838
Энэ алтан дэлхэй дээрэ түрэхэдөө, хүн бүхэн өөрын уялгатай, дээрэһээ табисууртай ерэдэг. Ургажа ябаа Буряадай «ододой» тоодо ородог, түрэһэн нютагтаа мэргэжэлээрээ хүдэлдэг Сэсэг Сосоровагай намтартайнь танилсуулхамни.
Зэрэлгээтэ Зэдэ аймагай Цагаатай нютагта урихан хабарай үедэ, май һарын һүүл багта, байгаалиин һэрижэ, сэсэг намаагаа һалбаруулжа байха сагта Будажап, Дари-Ханда Сосоровтоной гэр бүлэдэ аба эжын амтатайхан, эрхэ тангил Сэсэг басаган одхон үринь боложо түрэһэн. Дээрээ найдамтай бэрхэ гурбан аханартай, илдамхан эгэшэтэй Сэсэг «сэсэг» шэнги урган үндыгөө.
Абань хүдөө ажахын мэргэжэлтэй, эжынь бүхы наһаараа һургуулиин багшаар хүдэлөө. 40 гаран жэлдэ эб хамта һуужа, хүүгэдээ хүл дээрэнь гаргажа, бултыень гэр бүлэ болгоо. Сэсэгэй аба эжынь хоюулаа дуулаха дуратай байһан хадаа бүхы найр наадануудта, хэмжээ ябуулгануудта сугтаа дууладаг һэн. Тиимэһээ бага балшар наһанһаа хойшо эрхэшье һаа, бэрхээр һуража, аба эжыгээ һажаажа, Сэсэг басаган гэрэлэй урда байжа дууладаг байһан. Үшөө тиихэдэ дуушан болохоёо мэдэһэн байгаа бшуу. Эгээн түрүүн дуушанай алхамуудые сэсэрлигтэ, һургуулида эхилээ бэлэй. Һургуулиин түрүүшын хүгжэмэй багшань Цыден-Еши Чагдурова энэ басаганай талаан бэлигыень элирүүлжэ, бүхы тоглолтонуудта, конкурснуудта тайзантай танилсуулан, харагшадай, жюриин урда гаргадаг болоо. Ирагуу һайхан хоолойгоороо Сэсэг олоной дура татадаг болобо хаш. Һургуулияа дүүргээд, Улаан-Үдэ хотын Зүүн Сибириин соёлой дээдэ һургуулида һураба. 2010 ондо мэргэжэлтэй болоод, нютагтаа бусажа, «нюһатайшье һаа, нютагай» хүбүүнтэй гэр бүлэ түхеэрэн, хоёр хүүгэдэй энхэргэн эжы болоо.
Мүнөө Сэсэг нютагайнгаа соёлой байшанда хүүгэдые хүгжэмдэ һургажа, ерээдүйн сагай «ододые» элирүүлэн хүмүүжүүлнэ гэхэдэ, алдуу болохогүй. Юундэб гэхэдэ, бүхы уласай, можо нютагуудай болон дэлхэйн хэмжээнэй конкурснуудта үхибүүдээ хабаадуулжа, түрүү һууринуудые асаруулдаг юм. Мүн өөрөөшье бүхэдэлхэйн конкурснуудта хабаададаг. 2015 ондо «От ыры» гэһэн бүхэдэлхэйн үндэһэ яһатанай урилдаанда хабаадалсаһан.
- Энэ урилдаанда бүхы яһатанай арад зон хабаадаа. Манай арадай дуунуудтал адляар хүгжэмөө татан, ирагуу һайханаар дуунуудаа зэдэлүүлнэ. Хонгёо һайхан хоолойтой, аза талаантай дуушад дэлхэй дээрэмнай олонхон байнал даа, - гэжэ Сэсэг дуушан һанамжаяа хэлэнэ.
2014 ондо «Серебряный лебедь» гэһэн можо нютагуудай хоорондын конкурсдо хабаадалсаһан. 2015 ондо «Поющие сердца» гэһэн гэр бүлэтэеэ дуулаха бүхэдэлхэйн урилдаанда Сэсэг Сосорова Марина басагантаяа Гран-при шанда хүртэһэн. 2017 ондо бүхэдэлхэйн арадай дуунуудай урилдаанда 1-дэхи шатын лауреадай шанда хүртөө. Мүн бусад урилдаануудта түрүү гү, али тусхай шангуудта хүртэн, бэлиг талаангаараа хубаалдан ябана. Сэсэг Сосорова арадай ба монгол дуунуудые дуулаха дуратай гэжэ һануулая. Удаанаар татан, сэдьхэлэйнгээ хүбшэргээ хүдэлгэжэ, аялга гаргаха гээшэ тиимэ бэлэн бэшэ ёһотой даа. Наһаараа дуулажа, хүн зоной шэхэ хужарлуулжа, сэдьхэлыень доһолгоожо ябаха эхэнэр лэ.
- Өөрынгөө бэлиг талаангаа үхибүүдтэ хайшан гээд дамжуулнабта?
- Үхибүүдые хүгжэмдэ һургаха гээшэ тиимэ амархан хэрэг бэшэ. Би һургахадаа, өөрынгөө онол арга хэрэглэжэ, шаби бүхэндөө анхарал табижа байдагби. Гэртэхиниинь ехэ туһа хүргэдэг. Хайшан гээд өөрөө дууланабиб, үхибүүд адлихан маягаар дууладаг болонхой. Энэ ажалдаа дуратайб, хүүгэдтэ заажа, бэлиг талаангаа үргэдхэжэ байхада, намда һайшаалтай, аятайшье байна. Шабинарни элдэб хэмжээнэй урилдаануудһаа түрүү һуури асаржа, нютагаа суурхуулаад ерэнэ. Энээндэнь ехэ омогорходогби. Энэ баһал ажалаймни дүн ха юм. Соёлой ажалшанай салин багашье һаа, соёлой байшангай захиралнай ехэл бэрхэ, шадалтай. Энэ тэрэ урилдаанда хабаадахадамнай, бидэндээ спонсорые оложо, арга боломжонуудые бэдэржэ, шадалаараа оролдожол эльгээдэг.
Бэлигтэй залуу дуушадай хүдөө нютагтаа байрлажа, гэр бүлэ түхеэржэ, үхибүүдээ буряад ёһо гуримаар һургажа байхыень харахада урматай. Эгээл иимэ жэшээ харуулжа байһан Сэсэг Сосорова - Эхэ орондоо ехэ дуратай, нютагтаа мээхэй, аха захатанаа хүндэлдэг, һаншаг сагаан наһатайшуулдаа урихан налгайгаар хандадаг.
Ёһотой буряад эхэнэрэй шэнжэтэй гэжэ тэмдэглэмээр. Сэсэгэй саашанхи зохёохы ажалайнь замда хүгжэлтэ хүсэн, үшөө олон амжалта туйлажа, Буряад ороноо, нютагаа суурхуулжа ябаһай гээд этигэн найданаб!
Сэсэг ШОЙНХОРОВА
