​Дүримгүй тулалдаан түнхэнэйхидтэ һайшаагдаа

Июниин 11-дэ Түнхэн аймагай Толто һууринда эмхидхэгдэһэн “Саяанай тулалдаан – домог һэргээлгэ” гэһэн уласхоорондын мүрысөөндэ Буряад Уласай Толгойлогшын уялгануудые дүүргэгшэ Алексей Цыденовэй Кубогта хүртэхын түлөө шанга тулалдаан үнгэрөө. 

Тус шанда Монголой тамиршан Одсурен Шагдар хүртөө. Дүримгүй тулалдаан (Бой без правил) Түнхэндэ анха түрүүшынхиеэ болобо гээшэ. Тиимэһээ тус аймагай холо ойро нютагуудай хүн зон энэ мүрысөө харахаяа олоороо суглараа. Мүн Түнхэнэй аршаануудта амаржа байгшад мүрысөө харахаяа ерээ. 

Июниин 10-да уларил гэнтэ муудажа, бүхы аймаг соо шанга бороо оробо. Тэнгэри аймшагтайгаар дуугараа. Сахилгаанай үедэ олон хүн зоной гэртэхи оньһон техникэ шатаһан байна. Уйдхартай иимэ уларил орой болотор үргэлжэлөө. Үглөөдэрыньшье үүлэтэй, бүрхэг байжа, эмхидхэгшэдэй һанаа зобоогоо. Хэды тиигэбэшье дахин бороо ороогүй. 

Мүрысөөнэй найман ханатай талмай Толто һууринай ипподром дээрэ тодхогдоо. Сугларагшад тэндэ найман шанга тулалдаа һонирхон хараhан байна. Мүн тиихэдэ морёор урилдаагшад моридойнгоо хурдые харуулаа. Забһарлалай үедэ “Сагаан турлааг” гэһэн рок-хамталиг, мэдээжэ рэп-дуушан Алихан Дзе гэгшэ һайхан хоолойгоороо сугларагшадые баясуулаа. 

“Саяанай тулалдаан – домог һэргээлгэ” гэжэ дуулаад, олон хүн зон эмхидхэгшэд ямар домог һэргээхэеэ һананаб гэжэ гайхажа байгаа ха. Тиихэдэнь "Sibforce" гэһэн промоутерскэ бүлгэмэй Буряадтахи хүтэлбэрилэгшэ Антон Бусеев ойлгуулаа. 

- Үшөө Чингисхаанай үедэ Монголой эгээл шанга сэрэгшэд мүнөөнэй Түнхэнэй дэбисхэр дээрэ сугларжа, шанга тулалдаануудые эмхидхэдэг байгаа. Тиимэһээ бидэ энэ хэрэг һэргээжэ, мүрысөө үнгэргэжэ байнабди, - гэжэ Антон Бусеев тайлбарилаа. 

Түнхэн аймагай толгойлогшо Иван Альхеев үгэ хэлэхэдээ, баһа Чингисхаанай үе дурсаа.

- Хонгоодорнууд Чингисхаанай сэрэгшэдэй түрүү бүлэгтэ ябалсажа, Дундада далай хүрөө һэн. Тэрэ сэрэгтэ эгээл шанга хүнүүд ябалсадаг байгаа, - гэжэ Иван Альхеев хэлээ. – Энэ мүрысөөнэй манай нютагай суута сэрэгшэ, Советскэ Союзай Герой Жамбыл Ешеевич Тулаевай түрэһэн нютагта боложо байхадань, баһа өөрын удхатай. 

Буряад Уласай Спортын болон залуушуулай бодолгын яаманай таһагые даагша Баир Дашибальжировай хэлэһээр, хирэ-хирэ болоод лэ, Түнхэнһөө бэрхэ тамиршад урган гарана. Тиин боксер Батор Сагалуев, һур харбагша Виктория Харитонова, пауэрлифтер Ольга Гатаулина, тайска боксер Амгалан Дылыков гэхэ мэтэ тамиршадай нэрэнүүдые нэрлээ. 

Мүрысөөнэй үедэ найман тулалдаан болоо. Дүримэй ёһоор, нэгэ тулалдаан таба-табан минутын гурбан шатаһаа бүридөө.

Өөр өөрынгөө тулалдаануудта Виктор Тулаев (Эрхүү), Артур Арутюнян (Армени), Баяман Нурмамат (Кыргызстан), Евгений Хликов (Эрхүү), буряад тамиршад Эрдэм Самбялов ба Болот Цыбенов гэгшэд шалгарһан байна. Тэдэ булта тулалдаанай түрүүшын шатада илалтануудые туйлаа. 

Һүүлшын хоёр тулалдаанда Түнхэн аймагай тамиршад хабаадалсаа. Эрдэни Базаров болон Зорикто Шубин гэгшэд хэды оролдобошье, Монголой түлөөлэгшэдтэ (Ганзориг Эрдэнэбатор, Одсурен Шагдар) шүүгдэбэ. Тиигэжэ Одсурен Кубогта хүртөө. 26 наһатай энэ тамиршан кикбоксингоор Монголой хоёр дахин чемпион юм. 

Энэ мүрысөө эмхидхэһэн “Мүнхэ Һарьдаг” гэһэн ниитэ эмхиин түлөөлэгшэд иимэ тулалдаануудые заншалта болгохо түсэбтэй. 

Одсурен Шагдар гол шанда хүртөө

Анна ОГОРОДНИГОЙ болон Борис БАЛДАНОВАЙ гэрэл зурагууд