Общество 11 авг 2017 667

​Буряад-Монгол АССР-эй Үндэһэн хуулида 80 жэл

Байгша оной августын 11-дэ Буряад-Монгол АССР-эй Үндэһэн хуулиин абтаһаар 80 жэл болобо.

«Буряад-Монголой Автономно Совет Социалис Улас болбол ажалшлад болон хүдэлмэришэдэй социалис гүрэн …» гэһэн мүрнүүдээр 1937 оной августын 11-дэ абтаһанБуряад-Монгол АССР-эй Үндэһэн хуули эхилнэ. Энэл үдэр Үндэһэн хуулиин түрэһэн үдэр гэжэ тоологдодог.

Буряад Уласай Соёлой яаманһаа гэрэл зураг абтаба.

Түүхын хуудаһа ирабал, 1927 оной апрель һарада Буряад-Монгол АССР-эй Соведүүдэй III-дахи съезд үнгэргэгдэһэн байна. Энэ съезддэ уласай аймагууд, Үндэһэн хуулиин түсэл тухай хэлсэгдээ. Тиигэбэшье энэ түсэл хаанашье хэблэгдээгүй, тэрэнэй саашанхи хуби заяан тухай мэдээсэл үгы. Буряад-Монгол АССР-эй ажабайдал СССР болон РСФСР-эй Үндэһэн хуулида, «Буряад-Монгол АССР-эй гүрэнэй байгуулаалта тухай тогтоолдо» үндэһэлдэг байгаа. 1936 оной декабриин 5-да СССР-эй Соведүүдэй VIII-дахи съезддэ СССР-эй Үндэһэн хуули абтаһан юм.

1937 оной августын 11-дэ Буряад-Монгол АССР-эй 7-дохи съезддэ СССР-эй болон РСФСР-эй Үндэһэн хуулитай, тиихэдэ «Буряад-Монгол АССР-эй гүрэнэй байгуулалта тухай тогтоолтой» тааралдуулан, манай уласай Үндэһэн хуули абтаа. Үндэһэн хуулиин ёһоор Буряад-Монгол Улас дотор дээдын засаг зургаан хадаа Уласай Верховно Зүблэл болоһон юм.

1977 оной октябриин 7-до СССР-эй Верховно Зүблэлэй VII-дохи сессидэ СССР-эй гурбадахи Үндэһэн Хуули абтаһан байна. 1978 оной май һарада Буряад Уласай Үндэһэн хуули шэнээр абтаба. Тэрэнэй ёһоор, уласай эрхэнүүд үргэдхэгдөө.

1990-ээд оной хүлгөөтэ үедэ уласай Верховно Зүблэл хуули тогтоолго эдэбхижүүлжэ шадаһан байна. 1994 оной февралиин 22-то Буряад Уласай шэнэҮндэһэн хуули абтажа, тэрэнэй ёһоор Арадай Хурал уласай хуули тогтоолгын гүрэнэй эмхи зургаан болоһон юм.