938
Мартагдашагүй һайхан Маарагта нютагай ажалша, малша Сүндын Шэмэдэй гэр бүлэдэ дүрбэдэхи одхон Цыден үринь 1953 ондо мүндэлһэн байна.
Буряад Уласай физическэ соёлой габьяата хүдэлмэрилэгшэ, дээдэ гарай мэргэжэлтэн, манай хүндэтэ багша Цыден Чимитович Цыбиков Ярууна аймагай Эгэтын-Адагай хүндэтэй, түрүү зоной нэгэн боложо, наһанайнгаа амаралтада гаратараа нютагайнгаа дунда һургуулида физкультурын багшаар хүдэлһэн намтартай. Энэ хүн залуу наһанһаа хэды олон һурагшадые тамирта дуратайгаар хүмүүжүүлхэһээ гадна тэдэнэйнгээ элүүр энхые дээшэлүүлхые оролдооб даа!
Зонтой, шабинартай үгэеэ ойлголсожо ядахагүй, хүнэй сэдьхэлэй байдал һайн мэдэхэ Цыден Чимитович волейболоор, баскетболоор һонирхолтой секцинүүдые үнгэргэдэг байгаа. Һурагшадынь ехэ дуратайгаар һорилгонуудтань ябажа, сүлөө сагаа үнгэргэгшэ бэлэй.
Гансашье шабинарые һорёод, һургаад байдаг бэшэ, мүн лэ тэрээнһээ гадуур нютагтамнай үнгэргэгдэдэг элдэб янзын найр наадануудта тамирай талыень даажа, ахамад судья боложо, ямаршье хэмжээ ябуулгые һонирхолтой болгодог байһан юм. Цыден Чимитовичэй үрэ дүн ехэтэйгээр ажаллажа, ургажа ябаһан залуу үетэниие хүмүүжүүлһыень сэгнэжэ, КПСС-эй аймагай хороон болон гүйсэдхэхы хороон, аймагай һуралсалай таһаг болон ВЛКСМ-эй аймагай хороон грамотануудаар, бусад шагналнуудаар нэгэнтэ бэшэ урмашуулаа юм. Нютагайнгаа түрэл «Победа» колхозой хамтын ажалда оролдосотойгоор туһа хүргэһэнэйнгөө түлөө колхозой хүтэлбэриин болон партбюрогой Хүндэлэлэй грамотануудаар, үнэтэ шагналнуудаар баһал сэгнэгдэһэн юм.
Багшаар хүдэлхэ сагтаа хэдэн үе залуушуулые спортдо дуратай болгохоһоо гадна нютаг нугадаа, арад зондоо туһатай, тон хэрэгтэй эрхим хүнүүдые хүмүүжүүлэн гаргаа. Минии суг һураһан 24-дэхи выпуск абаад харабал, Амгалан Дармабазарович Дашацыренов – Эгэтын дасанай шэрээтэ лама, Мүнхэ Доржиевич Дамбаев – түрэл «Победа» СПК-гаа олон жэлдэ даажа ябаһан түрүүлэгшэ, Жанна Чимитовна Дымчикова – олондо мэдээжэ “Буряад-ФМ” радиогой захирал гээд лэ, тооложо захалбал, ниитын ажал эрхилэгшэд олон даа.
Цыден Чимитович хүмүүжүүлгын талаар яһала горитой ажал ябуулдаг байһан юм. Манай выпускые олон жэлдэ даажа ябаа. Эндэ багшымнай үүргэ тон ехэ гэжэ тоолоноб. Мүнөөшье багшамнай бидэндээ һургаал заабарияа хэлэжэл, дэмжэжэл байдаг юм. Наһанайнгаа хайрата нүхэр Ринчима Эрдынеевнатаяа табан һайхан үринэрые өөдэнь болгоо. Дарима, Солбон, Зоригто, Ирина, Мэргэн – бултадаа айл бүлэ болонхой, баабайнгаа хэрэгые улам саашань үргэлжэлүүлжэ, ургажа ябаһан улаан бургааһадые һайнаар, Эхэ орондоо дуратайгаар хүмүүжүүлжэ ябадаг юм.
Мүнөө Цыден Чимитович Улаан-Үдэ хотодо олон аша, зээнэрээ тойруулан, энхэрэн хаража, ан-бун ажаһууна. «Багша» гэһэн үндэр нэрээр нэрлүүлжэ ябаһан Цыден Чимитовичые 24-дэхи выпускын зүгһөө иигэжэ үреэхэ дуран хүрэнэ:
Хүндэ ехэтэ хоймор таладатнай
Хонгшин Бодисада бурхан сагуужа,
Хамагын һайханиие үршөөн байхань болтогой!
Зүүн дэлгэр таладатнай
Зонхобо бурхан морилжо,
Һабаар дүүрэн хэшэг буян
Халяан байхань болтогой!
Үндэн таладатнай
Үүлэнэй саанаһаа бултайһан,
Наран шэнги яларһан,
Ошорваани бурхан мууе саража,
Һайниие оруулжа байхань
болтогой!
Дарижаб ЕШЕЕВА
