824
Буряад арад ба нютаг бүхэн хэр угһаа хойшо бэлигтэй, эрдэмтэй, нэрэтэй солотой, мэдээжэ зоноороо омогорхожо ябаха хүнүүдтэй гээшэ. Иимэ зон манай нютагта үсөөн бэшэ. Хонгор һайхан Хори нютагайнгаа нэгэ онсо өөрэхэн, талаан бэлигтэй, шэнэ юумээр һонирходог, хоёр һайхан басагадай эжы, эдэбхитэй хүнүүдэй нэгэн болохо Улзыма Ванзатовна Ванзатова тухай олоной анхаралда дуулгахаяа һананаб.
Улзыма Ванзатовна 1976 ондо түрэһэн байна. Хориин 1-дэхи һургуули дүүргэжэ, Улаан-Үдын багшанарай педагогическа колледжын уран зурагай ба черчениин багшын мэргэжэлтэй 1996 ондо болоо. Тэрэ гэһээр түрэл нютагтаа хүүгэдэй искусствын һургуулида амжалта ехэтэй хүдэлжэ эхилээ. 2003 ондо Зүүн Сибириин гүрэнэй технологическа университет дүүргэжэ, инженер-технолог мэргэжэлтэй болоо. 2012 ондо Буряадай гүрэнэй хүдөө ажахын академи дүүргэжэ, экономист-менеджер гэһэн мэргэжэлтэй болоо.
-Үшөө һургуулида һуража байхадаа, уран зурагай кружогто ябагша һэмби, нэгэ зурагыемни Ц. Сампиловай уран һайханай музейн выставкэдэ эльгээһэн юм, – гэжэ хөөрөө һэн. Һурагшадайнь амжалтанууд хадаа багшын эгээл үндэр шагналынь болоно ха юм. Улзыма Ванзатовнагай һурагшад хаа- хаанагүй һурадаг. - Валя Гнеушева ба Чимитов Слава һурагшадни Новосибирскын гүрэнэй уран һайханай архитектурна академида һураһан юм, - гэжэ омогорхоно. Чимитов Слава һурагшань Москва хотодо «Россиин шэнэ нэрэнүүд» гэһэн бүхэроссиин мүрысөөндэ амжалта туйлаһан юм.
Бэлигтэй хүн гээшэ бүхы юумэндэ шадамар байдаг гэлсэдэг. Улзыма Ванзатова иимэ хүнүүдэй нэгэн. Эхэ эсэгын юумэн, угай шэнжэ гэжэ яаха аргагүй хүндэ байдаг гээшэ ааб даа. Зураха, зохёохо, уран гарынь, уужам сэдьхэлынь булта эсэгын. Мүнөө Улзыма Ванзатовна дээдэ категориин уран һайханай багша, мүн 2005 ондо энэ искусствын һургуулида «Театр Моды» класс түрүүшынхиеэ нээжэ, хүтэлбэрилэгшэнь болонхой. Бүхы шадабарияа үхибүүдтээ дамжуулна. Шабинарынь «Театр Моды» классай һуралсалай программаар буряад хубсаһанай түүхэ, һайхан эскизүүдые зурадаг, зохёодог, буряад хониной нооһоор һэеы дарадаг, тэрэнээ шэрдэдэг, хубсаһа оёдог, элдэб коллекцинүүдые бэлдэдэг, харуулдаг. Тэрэ хубсаһануудаа үмдэжэ, гоёор ябажа һурахаһаа эхилээд, олон шэнэ юумэндэ һурана. Дизайнерай түрүүшын дадалда һургана, һэеыгээр элдэб зурагуудые, сувенирнүүдые, аксессуарнуудые бүтээдэг. Модельер, уран зураашан Улзыма Ванзатовна һэеыгээр бүтээһэн хубсаһануудтаа үнгэ оруулна: түрэл байгаалиингаа дайдын шэмэг, элдэб янзын сэсэг ногоон, тэнгэри, уһа голнууд, буряад угалзанууд. Байгаалиин зүйлнүүд: гал, уһан, агаар, газар хубсаһанай коллекцинүүдтэнь оролсоно. Буряад орондо бэшэ иимэ элдэб үнгэтэй һэеы хубсаһанай коллекци сохом үгыл даа. Улзыма Ванзатовна «Софи Ни» гэһэн модельнэ агентствэтэй нягта холбоотой хүдэлдэг, һурагшадынь дүй дүршэлтэеэ хубаалдадаг. Минии басаган Сэлмэг Улзыма Ванзатовнагай һурагша байһандань, ехэ омогорходогби.
Улзыма Ванзатовна өөрөөшье ба һурагшадынь элдэб янзын конференцинүүдтэ, уран һайханай үзэмжэнүүдтэ, һайндэрнүүдтэ хабаадажа, олониитые талаан бэлигээрээ гайхуулжа һонирхуулдаг гээшэ. Ганса хабаададагшье бэшэ, харин өөрөө Буряад орондоо, мүн гадууршье Москва, Новосибирск, Абакан хотонуудта мастер-классуудые харуулдаг, методическа, практическа семинарнуудые, үзэмжэнүүдые, нээмэл хэшээлнүүдые үнгэргэдэг, дүй дүршэлөөрөө хубаалдадаг. Улзыма Ванзатовна Буряад оронойнгоо, түрэһэн нютагайнгаа олониитын хүгжэлтэдэ габьяа, сэгнэшэгүй хубитаяа оруулжал байна. 2007 ондо Севастополь хотодо «Кубок содружества» гэһэн үхибүүдэй уласхоорондын 5-дахи фестивальда 6 һурагшадтаяа хабаадажа, III һуури эзэлжэ, түрүүшын амжалта туйлаһан. 2008 ондо Эрхүү хотодо «Алтаргана» гэһэн уласхоорондын фестивальда «Эксперимент» номинацида III һуури эзэлээ. 2009 ондо Улаан- Үдэ хотодо, уласхоорондын «Сайн торгон зам» гэһэн фестивальда II-дохи һуури эзэлээ,
2011 ондо энэл фестивальда «Современные вариации национальной одежды» гэжэ номинацида I һуури эзэлээ, 2013 ондо эндээл «Современный костюм» номинацида III һуури абаа. 2010 ондо Монголдо, Бүгэдэ Буряадай уласхоорондын «Алтаргана» гэһэн үндэһэн ехэ нааданда «Авангард» номинацида хүрэл медальда хүртэһэн, 2012 ондо Агада, энэл фестивальда «Һолонго» гэһэн 4-6 наһанай үхибүүдэй буряад хубсаһанай коллекци дурадхажа, урмашуулгын диплом ба шагнал абаһан юм. 2011 ондо Хакасида, «Этно Подиум» фестивальда айлшаар уригдажа, ойн баярта хабаадаһан. 2012 ондо Эрхүү хотодо уласхоорондын «ЭтноПодиум» гэһэн 4-дэхи фестивальда «Арт дизайн» номинацида II эзэлээ. 2013 ондо Якутида уласхоорондын Евразийска «Этно-Эрато» 1-дэхи мүрысөөндэ «Национальный костюм» номинацида II һуури эзэлээ. 2014 ондо Тывада уласхоорондын фестивальда «Һэеыгээр хэһэн бүтээлнүүд» выставкэдэ хабаадаа. 2016 ондо Улаан- Үдэдэ Бүгэдэ Буряадай уласхоорондын «Алтаргана» үндэһэн ехэ XII нааданда мүнөө үе сагта тааруулһан хубсаһан гэжэ илгаада хубсаһа зохёогшодой харалга «Буряад хубсаһан: ёһо заншал ба оршон саг» мүрысөөндэ I һуури эзэлээ. Энэ жэлдэ Москва хотодо Улаан-Үдын Соёлой үдэрнүүд үнгэрөө. Тэндэ 9 костюмынь һайндэрэй нээлтэдэ харуулагдаа, уран һайханай үзэмжэдэ 3 хубсаһаниинь хабаадаа. 2017 ондо Санкт- Петербург хотодо «Будущее планеты» гэжэ үхибүүдэй уласхоорондын конкурсдо хабаадажа, «Театр Моды» номинацида I һуури эзэлээ.
Ухаан бодол – угһаа, һургаалһаа, харин амжалта – оролдосото ажалһаа гэһэн сэсэн үгэ һанаандамни дэмы бэшэ ороодхино. Улзыма Ванзатовна зохёохы ажалдаа үрэ дүнтэйгөөр ажаллаһанайнгаа түлөө Засагай газарай Хүндэлэлэй грамотаар (2008 он), «Соёлой эрхим хүдэлмэрилэгшэ» грамотаар (2012 он), Буряад Уласай Хүндэлэлэй грамотаар (2014 он), Буряад Уласай профсоюзай Хүндэлэлэй грамотаар (2014 он) шагнагданхай, үшөө тиихэдэ аймагай ба ондоо аймагуудай зүгһөө, Соёлой яаманай, һурагшадай гэртэхинэй зүгһөө тоолошогүй олон Баярай бэшэгүүдээр урмашуулагданхай. Буряад ороной Россиин бүридэлдэ ороһоор 350 жэлэй ойн баярай медаляар шагнагданхай.
2013 ондо Буряад Уласай «Лидер культуры» гэһэн үндэр нэрэ зэргэдэ хүртэһэн юм. 2014 ондо Россиин «Культура» телеканалай «Пряничный домик» гэһэн программа Улзыма Ванзатовнагай зохёохы ажалаарнь һонирхожо, һэеы хубсаһанай коллекцинүүд тухайнь кинофильм буулгаһан байна.
Эрмэлзэл хүсэлтэй Улзыма Ванзатовнагай ухаан бодолдо, һанаан сэдьхэлдэ зохёохы түсэбүүд түрэжэл байдаг. Эдэ түсэбүүдынь дүүрэн бэелүүлэгдэхэнь болтогой гэжэ үреэгээд, саашанхи ажалдань үндэр амжалтануудые хүсэе. Һурагшадынь багшынгаа нэрэ үргэжэ, нэгэтэ бэшэ суурхуулхань болтогой!
Лариса ВАНЖИЛОВА, багша
