"Дүрбэн тэгшэ" наадан

Эдэ үдэрнүүдтэ Буряадай 29 дүгээр гимнази жэнхэни буряадуудай ажабайдал харуулһан ехэ талмай болоо.

Үндэһэн буряад хубсаһаяа үдэр бүри үмдөөд ябадаг шэнги үхибүүд угаа зохидхонууд байгаа. Иимэ хубсаһа үмдөөд, тайзан дээрэ гараад, томоотойгоор зогсоһон үхибүүдые хаража даданхайбди. Харин мүнөө һургуулиин коридор соогуур дэбхэншээһэн, түлхисэлдэһэн, носолдоһон буряад хубсаһатай үхибүүдые харахада һонин.

Буряадай 29 дүгээр гимназида Сагаан һарын һайндэр шагай наадаар эхилээ. Һургуули дотороо урилдаһанай удаа хотын һургуулинуудай үхибүүдые урижа мүрысэбэд.

- Шагай наадан манай һургуулида үе болоод лэ үнгэргэгдэжэ байдаг. Харин мүнөө жэлэй хэмжээн юугээрээ һонин бэ гэхэдэ, гэртэхин ерэжэ, эдэбхитэйгээр хабаадалсаа. Илангаяа “Дүрбэн бэрхэ” нааданда бүлөөрөө хабаадалсажа, үнэн зүрхэнһөө баясаа. Дүрбэн бүхэ хайшан гэжэ унанаб, тиимээр лэ гараһан жэл үнгэрхэ гэжэ урданай буряадууд хэлсэдэг байһан. Тиимэһээ булта оролдоол даа, - гэжэ буряад хэлэнэй багша Бутид Цыремпилова хөөрэбэ.

Хоёрдохи хэмжээ ябуулгада класс бүхэн Сагаан һарын һайндэртэ зорюулагдаһан плакадуудые бэлдэһэн байна. Эндэ онсо эрилтэ гэхэдэ, ямар нэгэ нэмэлтэ зүйлнүүд хэрэглэгдэхэ ёһотой һэн. Үхибүүд шалгарха гэжэ шүрэ, ялагар саарһан болон бусад элдэб зүйлнүүдые хэрэглээ. 1-дэхи “б” ангиинхид арһа, нооһо хэрэглэжэ байгаад, үнгэтэ плакат бүтээжэ, шүүгшэдтэ һайшаагдаа. Плакадууд һургуулиин коридорой ханануудта үлгөөтэй, одоол нюдэ хужарлуулмаар үзэсхэлэн.

“Танилсалга” гэһэн хэмжээ ябуулгада үхибүүд буряад хубсаһаяа үмдэжэ, өөр тухайгаа уран гоёор хөөрэжэ танилсаа. “Һаргама толон” гэһэн харалгада үхибүүд гоё һайхан үндэһэн хубсаһаяа харуулһан байна.

Мартын 6 - да “Айлшалыт манайдаа” гэһэн һонин хэмжээ ябуулга үнгэрөө. Эндэ анги бүхэн буряад арадай заншалта эдеэ хоолой зүйлнүүдые дэлгэжэ, ямар нэгэ эдеэн тухай хөөрөөнүүдые бэлдээ, үреэлэй һайхан үгэнүүдые хэлээ, дуу дуулаа, хатар наадаяа харуулаа. Эндэ ямар эдеэн үгыб даа! Буряад эдеэн булта гэхээр дэлгэгдээ. Эгээл хүндэтэй айлшадта табигдадаг хониной төөлэйшье байгаа. Нэгэ классай һурагшад мэхээр гэжэ гречихын үндэһэ табиба.

- Манай Захааминай буряадууд энэ мэхээр ханяадан, уушханай үбшэндэ хэрэглэдэг. Хүсэ шадал оруулдаг гэжэ тоологдодог. Энэмнай хадаа поли дээрэ хулганаанай бэлдэһэн обоолоотой болдогхонһоо абтадаг. Зарим ушарта аяар 2-3 килограмм суглуулаатай байдаг, - гэжэ Дамир хүбүүнэй эжы хөөрэбэ. Мэхээр аарса соо хээд уудаг байна, амталаад үзэхэдэ, зөөлэхэн, халуун уһан соо хэжэ зөөлэрүүлэгдэһэн. Эдэ бүхы хэмжээ ябуулгануудай дүн мартын 7-до согсологдобо. Тус һургуулиинхид бултадаа Буряад драмын театрта ошожо, Сагаан һарын зүжэг наада хараба. Мүн һургуулидаа шалгарагшад дуу, хатараа дэлгэбэд.

Сагаалганай үедэ эмхидхэгдэһэн һайндэр энэ жэлэй сентябрь һарада тэмдэглэгдэхэ Буряад гимназиин 80 жэлэй ойн баярта бэлэдхэл болоно. Үнгэржэ байһан долоон хоногой эсэстэ Зэдэ аймагай түб Петропавловка һууринда Үндэһэн буряад һургуулинуудай эблэлэй ехэ хэмжээ ябуулга үнгэргэгдөө юм.

Һургуулидаа шалгарһан 7-дохи “б”, 8-дахи “а” ангиин һурагшад ёохор хатараа Зэдэдэ харуулба.

29 дүгээр гимназида үхибүүдые ёһотойл буряад сэдьхэлтэйгээр хүмүүжүүлдэг юм гэжэ тэмдэглэе.

Буряад дэгэлээ үмдэһэн хүүгэдые харахада аятай