​Шэнэ үгэнүүд тухай

Эрхим хүндэтэ уншагшаднай! “Буряад үнэн” сониндо шэнэ үгэнүүд, танигдаагүй нэрэ томьёонууд бэшэгдэнэ гэжэ обёорһон байхат. Шэнэ үгэнүүдтэй танаа танилсуулха, танаараа эндэ хэлсэхын тула “Шэнэ үгэнүүд” гэһэн гаршаг нээбэбди.

1930-аад онууд болотор “Буряад үнэн” сониндо бэшэгдэжэ байһан үгэнүүд эндэ ехэнхидээ үгтэхэ. Хуушан монгол бэшэг дээрэ гараһан номуудһаа, шэнэ толинуудһаа үгэнүүд баһа абтана.

Мартагдаһан гү, али зүблэлтэ засагаар хоригдоһон үгэнүүдээ шэнээр һэргээхэ, зарим хуушарһан үгэнүүдээ шэнэ удхатайгаар һэргээхэ зорилго эндэ табигдана.

Толидо үгтэһэн үгэнүүдые олоороо хэлсэжэ байя гэжэ уряалнабди.

Энэ асуудалаар һанамжа дурадхалаа хэлэхэ дуратай хүн иимэ утаһаар хонходожо болохо: “Буряад үнэн” сонин, тел.: 83012-21-68-08.

Зай, һаяын сагта дахинаа хэрэглэгдэжэ эхилһэн зарим үгэнүүдые тайлбарилая.

Ородой Холбооной Улас, Ородой Холбоон, Ород гүрэн - Российская Федерация, Россия. Оросын Холбооны Улс гэжэ халха монгол хэлээр бэшэгдэнэ.

Улас – государство, страна, народ

Буряад Улас - Республика Бурятия

Ородой Холбооной Буряад Улас – Республика Бурятия Российской Федерации.

Яаман – министерство

Сайд – министр

Эдэй засаг – экономика

Эдэй засагай – экономический

Тээбэри – транспорт

Ниигэм – общество

Ниигэмэй – 1. общественный, 2. социальный

Ниигэмэй хангамжа - cоциальное обеспечение

Олониитэ - общество

Олониитын – общественный

Ниитын эмхи - общественная организация

Аралжаанай - коммерческий

Һомон/сомон – сельское поселение

Һомоной/сомоной дарга/сомон дарга – глава сельского поселения

Тосхон – село, деревня, селение

Субилагша – медицинская сестра, медсестра, сестра милосердия

Гудамжа, үйлсэ – улица

Уралиг – искусство

Урлал - 1. творчество; 2. изготовление чего-либо, мастерство

Гар урлал - ремесло

Урлаха - мастерить, искусно делать что-либо

Болбосорол – образование

Эрдэм шэнжэлэлгын хүреэлэн - научно-исследовательский институт

Эбээн тэдхэгшэ – спонсор

Нютагай хэлэнэй аялга, нютаг хэлэн – диалект

Олондо мэдээсэл тараадаг хэрэгсэл – средство массовой информации

Мэдээсэлэй албан - служба информации, информационное агентство

Мүрысөөн - соревнование, состязание (спортивного характера)

Урилдаан - соревнование (культурного характера), конкурс

Ирагуу найруулагша (найрагша), уран шүлэгшэ – поэт

Данса – счётная книга, счёт

Банкын данса – банковский счёт

Сая – миллион

Тоглолто – концерт