр асарhай.

***

Хэжэ ябаhан хэрэг, ажал хүдэлмэритнай,

Һанажа ябаhан

Һайхан зориг бодолнуудтнай

Алтан дэлхэйдэ

Амжалтатай байг лэ хододоо!

***

Хүдэлhэн газартаа хүндэтэй,

Ябаhан газартаа ямбатай,

Һураhан газартаа hурагтай,

Һайн hайхан жаргажа,

Барандаа ябаял даа!

***

Yнгын сэсэгүүд hалбаржа,

Yргэн талые гоёог лэ.

Таряа ногоон эбхэржэ,

Тарган жэл орог лэ!

***

Буян хэшэгтэй ханилжа,

Уян сэдьхэлтэй ябагты.

Хатуу зориг барижа,

Хамаг бэрхэшээл дабагты.

***

Буруунтнай булшантай,

Даагантнай далантай

Ондо орохонь болтогой!

***

Табан хушуу малнай

Талаар дүүрэн тараг лэ,

Танай, манай хүсөөр

Тараг сагаан билтараг лэ.

***

Yлзы хэшэгтэ зомнай

Yдэжэл, үдэжэл олошорог лэ,

Yдэр бүри шахуу

Түрэ наадан болог лэ!

Оюун бэлигтэ үетэн

Оньhон техникэ шудалан,

Орон нютагайнгаа жасада

Хубитаяа оруулжа шадаг лэ!

***

Ирагуу hайхан дуунуудтнай

Сэдьхэлэй шэмэг боложо байг,

Эелдэр хүбүүд, басагаднай

Зоной дээжэ боложо байг.

Табан хушуу малнууднай

Талые дүүрэн бүрхөөг,

Тоhон, мяхан гээшэмнай

Тандаш, мандаш билтараг.

***

Мүнгэн шэнги мүнхэ наhатай,

Утаhан шэнги ута наhатай ябагты.

Хурса нюдэтэй,һонор ухаатай, хурдан хүлтэй,

Сарюун, задарюун зангаараа хүгшэрөөрэйгты.

***

Аха заха зониие

Хүндэлжэ хододоо hурагты.

Эхэ эсэгын золые

Эдлэжэ дүүрэн ябагты.

Ажал дээрээ

Амжалта туйлагты.

Арад зондоо

Хүндэтэй ябагты.

***

Уужам Агын таладаа

Yри хүүгэдые үдхэгты.

Ороhон бууhан айлшад нүхэдөө

Налгай hайханаар угтагты.

Yбгэд, хүгшэдтөө аяга сайгаа баригты.

***

Адуугаа танишагүй

Баян болооройгты.

Шулуу сабшаха

Һүхэтэй болооройгты.

Шоно үлдэхэ

Хүбүүтэй болооройгты.

***

Yрхөөртнай наран орог,

Yүдээртнай үбгэд орог. 

Любовь Цыбенова