​Алтан Одо абаагүй баатарнуудта - алдар соло

Буряад Уласай байгуулагдаһан үдэр Арадай Хуралай Түрүүлэгшэ Цырен-Даша Доржиев “Буряад үнэн” Хэблэлэй байшанай эдэбхи үүсхэлээр зохёогдоһон “Алтан одо абаагүй баатарнууд” гэһэн түсэлэй эхи табиһан байна. 

Эсэгэ ороноо хамгаалгын Агууехэ дайнай үедэ Советскэ Союзай Герой гэһэн дээдын нэрэ зэргэдэ зууршалагдаһаншье һаа, элдэб шалтагаанаар Баатарай Алтан одо энгэртээ зүүгээгүй зониие элирүүлхэ ажал манай Хэблэлэй байшанай зохёохы хүдэлмэрилэгшэ, гүрэнэй “Бурятия” сониной сурбалжалагша Баясхалан Дабаин хоёр жэлэй туршада ябуулжа байнхай. 

1-дэхи гвардейскэ агаарай-десантна дивизиин миномётно таһагай командир, младша сержант Дэлэг Абидуевай зээ басаган Доржо-Ханда Будаевада Арадай Хуралай Түрүүлэгшэ Цырен-Даша Доржиев тэрэнэй нагаса абын баатарай нэрэ зэргэдэ хүртэхынь түлөө бэлдэгдэһэн шагналда зууршалгын буулгабари барюулаа. 

- Мүнөөдэр, Буряад Уласайнгаа байгуулагдаһан үдэр, танда нагаса абынтнай баатаршалгые гэршэлһэн түүхэтэй дансын буулгабари барюулхамни - ехэ удха шанартай, - гэжэ Арадай Хуралай Түрүүлэгшэ хэлэбэ. 

1943 оной октябриин 22-то бэлдэгдэһэн тэрэ данса доронь дивизиин командир гвардиин генерал-майор Казанкин гэжэ хүн улаан үнгэтэй харандаашаар гараа табиһан байна. 

2017 оной апрелиин 5-да “Бурятия” сониндо түрүүшын толилолго гараа юм. Тэрэ материал соо Ивалга аймагай Янгаажан нютагһаа уг гарбалтай (мүнөө – Оронгын сомон) Дэлэг Абидуев тухай бэшэгдэһэн байгаа. Тэрэнэй баатаршалгые үндэрөөр сэгнэбэшье, Алтан одоной орондо Дайшалхы Улаан тугай орденоор сэрэгшые шагнаһан байна гээд түүхэтэ баримтанууд гэршэлнэ. 

Түсэл зохёогшо Баясхалан Дабаинай хэлэһээр, Буряад Уластамнай дүн хамта далаад хүн Эхэ ороноймнай тэрэ үеын эгээл дээдын шагнал абахаар зууршалагдаад, алтан одонуудые зүүнгүй үлэһэн байха юм. Тиигэбэшье тэдэнэй баатаршалга арадаймнай түүхэдэ сэгнэшэгүй. Эдэ баатарнуудайнгаа нэрые мүнхэлхэ, зондоо мэдүүлхэ, дуулгаха гээшэ – “Буряад үнэн” Хэблэлэй байшанай “Алтан одо абаагүй баатарнууд” гэһэн түсэлэй гол зорилго болоно бшуу.