880
Минии зураглалай герой Баатар хүбʏʏн 1970 оной март һара соо шэнэһэнэй оёор гэлсʏʏлдэг Иисэнгэ нютагта Аюр Донировай гэр бʏлэдэ тʏрэжэ, баяр асарһан.
Энэ Баатар хʏбʏʏниинь хойноо ʏшɵɵ табан дʏʏнэрые дахуулха, орон нютагаа холо ойгуур суурхуулха гэжэ тиихэдэ залуу айл хаанаһаа мэдэхэ һэм даа…
Багадаа һʏбэлгэн бэрхэ, эхилһэн ажалайнгаа хойно заатагʏй гарадаг Баатар эхэ эсэгэдээ эртэхэнhээ тулгань боложо ʏгэһэн. Зайжа зуража сʏлɵɵ сагаа ʏнгэргэдэггʏй хʏбʏʏн һургуулиингаа даабари саг соогоо хэжэрхёод лэ, дʏʏнэрээ харалсахаһаа гадна, тэдээнэйнгээ зʏб мʏрынь оложо, наадхуулжа һамааруулаад, гэрэйнгээ ажал яб байса хэдэг байһан. Тиигээгʏйдэнь аргагʏй hэн: тʏрэлхидынь ажалдаа эртэ гаража ошоод, орой ерэдэг байһан. Багаһаа хойшо дʏʏнэрэйнгээ аха гээшэб гэжэ ойлгоһон Баатар тэдээнээ хооллуулдаг, хубсаһа хунарыень шадахысаа угаадаг, ʏшɵɵ ʏнеэгээ һаадаг, ʏдэшэлэн тʏлеэгээ хахалдаг ажалаа алдахагʏй.
Жэлнʏʏд ʏрдилдэн һагад ʏнгэрɵɵ. Гэрэйшье ажал ехэ, һургуулидань харюусалгатай ниитын хʏдэлмэри байха. Номоо ханалгатайгаар, гʏнзэгыгɵɵр ʏзэхэ эрилтэ урдаа табиһан гэр бʏлын аха Баатар ɵɵрынгɵɵ саг зʏбɵɵр хубаарилаад, хаанашье ʏрдигшэ һэн. Урдань һургуулиин ʏхибʏʏдтэ олониитын ажал даалгагдадаг байһан, тиигэжэ тэрэ пионерэй ба комсомолой ажалнуудые эрхилжэ ябаа. 29 ʏхибʏʏдһээ бʏридэһэн, эхин классһаа эхилээд, эбтэй эетэй ябаһан шабинар мʏнɵɵшье бэе бэеэ дэмжэдэг, һайхан заншалаа алдаагʏй. Эндэ хуби заяаемнай зʏбɵɵр шиидхэлсэһэн, тиихэдэ залуу ябаһан багшанар Зинаида Гомбожаповна Надмитова, Марианна Цыреновна Агбанова, Жаргалма Будожаповна Сультимова, Светлана Цыдыповна Нимбуева гэгшэдэй ехэ оролдолгын ʏрэ бии гээд Баатар баясан хэлэдэг.
Баатар Дониров хаанашье ябахадаа, аха зониие дахаха аза талаантай байгаа. Доошоо хараха дʏʏнэртээ ахань жэшээ боложо ябаа. Yе сагай ʏймɵɵн соо һургуулиин наһанай хʏхюун хаһа ʏнгэржэ, саашаа ямар ажал хэхэбиб, ямар мэргэжэл шэлэхэбиб гэһэн асуудалнууд залуу хʏбʏʏнэй урда гаража ерээ. «Эрхыдээ эмтэй, долёобортоо домтой дархан угаа уһанда хаяхагʏйб», - гэжэ бодоод, Анна нагаса абгайнгаа жэшээгээр эмшэн болохо гэжэ шиидээ. Нютагайнь олохон хʏнʏʏдэй Шэтын гʏрэнэй медицинскэ институдай һʏʏлээр амжалтатай хʏдэлжэ байһаниинь республика соогоо мэдээжэ байгаа: Еши Цыбиков, Бимба Данзанов болон бусад.
Нэгэдэхи курсын һʏʏлээр Баатар Дониров сэрэгэй албанда татагдажа, эрхэтэн тʏрэһэн уялгаяа дʏʏргэхэ баатай болоод, һуралсалаа орхёо һэн. Сэрэгэй албанай хаһа ʏнгэрɵɵд, дахинаа институдтаа бусажа, һуралсалаа ʏргэлжэлʏʏлээ. Тэрэ ʏедэ 1990 оной хʏйхэр байдал бʏхы юумые урбуулһан, хойшонь татаһан гээшэ. Зэрлиг экономическа политика олон зониие шалгалта гаргуулаа. Стипенди саг соогоо абахагʏйш, хамтын байрада уһан, гал тʏлишэ байхагʏй, ядалсаха саг ерээ һэн. Теэд омог дорюун наһан, ажалһаа сухарихагʏй абари зан, аба эжын һургаал, нʏхэдэй туһаламжа, тэдхэмжэ яашаха һэм. Иимэ орёо сагта хоёр залуушуул зʏрхэеэ ниилʏʏлжэ, айл бʏлэ болохомнай гэжэ тʏрэлхидтɵɵ мэдʏʏлжэ, бага сага хʏлгʏʏлээ ааб даа. Теэд хʏл дээрээ нилээд гаранхай худанар Шаракшиновтанай, Донировтанай гэр бʏлэнʏʏд ёһо заншалаа алдангʏй, тʏрэ хурим нэерʏʏлээ һэн. Залуу айлайхи уданшьегʏй дипломтой боложо, тʏрэл Буряад нютагайнгаа эмшэдэй дʏхэригтэ ороо һэн.
Улаан–Yдэдэ уласай больницада интернатура гараад, энээхэн наһан соогоо бɵɵмэйлжэ ябаһан эрмэлзэлээ бэелʏʏлэн, хоюулан хʏдэлжэ эхилээ һэн. Эгээл тʏрʏʏшын ʏхибʏʏн Арюна тʏрэжэ, баһал баяр болоо бэлэй. Теэд ажалдаа дʏршэһэн хоёрнай саашань мэргэжэлээ дээшэлʏʏлхэ зорилго урдаа табяа.
Дээдэ гарай эмшэн
Эрхʏʏ хотын мэргэжэлээ дээшэлʏʏлдэг институдта хирург Баатар Дониров шэлэжэ абаһан нарин гарай мэргэжэлэй – һудаһанай хирургын – һургуули А.Д. Укоевой ударидалга доро гаража эхилээ. Нʏхэрынь, Оюна Сергеевна, баһал зʏрхэн шадархи ʏбшэ аргалха шэглэлээр һураа. Хоёр жэлэй туршада һуража, клиническэ ординатура дʏʏргээд, дахин тʏрэл коллективтээ ерэжэ, ажаллажа эхилээ һэн. Суг хʏдэлдэг Сергей Очиров, Лосол Гылыков, Раиса Мешкова, Жаргал Мункуев хирургнуудтай хамта медицинын онсо арга боломжонуудые хэрэглэн хʏдэлɵɵ. 2004 ондо уласай больницада зʏрхэнэй, һудаһанай хирургическа тʏб нээгдэжэ, зʏрхэндэ орёо операцинуудые хэжэ эхилээ һэн. 2006 ондо Баатар Аюржанаевич диссертаци хамгаалжа, медицинын эрдэмэй кандидат болоһон байна. Хʏнэй бэеын эгээл шухала хуби болохо зʏрхэнэй сохидол сахижа, Отошо бурхан шэнгеэр ʏбшэнтэниие хʏл дээрэнь бодхоохо гээшэ хэды ехэ буян гээшэб?! Эндэ ямар ехэ ухаан, шадабари, бэлиг талаан хэрэгтэйб! Yдэр бʏхэнэй ёһотойл баатаршалга болоно.
Баатар Аюржанаевич Буряадай гʏрэнэй университедтэ багшалдаг, доцент юм. 90 гаран һуралсалай методическа дурадхалнуудые бэшэжэ, мэргэжэлтэдэй һайшаалда хʏртэһэн. Буряад Уласай Ангиооклубай вице–президентээр һунгагдажа, ехэхэн ажал ябуулдаг. Ородой Холбоото Уласай Зʏрхэ – һудаһанай эблэлэй хирургнуудай холбооной гэшʏʏн. Дониров Баа-
тар Аюржанаевич Буряад Уласай болон уласай эмхи зургаануудай Хʏндэлэлэй грамотануудаар шагнагданхай, Ярууна аймагай захиргаан нютагайнгаа бэлигтэй эмшэндэ Баярай бэшэгʏʏдые хэдэн дахин барюулаа. Тэрэ хэдэн удаа «Уласай тʏрʏʏ эмшэн» гэhэн нэрэ зэргэдэ хʏртэһэн, мʏн уласай эмшэдэй «Признание» шангай «Хʏнэй ами наһа абарhан онсо шухаг операци хэhэнэй тʏлɵɵ» гэһэн номинацида лауреат болоһон байна.
Отошо бурханай ʏршɵɵлɵɵр дээдэ гарай эмшэн болоһон нютагайнгаа хʏбʏʏндэ ажалдань ʏндэр амжалтануудые, гэр бʏлэдэнь зол жаргал ʏреэе!
Эдуард БУДАЕВ
