​Нютагаймнай басаган Москвада зурагуудаа дэлгэбэ

С. Чимитдоржина бүтээлнүүдэйнгээ дэргэдэ

Үнгэрһэн долоон хоногто Москва хото­до Урлагай хүдэлмэрилэгшэдэй түб байшанда (ЦДРИ) Рос­сиин уран зурагай академиин дэргэдэхи В.И. Суриковай нэрэмжэтэ Москвагай уран зурагай дээдэ һургуулиин 1-дэхи ба 2-дохи курсын дүрбэн оюутадай, тэрэ тоодо ню­тагаймнай басаган Свет­лана Чимитдоржинагай Зүүн зүгтэ зорюулагдаһан бүтээлнүүдэй үзэсхэлэн нээгдээ. Энэ хадаа со­хом зуу гаран оюутадһаа эрхимүүдынь шэлэгдэһэн байна гэжэ омогорхон тэмдэглэе.

Үзэсхэлэн нээлгын үедэ Урлагай хүдэлмэрилэгшэдэй түб байшанай хүтэлбэриин гэшүүн, Россиин Уран зура­ашадай холбооной гэшүүн, В.И.Ломоносовой нэрэмжэ­тэ МГУ-гай заагша Николай Андреевич Горский-Черны­шев Суриковай нэрэмжэтэ дээдэ һургуулиин оюутадай үзэсхэлэнгүүд үнинэйшье эндэ дэлгэгдээгүй гэжэ тэм­дэглээ юм.

“1-дэхи болон 2-дохи курснуудай оюутадай үзэсхэлэн эмхидхэхэнь эр­тэшэг гэжэ һанамааршье һаань, залуу нүхэднай һайн бүтээлнүүдые бэлдэжэ ша­даа. Энэ амжалтаарнь амар­шалнаб”, - гэжэ Николай Андреевич хэлээ.

Үнэхөөрөөшье, урлагай бүхы шэглэлнүүдэй болон янзануудай ажал ябуулагша­дые нэгэдүүлдэг энэ байшан­да миин хүн уригдадаггүй юм. Эндэһээ гүрэнэймнай бүхы мэдээжэ уран зураа­шад, уран зохёолшод, артистнар болон урлагай бу­сад һалбаринуудай суута түлөөлэгшэд түрүүшынгээ алхам хэһэн.

Урлагай хүдэлмэрилэгшэдэй түб байшанай уран һайханай талаар хүтэлбэрилэгшэ Россиин урлагай габьяата ажал ябуулагша Энгилиса Георгиевна Погореловагай онсолһоор, эдэ оюутад эндэ бүтээлнүүдээ дэлгэхэ эрхэдэ хүртөө хадаа саашанхи зохёохы замынь ута, үргэн байха.

“Бүтээлнүүдыетнай ехэ һайшаагааб. Оюутадай үзэсхэлэн гэжэ этигэхээршье бэшэ. Һүүлдэ, элдэб ян­зын урилдаануудта илаха­даа гү, али ехэ хэмжээнэй үзэсхэлэнгүүдтэ амжалта түгэс хабаадахадаа, нэрэ солотой уран зураашад бо- лоод ябахадаа, түрүүшынгээ үзэсхэлэн манай байшанда үнгэргэһэнөө огто бү мартаа- райт”, - гэжэ Энгилиса Геор­гиевна захяа.

Светлана мүнөө уран зу­рагай факультедэй 2-дохи курсда уран зураашан Ан­дрей Ремневой хүтэлбэри доро һурана. Энэ үзэсхэлэндэ табан бүтээлээ дэлгээ: Ямандага бурхан Жамса­ран сахюусан, Лусууд тахиха ёһолол, өөрынгөө дүрэ зу­раг, мүн натюрморт. Ургажа ябаа уран зураашан зура­гуудтаа тусхай нэрэ үгэхэ дурагүй, тиимэһээ олоной анхаралда дурадхагдаһан бүтээлнүүдыньшье нэрэгүй байгаа. Тэрэнэй һанамжаар, абаһаар лэ нэрыень мэдэ­жэрхихэдэ, һонигүй: хүн хараад, ямар удхатай, юун тухай зураг бэ гэжэ бодом­жолхо ёһотой.

Тус үзэсхэлэндэ таби­ха гэжэ богонихон болзор соо гурбан зураг тусхайтаар зураһан байна. Юуб гэ­хэдэ, энэ жэл Сагаалганда нютагаа ерэхэдээ, иимэ ехэ хэмжээ ябуулгада хабаадаха тухайгаа үшөө мэдээгүй байгаа. Харин урилга абахадаа, талаан боложо, хэб зурагуудтай байжа, дары түргэн хүдэлжэ эхилээ юм. Светла­нада бусад сэдэбүүдээр зу­рагууд олон ааб даа. Зүгөөр Зүүн зүгтэ зорюулагдаһан бүтээлнүүд хомор байшоо. Тиимэһээ үшөө Россиин уран зурагай академиин дэргэдэхи Москвагай уран зурагай лицейн 11-дэхи ан­гида һуража байха үедөө зураһан хоёр ажалаа - на­тюрморт, мүн даб дээрээ за­хата бүтээлынь болохо Лусууд тахиха ёһолол тухай зу­раг үзэсхэлэндэ нэмэжэ дэл­гээ.

Лусууд тахиха ёһолол

Лусууд тахиха ёһолол ту­хай бүтээлынь – дипломно хүдэлмэринь. Хэмжүүрынь – 160Х60 сантиметр, тоһон шэрээр зураатай. Зураг дээ­рэ Ольхон олтирогой Бурхан хушуун зураглаатай. Энэ ха­даа Светланын тон дуратай ажалынь юм.

“Сохом энэ зурагайнгаа түлөө улайха сайхагүйб, - гэжэ тэрэ Сагаалганда айл­шаар ерэхэдээ хэлээ һэн. – Нилээд хүлһөө адхаһан ажални, бархирхашье саг байгаа. Багшамни тэрэшни тиимэ, энэшни иимэ гэжэ муушалжа, һайса намайе зобоогоо даа. Һүүлдэ, зура­жа дүүргээд байхадамни, үнөөхи багшамни: “Харыш, Чимитдоржина һүрхэй ажал бүтээгээл”, - гэжэ бултан­да магтаһан байгаа. Зүгөөр намда өөртэмни нэгэшье һайн үгэ хэлээгүй. Би энээндэнь гомдодоггүйб, бэрхэ уран зураашан болог гэжэ һанахадаа, иимэ аргаар нам­тай хүдэлөө гэжэ мүнөө ойл­годогби”.

Жамсаран сахюусан

Үзэсхэлэндэ нютагайнгаа басага дэмжэхэеэ, баярыень хубаалдахаяа Москва хото­до Буряадай түлөөлэлгэтэ эмхиин мэргэжэлтэн Бутид Надцалова, Светланын түрэл гарал, нүхэдынь ерэһэн бай­на. “Бэрхэл байна даа, гоёор лэ зурана”, - гэжэ Бутид Цы­рендоржиевна һанамжаараа хубаалдаа.

Үнэхөөрөөшье, бэрхэ, ажалша. Үнэтэй гэхэ юм гү, али гаргаша ехэтэй һуралсалдаа эжы абынгаа мүнгэ алмаха гэжэ тэрэ үшөө лицейдэ һураха үеһөө бэ­лиг шадабариингаа ашаар мүнгэ олодог болоһон юм. Эгээ ехэ олзонь – 30 мянган түхэриг. 9-дэхи ангиин бай­хадаа, хүлһэлдэг гэрэйнгээ подъезд соохиие ампир маягаар зуран шэмэглээ һэн. Теэд ходо хүдэлжэ байха арга үгы. Гансал сүлөө сагай гараха­да гү, али мүнгэндэ хашаг­дахадаа, захилаар гэр соохи байра байдалай хэб зураг зохёодог, хүнэй дүрэ зурагуудые зурадаг. Һаяхана зурагай планшет хэрэглэн, хүнэй бэе дээрэхи зурагай (татуи­ровка) хэб бүтээгээ. Тиигэ­жэ шэрэ будаг мэтын уран зурагай хэрэгсэлнүүдээр өөрыгөө ядамаггүй хангадаг, гүрэнэйнгөө, мүн хариин дай­дыншье үзэсхэлэн гоё байгаа- литай газарнуудые зурахаяа ошоходоо, түрэлхидэйнгээ үгэһэн мүнгэндэ нэмэри бол­годог байна. Жэшээнь, Из­раиль ошожо, Тель-Авив, Ие­русалим хотонуудта, Крымдэ Бахчисарай болон Керчь хо­тонуудта, Осети Уласта зура­гуудые зураһан байна. Мүнөө жэл олон оюутад Байгал ерэ­жэ, манай үзэсхэлэн гоё бай­гаали зураха хүсэлтэй. Теэд олониинь хүшхэрхэгүй хаш. Юуб гэхэдэ, бүхы гаргашануудаа, тэрэ тоодо харгынгаа мүнгэ оюутад өөһэдөө дааха ёһотой.

Ямандага бурхан

“Намда эдэ бүгэдэ олзо асархын хажуугаар, ехэ һонирхолтой. Би хамагые туршахаяа һананаб. Крос­совконуудайшье түхэл, дүрсэ зохёохоор бэлэнби. Компью­терай наадануудыешье “зу­ража” туршаха дуран бии, - гэжэ, минии бата һанамжаар, ерээдүйн суута уран зу­раашан хэлээ. – Урдамни һуралсалай үшөө дүрбэн жэл байна. Энэ хугасаа соо һайсал юумэндэ һуража аба­хаб. Мүнөө энэ үнгэрэгшэ үзэсхэлэн саашанхи ажал­дамни ехэ түлхисэ боложо үгэхэ. Өөрөө өөрынгөө зу­рагта зүб сэгнэлтэ үгэхэнь орёо байдаг. Заримдаа ямар нэгэн бүтээл дээрэ удаан саг­та үдэр һүнигүй хүдэлхэдөө, барагшье, тулюуршье гэжэ ойлгохоо болишохош. Ха­рин хажуу тээһээ хүн зоной, илангаяа мэргэжэлтэ уран зураашадай һайн сэгнэл­тэдэ хүртэхэдэ, урма зориг түрэнэ.”.

Светлана угаар дамжаһан бэлигтэйшье һаа (хоёр талаһаа суута дархашуул, уран зураашад байһан юм), ажалша бэрхээрээ, өөрынгөө наһанда болбосоронги ухаагаараа амжалтынгаа хаха­дыень хангадаг. Тиин Агаһаа уг гарбалтай, Улаан-Үдэ хото тоонтотой нютагайнгаа ба­саганда энэл хэбээрээ замаа үргэлжэлүүлжэ, бүри ехэ амжалтануудые туйлахыень хүсэе.

Бутид Надцаловагай гэрэл зурагууд