Общество 1 июн 2016 933

​Хонгоодорнууд ниилэхэ тухай хэлсэбэ

Июниин 3-4-нэй үдэрнүүдтэ Эрхүү можын Алайрай аймагта бүхы дэлхэй дээрэхи хонгоодор угай хүнүүд суглархань. Энээниие дашарамдуулан, багахан суглаан Улаан-Үдэдэ эмхидхэгдэбэ. Эндэ ганса Улаан-Үдэ хотын хонгоодорнууд хабаадаа бэшэ, мүн Түнхэнэй, Захааминай, Ахын, Алайрай аймагуудай түлөөлэгшэд зорижо эндэ ерээ.

Тус уулзалга үни удаанай хэрэгтэй байгаа гээд сугларагшад тэмдэглээ. Энээндэ хэдэн шалтагаан бии. Хонгоодорнуудай уулзалга 25 жэлэй саада тээ Түнхэнэй аймагта болоо бэлэй гээд һануулая. Уламжалан хэлээ һаа, тус уулзалга манай мэдээжэ Дандар Жапович Бадлуевай үүсхэлээр болоо гээшэ. Үнгэрһэн долоон хоногто “Байгал” театр “Хонгоодорой соло” гэһэн тон һонирхолтой зүжэг харуулһан байна.

Һүүлэй үедэ хонгоодорнуудай наадан хүн зоной һонирхол татахаа болёо гээд сугларагшад хэлээ. Юуб гэхэдэ, хэдэн жэл соо тэдэ нааданууд адли маягаар үнгэрнэ бшуу, шэнэ юумэн нэгэшье оруулагданагүй. Мүнөө сагта тус һайндэрэй ябаса һэлгэхэ хэрэгтэй гээд булта һанамжалаа.

Түүхын хуудаһа иран харахада, энэ наадые манай мэдээжэ уран зохёолшод Лопсон Дунзынович Тапхаев, Ардан Лопсонович Ангархаев болон Баир Сономович Дугаров гэгшэд зохёожо эхилээ бэлэй.

- Бидэ Лопсон Дунзыновичтай минии гэртэ һуугаад, энэ наада эмхидхэе гээд хөөрэлдөө һэмди. Түнхэнэй, Захааминай, Ахын болон Алайрай аймагуудта тусхай бэшэг бэшээбди. Тэдэ бүхы байдал ойлгоод, 1991 ондо түрүүшын наадан болоо һэн, - гэжэ Баир Дугаров һанамжална.

Тиигээд лэ 25 жэлэй хугасаа соо Хонгоодорой нааданууд болоно.

Ондоо буряад угай хүн зон энэ наадан тухай дуулаад лэ, “таанад буряадай нэрэ һалгаажа байнат” гэжэ хэлээ һэн. Харин энэ уулзалга тон хэрэгтэй болоо. Энэ тон буруу һанамжа гээд сугларагшад абаһаар лэ тэмдэглээ. “Буряадууд хэдэн уг гарбалһаа дулдыдана ха юм. Өөһэдынгөө нюур шарай үлээхын түлөө уг гарбалтан бэе бэетэеэ уулзажа байһаниинь һайн. Манай угсаатан ажаһууна гэжэ хэлээ һаа, эгээл иимэ уулзалганууд мартуулнагүй. Хонгоодорнууд түүхэеэ һанажа эхилээ”, - гэжэ уран зохёолшо Сергей Тумуров хэлэнэ.

Зоной һанамжаар, хонгоодорнуудай уулзалганууд үргэлжэлхэ ёһотой. Алайрай аймагай толгойлогшо Александр Футорнын хэлэһээр, мүнөө жэлэй уулзалга хуушаараа болохо. Алайрайхидай мэдээсэһээр, июниин 3-да томо “Ехэ тайлган” гэһэн нэрэтэй бөө мүргэлэй үргэл болохо. Нүгөө үдэртэнь бусад хэмжээ ябуулганууд болохоор хараалагдана. Олон тоото харалга үзэмжэнүүд үнгэрхэ, тиин спортын хэмжээ ябуулганууд олоной һонирхол татаха ёһоороо татанаааб даа.

Түнхэнэй аймагай толгойлогшо Иван Альхеев, Захааминай аймагай Депутадуудай соведэй дарга Бэликто Зундуев өөрынгөө нютагуудта хонгоодорнуудай уулзалгануудые онсо маягтайгаар үнгэргэхэ тухай хөөрөөндэ хабаадалсаа.

Тиигэжэ тус найр наадые үндэр хэмжээндэ гаргахын тула бүхы хонгоодор угсаатанай ажаһуудаг аймагуудай түлөөлэгшэд тусхай бүридэмэл байгуулха тухай хөөрэлдөө.

Автор: Борис БАЛДАНОВ