1246
Буряадай гүрэнэй университедэй Зүүн зүгэй дээдэ һургуули эхэ хэлэнэйнгээ һайндэр Буряадай мэдээжэ ирагуу найруулагша Дондок Улзытуевай 80 жэлэй ойн баярта зорюулан, үргэнөөр тэмдэглэбэ. Энэ габшагаар университедэй багшанарайшье, оюутадайшье дунда хэдэн мүрысөөнүүд үнгэрһэн байна.
Түрүүшын үдэр буряад хэлэн хоёрдохи хэлэн гэһэн программаар фонетическэ мүрысөөн иимэнүүд гурбан шатаһаа бүридэһэн байба: Д. Улзытуевай зохёолнуудые сээжээр хөөрэхэ; жороо үгэнүүдые хэрэглэн, бэе бэетэеэ хөөрэлдэхэ ба буряадаар дуу дуулаха гэһэн. Дүнгүүдээрээ гурба-гурбан оюутад түрүүшын һуурида экономикын болон хүтэлбэриин дээдэ һургуулиин оюутад: Меликова Саят, Полынцева Валерия, Ветошникова Екатерина, хоёрдохидо – Павлюкова Валерия, Папулова Светлана, Немилова Екатерина; гурбадахида – Соболев Роман, Зиннатова Мария, Молчанова Татьяна гэгшэд шалгарба.
Һайндэрэй хоёрдохи үдэртэ заншалта ёһоор «Эрхим диктант» болоһон байна. Буряад хэлэн хоёрдохи хэлэн гэһэн буряад бэшэ, ондоо яһатанай оюутадай дунда, буряад хэлэн гүрэнэй хэлэн, буряад хэлэн түрэлхи хэлэн – Зүүн зүгэй дээдэ һургуулида һурадаггүй ондоо һалбаринуудай оюутадай дунда, имагтал буряад таһагай оюутадай дунда болон ондоо газарта хүдэлдэг наһаа хүсэһэн зоной дунда гээд, аяар табан бүлэг болгожо хубаарилһан байна. Эндэ оюутадай дунда түрүү һууринуудые Меликова Саят, Нагмитова Регина, Базарон Александра, Гунгарова Арюна болон наһаа хүсэһэн зоной дундаһаа ой модоной санатори-һургуулиин захирал Цырен Раднаевич Базаров гэгшэд эзэлһэн байна.
«Уран уншалга» мүрысөөндэ 27 оюутад хабаадаба. Экономико болон хүтэлбэриин һалбариин нэгэдэхи ангиин оюутан Алдар Санданов уран гоёор уншажа, түрүү һуурида гараһан байна. Нүгөө хоёр һуурииень университедэй дэргэдэхи колледжын оюутан Базаргуро Базаров ба хэлэ бэшэгэй ба ниитын хоорондохи харилсаа холбооной дээдэ һургуулиин оюутан Санжима Жамбалова хоёр эзэлээ. Тэрэнэй хажуугаар хэлэ сахиха ба хүгжөөхэ түбэй, буряад шудалалай лабораториин, буряад хэлэ бэшэгэй тэнхимэй зүгһөө болон Булат Бадмаевич Бадмаев өөрынгөө зүгһөө тусхай шагналнуудые барюулаа.
«Эрхим оршуулга» мүрысөөндэ хабаадаһан 20 оюутадые Зүүн зүгэй дээдэ һургуулиин буряад таһагта һурадаг болон ондоо һалбаринуудта һурадаг оюутад гэжэ хоёр бүлэг болгожо хубааһан байна. Буряад таһагай оюутадай дундаһаа түрүүшын һуурида 3-дахи ангиин Мандарханова Пунсыгма, харин нүгөө бүлэг сооһоо экономико болон хүтэлбэриин 4-дэхи ангиин Чойбонова Баярма хоёр шалгаржа гараһан юм.
«Эрхим найруулга» гэһэн мүрысөөнэй хабаадагшад найруулгануудаа урид бэшээд, тушааһан байгаа. Эндэ түрүүшын һуурида Зүүн зүгэй дээдэ һургуулиин 1-дэхи ангиин оюутан Бадмацыренова Нансалма, хоёрдохи һуурида хуулиин һалбарида һурадаг Данзанов Очир болон гурбадахииень мүн лэ экономикын дээдэ һургуулиин 1-дэхи ангиин оюутан Буянтуев Раднын гэгшэдэй найруулганууд һайшаагдажа, түрүүлһэн байна.
«Буряадаар эгээ бэрхэ хөөрэлдэдэг оюутад» гэһэн мүрысөөн ехэ һониноор үнгэрөө. Эндэ залуушуул бэлиг шадабарияа дүүрэн харуулжа, шалгагшадые баясуулһан байна. «Буряадаараа мэдэе» гэһэн шатада тэдэнэр буряад арадай ёһо заншалда хабаатай сэдэбүүдтэй зурагуудые хаража, рассказуудые зохёогоо. «Буряадаараа дуулая» гэһэн шатын даабари гэртээ бүтээжэ, ород мэдээжэ дуунуудые буряад хэлэн дээрэ оршуулаад, гүйсэдхэһэн байна. «Буряад реклама» мүрысөөндэ ород хэлэн дээрэ зэдэлһэн видео-реклама баһал буряад болгожо дамжуулха ёһотой байгаа. Хамта дээрэ тус мүрысөөндэ 7 бүлэгүүд хабаадаа. Түрүүшын һуурида эмшэлгын дээдэ һургуули (хүтэлбэрилэгшэнь Р.С. Дылыкова) гараба. Хоёрдохи һуури хэлэ бэшэгэй ба ниитын хоорондохи харилсаа холбооной дээдэ һургуули (хүтэлбэрилэгшэнь Б.Д. Цырендоржиева), гурбадахи һуури багшанарай дээдэ һургуули (хүтэлбэрилэгшэнь З.Д. Чимбеева) гэгшэд эзэлһэн байна.
Дээдэ дурдагдаһан оюутадай хоорондо болоһон мүрысөөнүүдэй хажуугаар, университедэй багшанар мүн лэ хаба шадалаа туршаба гээшэ.
«Буряадаар эгээ бэрхэ хөөрэлдэдэг хүтэлбэрилэгшэ» гэһэн мүрысөөндэ 12 һалбаринуудай багшанар хабаадаба. Тэрэшэлэн буряад хэлэн дээрэ тон бэрхэ хөөрэлдэдэг багша гэһэн нэрэ зэргэдэ хуули зүйн һалбариин деканай уялга дүүргэгшэ Э.Л. Раднаева хүртэбэ. Хоёрдохи һуури гурбан багшанар: ород хэлэнэй тэнхимэй хүтэлбэрилэгшын уялга дүүргэгшэ Улазаева Г.В., биологиин, географиин болон газар ашаглалгын һалбариин деканай уялга дүүргэгшэ Д.Д. Максарова ба психологиин тэнхимэй доцент Т.Ц. Дугарова гэгшэдхубаан абаба. Гурбадахи һуурида колледжын захирал В.В. Ихисонова ба түүхын һалбариин деканай уялга дүүргэгшэ В.В. Номогоева хоёр гараһан байна.
«Ёһотой буряад багшанар» гэһэн мүрысөөндэ тон олон багшанар хабаадаһан байна. Тэдэнэр булта буряад хубсаһануудаараа тайзан дээрэ гаража, «Амаршалга», «Зүжэг наадан», «Уран үгэ», «Буряад аялгамнай һайхан даа!» гэһэн шатануудта бэлиг шадабарияа харуулба. Эгээл эрхим гэһэн шанда хуули зүйн һалбариин багшанар хүртэһэн байна. Саашань экономикын, тоо бодолгын ба биологиин, географиин болон газар ашаглалгын һалбаринуудай багшанар илгаржа, бэшэ һууринуудаа хубааба.
Түрэл хэлэнэйнгээ һайндэрэй һүүлшын үдэрэй хэмжээ ябуулгада эмхидхэгшэд олон айлшадые урижа, үргэн дэлисэтэйгээр үнгэргэбэ. Тэдэнэй тоодо Буряад Уласай Толгойлогшын үндэһэ яһатанай асуудалнуудай болон шажан мүргэлэй нэгэдэлнүүдэй талаар зүбшэлэгшэ Ж.Д. Дагбаев, Арадай Хуралай Можонуудай хоорондын холбоонуудай үндэһэ яһатанай асуудалнуудай, залуушуулай бодолгын болон шажан мүргэлэй нэгэдэлнүүдэйталаар хорооной түрүүлэгшэ Ц.Б. Батуев, «Буряад үнэн» байшангай захиралай орлогшо А.В. Махачкеев болон университедэй дээдэ һургуулинуудай ба һалбаринуудай дарганар баярай энэ һайндэрөөр амаршалгын үгэнүүдые хэлэһэн байна. «Байгалай долгинууд» ба «Аядон» бүлэгүүдэй залуу бэлигтэн ирагуу гоё дуунуудые зэдэлүүлжэ, хатар наадаар хужарлуулаа. Мүн тиихэдэ «Эндаумент "ВАРК"» гэһэн фондын захирал А. С. Доржиев эрхим оюутад Арюна Гунгарова, Мэдэгма Гергенова, Марина Зандакова гэгшэдтэ тусхай стипенди үгэжэ баясуулаа.
Баяр ёһололой үдэшэ «Буряад хэлэмнэй» гэһэн уран зохёолой флешмоб болон ёохор хатараар түгэсэһэн байна.
Автор: Елена Дамдинова
Описание: Шан барюулха үедэ
Автор: Елена ДАМДИНОВА
