Общество 29 сен 2016 1416

​Аса туруутай һахалта ямаан

Хүндэтэ уншагшад! Табан хушуу малай наһан, абари зан, үнгэ зүһэтэй холбоотой үгэнүүдэй тобшо толиёо үргэлжэлүүлнэбди.

Ямаанай наһан

Эшэгэн (жэл болоогүй) – козлёнок до года

Түлгэ ямаан (нэгэ наһатай) – годовалый козёл (коза)

Шүлгэ (эрэ ямаан) – двухлетний козёл

Зуһаг (эмэ ямаан) – двухлетняя коза

Ямаанай үнгэ зүһэ

Сагаан ямаан – белая коза

Хара тэхэ – чёрный козёл

Хүхэ ямаан – серая коза

Улаан һэрхэ – красный козёл

Эреэн ямаан – пёстрая коза

Алаг тэхэ – пёстрый козёл

Шара ямаан – рыжая коза

Шаргал тэхэ – соловый козёл

Ямаанай нэрэ хэрэглэдэг үгэнүүд

Ямаан самса – рубаха из козьей шкуры

Ямаан тулам – мешок из шкуры козы

Ямаан һахал – козлиная борода (у человека)

Ямаан бүреэ – труба (музыкальный инструмент)

Ямаан арса – разновидность можжевельника

Ямаан үбһэн – вероника седая

Ямаан халаахай – разновидность крапивы

Ямаанай хөөбэри – козий пух

Ямаанай һүн – козье молоко

Ямаанай илгаа ба абари зан

Ямаан – коза

Тэхэ (заһагдаагүй ямаан) – козёл-производитель

Һэрхэ (заһагдаһан ямаан) – кастрированный козёл

Һаамхай ямаан – дойная коза

Ямаан гүрөөһэн – дикая коза

Бабанаха – блеять и одновременно трясти головой

Маараха – блеять

Хүхэнэхэ – ласково блеять

Дэбхэрхэ – подпрыгивать

Харайха – прыгать

Эбһээлхэ – зевать

Сордойн бодохо – становиться на задние ноги

Дамжаха – перебираться балансируя


Арадай дуун

Баруун хадын наахануур

Булай олон хони – ямаанууд.

Булай олон хони – ямаанууд

Бултанаймнай баялиг лэ.

Хойто хадын наахануур

Хорёо дүүрэн хони – ямаанууд.

Хорёо дүүрэн хони – ямаанууд

Нютагаймнай баялиг лэ.


Ямаан тухай оньһон үгэнүүд

Борбогорхон эшэгэн борбогоно

Борбогоноһоор ямаан болохо.

Эшэгэнэй эбэр иишэ тиишээ.

Ямаатай хонин ябамгай,

Хүүхэтэй гэр зандамгай.

Тэжээлгүй тэхэшье таргалхагүй.

Тэхын эбэр тэнгэридэхүрэхэгүй,

Тэмээнэй һүүл газарта хүрэхэгүй.

Тэхэ шэнги бү бабана,

Тэмээн шэнги бү хёнсай.

Ямаан тэмээн хоёр мүргэлдэжэ шадахагүй,

Тэнэг сэсэн хоёр хөөрэлдэжэ шадахагүй.

Ямаан капустахоёр сугтаа байжа шадахагүй.

Һүтэй, һүтэй гэхэ бүри ямаан хүнэг соо шээхэ.

Таабаринууд

Ямбатай хүн арһыень үмдэхэгүй,

Үбшэн хүн мяхыень эдихэгүй.

(Ямаан)

Тамхалжан табан һаратай.

(Ямаан)

Ямбань ехэ, яһаниинь хэбэрэг.

(Ямаан)

Эжынгээ оёһон бээлэйе

Мүнөө болотор хараагүйб.

(Эшэгэнэй шэхэн)

Автор: Елена ДАМДИНОВА бэлдэбэ

Читайте также