​Абарга бүхэндэ - "Алтарганын" соло

Заншалта болоһон “Эрын гурбан нааданай” хажуугаар мүнөө жэлэй Бүгэдэ буряадуудай “Алтаргана” нааданай хэмжээндэ шэнэ спортын зүйлнүүд оруулагдаа. Һээр шаалган болон шагай нааданда ехэ һонирхол табигдаа. 2016 оной абаргын хүндэтэ нэрэдэ хүртэгшэдтэй болон шангай һууринуудые эзэлэгшэдтэй танилсуулхамнай.

Бүхэ барилдаан: Цыбик Максаровай заншалта амжалта

Мүнөө үедэ түрэл Агадаа хүдөө ажахы бодхоожо ябаһан залуу фермер, Буряад Уласта мэдээжэ барилдаашан Цыбик Максаров “Алтарганын” наадан дээрэ гурбадахияа шүүжэ гараба. Тэрэ хоёрдохиёо абарга бүхэ болоо гээд хэлэлтэй.

Автор: Борис БАЛДАНОВ
Описание: Цыбик Максаров

Түбэй стадион дээрэ барилдаа харахаяа олоор хүн суглараа. Тиихэдэ манай нютаг нугануудай бүхы урдаа хараха, бэрхэ тамиршад хибэс дээрэ гараа гэхэдэ, алдуу болохогүй. Бүхы дээрээ 290 хүн мүрысөөндэ хабаадаа. Тэрэ тоодо 63 килограмм хүрэтэр шэгнүүртэ аяар 150 хүнэй оролсоһые тэмдэглэхээр.

Һүүлэй үедэ 63 килограмм хүрэтэр шэгнүүртэ Баргажан голһоо уг гарбалтай хүбүүд шангай һууринуудые алдадаггүйнь эли. Энэшье удаа 1-3-дахи һууринуудые Баргажан, Хурамхаанай тамиршад эзэлбэ. Түрүү һуурида Алексей Раднаев гараа. Константин Цыренов болон Агван Шадапов гэгшэд хоёрдохи-гурбадахи һууринуудые эзэлжэ шадаа.

75 килограмм хүрэтэр шэгнүүртэ Агаһаа ерэһэн айлшан Александр Рабданов түрүүлжэ гараа. Хурамхаанай Артём Раднаев болон Ивалгын аймагай Алексей Боровицкий гэгшэдые тэрэ хойноо үлээгөө. Бүхы дээрээ энэ шэгнүүртэ 81 хүн хабаадалсаа.

Монголой шамбай барилдаашад олоороо Буряадта ерэжэ, түрүү һууриин түлөө хабаяа туршалсаба. 75 килограммһаа үлүү шэгнүүртэ Хэнтэйн аймагай Дарханбат болон Сүхэ-Баатарай Жаргалсайхан гэгшэд түрүү һууринуудые эзэлээ. Үбэр-Байгалай хизаарай Батор Цыренжапов шангай гурбадахи һуурида гараа. Эндэ Буряадаймнай хүбүүдэй түрүүшүүлэй дунда үгы байһандань гайхамаар.

Абарга болохын түлөө тэмсээнүүдтэ Монголой барилдаашад түрүүлхэ гэжэ олон спортын мэргэжэлтэд хэлэжэ байгаа. Харин тэдэнэй һанамжые Цыбик Максаров “бута сохижо”, өөрөө абаргын нэрэ солодо хүртөө. Монголой бүхэ Баянмандахтай барилдахадаа, Агын түлөөлэгшэ гурбан минута үнгэрөөд байхада, гэнтэ хүлдэнь орожо, монголоо түлхижэ унагааба.

Тиигэжэ Цыбик Максаров “Алтарганын” нааданда гурбадахияа чемпион боложо тодорбо. Энэ амжалтын түлөө 200 мянган түхэриг мүнгөөр урмашуулагдаба.

Автор: Борис БАЛДАНОВ
Описание: Цыбик Максаровые унагааха хүн олдоогүй

- Олон жэлдэ ажаһууһан нютагтаа иимэ амжалта туйлаһандаа баяртай байнаб. Мүнөөдэр ехэ шанга тулалдаан болоо. Энээнһээ боложо, өөрын шэгнүүртэ шангай һуури эзэлжэ шадаагүйб. Хэды тиигэбэшье, абарга болоһондоо одоол баяртай хүнби гэжэ һананаб, - гээд барилдаанай абарга хэлэһэн байна.

Һур харбалга: шэнэ мэргэн тодороо

Буряад һур номшоор харбагшадай дунда Дулдаргын аймагай Аюша Дугаров абсолютна чемпионой нэрэ зэргэдэ хүртөөд, 200 мянган түхэриг шан түрэл Агадаа абаашаба.

260 гаран һур харбаашад “Алтарганын” энэ мүрысөөндэ хабаадаба. Үшөө нэгэшье томо мүрысөөндэ иимэ олон хүн хабаадаагүй байгаа бшуу гээд тэмдэглэлтэй.

Эхэнэрнүүдэй дунда мүрысөөндэ Улаан-Үдэ хотын Виктория Будаева түрүүлжэ гараа. Уласхоорондын классай спортын мастер Виктория - мэдээжэ һоригшо, буряад һур харбаанай аха захатанай нэгэн болохо Валентина Базаровна Базаровагай зээ басаган юм. Үбэр-Байгалһаа ерэһэн Соёлма Цырендоржиева болон Намжилма Дагбаева гэгшэд шангай һууринуудые эзэлээ.

Автор: Борис БАЛДАНОВ
Описание: Виктория Будаева

Зэдын аймагай тамиршан Мэргэн Ринчинов һүүлэй хэдэн жэлнүүдтэ томо мүрысөөнүүдые бултыень шүүжэ гарана. Өөрынгөө нэрэдэ хүртэжэ, тэрэ эрэшүүлэй дунда түрүүлһэн байна. Суута Бальжинима Цыремпилов шангай хоёрдохи һуурида гараһан байна. Үбэр-Байгалай Даши-Рабдан Цыренов хүрэл медальда хүртөө.

Командна тоосоондо Улаан-Үдэ хотын суглуулагдамал команда түрүүлжэ гараа. Ринчин Хандажапов, Бальжинима болон Бэликто Цыремпиловүүд, Бато-Жаргал Батоев, Цырен-Доржо Магаков, Олег Цыбикжапов, Ольга Даржаева, Анна Барадиева ба Сэсэгма Галданова ниислэл хотын командын бүридэлдэ оролсоһон байна.

Нааданай абарга болохын түлөө 32 бэрхэшүүл эрмэлзээ. Түрүүлһэн тамиршан 200 мянган түхэригтэ хүртэхэ аргатай байгаа бшуу. Һүүлшын шатада Агын тойрогой гурбан түлөөлэгшэ болон Улаан-Үдын Виктория Будаева гэгшэд хүрөө. Эгээл эндэ Дулдаргын аймагай Аюша Дугаров шалгаржа гараа. “Алтаргана” нааданай хоёр дахин абарга болоһон Могойтын аймагай түлөөлэгшэ Дугар Гармажапов һүүлшын годлёор нэгэ очко оноошье һаа, чемпион болохо аргатай байгаа. Бүри “ласти” дайран, годлиниинь ниидэжэ гарашоо. Иимэ аза талаантай байһан Аюша Дугаров абаһаар лэ дээшээ собхорон баярлаба.

Автор: Борис БАЛДАНОВ
Описание: Эрхим һур харбагшад

Һээр шаалган: түрүүшын туршалга

Һээр шаалганай мүрысөөндэ 160 гаран хүн хабаадалсаа. Тэдэ 29 командын бүридэлдэ оролсоһон байгаа бшуу. Һүүлшын шатада Захааминай аймагай Денис Доноев һээр хухалжа, түрүүшын абарга болобо.

Нааданай эхилхэһээ абаад, шүүгшэд хабаадагшадай урда шанга эрилтэ табяа. Буряад гутал болон хубсаһагүй гараһан тамиршадай командануудһаа очкоень хороожо эхилээ. Мүн тиихэдэ тайзан дээрэ һээр хухалхаяа таба-табан хүн уригдаа.

Автор: Борис БАЛДАНОВ
Описание: Һээр шаалгын үедэ

Командна тоосоондо Захааминай тамиршад түрүүлжэ гараа. Энэ нютагай гурбан хүбүүд абарга болохын түлөө һүүлшын шатада хабаадалсаа. Тэндэ үшөө Агын тойрогой хоёр хүн оролсоо. Һүүлшын шатада дүрбэн һээр хухалһан Денис Доноев түрүү һуурида гаража, 100 мянган түхэриг шанда хүртэбэ. Ага-Хангилай Болот Будуев һүүлшын һээр хухалжа шадаагүй. Энэ һээрые тус мүрысөөндэ табан хүн диилэжэ шадаагүй гээд хэлэлтэй.

Бүхы дээрээ Денис Доноев нэгэ үдэр соо 16 һээр хухалаа гээд хэлэхэ шухала.

“Шатараар” түрүүшын абарга

“Алтарганын” нааданда шатар хэдэн дахин оруулагдабашье, мүнөө жэлдэ абарга болохын түлөө мүрысөөн түрүүшынхиеэ болоо гээд мэдүүлэе. Түрүүлһэн шатаршан эхэнэрнүүдэй болон эрэшүүлэй мүрысөөнүүдтэ хоёр түрүү һуури эзэлһэн хүнүүдһээ бүридөө.

Шатар хадаа “Алтарганын” бүридэлдэ гурбадахияа оруулагдаһан байна. 2008 ондо Эрхүү хотодо түрүүлһэн Инна Ивахинова энэшье удаа шанга наада харуулжа, эхэнэрнүүдэй дунда шалгараа. Агын Татьяна Бальчиндоржиева болон Монголой Хэнтэйн аймагай Тувшинтугс Батчимэг гэгшэд шангай һууринуудые эзэлээ. Монголой шатаршан хадаа дэлхэй дээрэхи эгээл эрхим 20 эхэнэр шатаршадай тоодо оролсодог юм.

Эрэшүүлэй дунда Баир Буруев гэнтэ чемпион боложо тодороо. Бүхы нааданай үедэ түрүүлжэ ябаһан Эрхүү хотын Дмитрий Оболенских гээшые тэрэ һүүлшын 9-дэхи турта илажа гараа. Тиигэжэ гурбадахи һуури Жамсаран Цыдыпов эзэлээ.

Абсолютна чемпионой нэрэ зэргэдэ Дмитрий Оболенских хүртэжэ шадаа. Эрхүүгэй энэ шатаршан Буряад Уласта болодог олон тоото мүрысөөндэ хабаадаха дуратай юм. Тэрээндэ 100 мянган түхэриг барюулагдаа гээшэ.

Автор: Борис БАЛДАНОВ
Описание: Түрүү шатаршад