​Виктор Лубсановай хубиин тоглолто

Буряад оромнай ирагуу һайхан хоолойтой, бэлиг талаантай залуушуулаар баян юм. Тэдэнэй нэгэн Виктор Лубсанов мүнөөдэр хубиингаа тоглолто үнгэргэнэ. Залуу бэлигтэнтэй уридшалан эмхидхэһэн хөөрэлдөөгөө уншагшадтаа дурадханабди.

- Виктор, нэн түрүүн өөр тухайгаа, яагаад дуушан болоһоноо хөөрэжэ үгыт даа.

- Би 1983 ондо Зэдэ аймагай Дээдэ-Үшөөтэй нютагта түрэһэмби. 6 үхибүүдэй 4-дэхи үринь гээшэб. Аба эжы хоёрни наһаараа малда ажаллаһан. Дуушан болохоб гэжэ һанаандамнишье ородоггүй байгаа. Һургуулида һуража байхадаа, барилдаанда ехэ дуратай һэм. Хэшээлһээ тэрьедэжэ байжа, һорилго хэхэш. 9-дэхи ангиин болоходомни, һургуулидамнай хүгжэмэй багша ерээд, ансамбль байгуулаа. Тиин тамирай танхимай хажуудахи таһалга сооһоо хүгжэм зэдэлдэг болоод, минии һонирхол татажа эхилээ юм. Һорилгодоо зорюута хахад часаар урид ерэжэ, дуу дуулажа байһан үхибүүдые шагнадаг байгааб. Тиигэжэ бүхэли жэл үнгэрөө. Намайе таниха болошоһон хүгжэмэй багша Дарима Константиновна: “Ши дуулахаяа һанана гүш?” – гэжэ нэгэтэ һураа бэлэй. Тиихэдэнь би эшээд, таһа арсааб. Һүүлдэ баһал ерээд, шагнажа һуутарни, хүгжэмэй багша: “Дуратай дуугаа дуулаад үгэ даа”, – гэжэ хэлээ һэн. Би тиихэдэнь зүрхэлжэ ерээд лэ, мэдэхэ ори ганса “Сагаан дали” гэжэ дуугаа дуулаад, дуушан болошооб. Тиин барилдаагаа хаянгүй, хоёр тээшээ ябажа эхилээб. Бүлгэмтэеэ олон мүрысөөнүүдтэ хабаадажа, тоглолтонуудые үгэжэ, элдэб газар үзэжэ ябахада, гоёшье, һониншье бэлэй. Зүгөөр гансаараа нэгэшье дууладаггүй байгааб – эшэдэг һэмби.

11-дэхи ангида барилдаагаар элдэб мүрысөөнүүдтэ хабаадажа, түрүү һууринуудые эзэлһэмби. Тиимэһээ намайе Буряадай ехэ һургуулиин тамирай факультедтэ һурахыемни уриһан байгаа. Харин би Улаан-Үдэ ерэхэдээ, Нацагдоржо ахынгаа дурадхалаар П.И.Чайковскиин нэрэмжэтэ уралигай колледждо шалгалта тушаахаяа ошооб.

Басагад, хүбүүд дуулаад лэ гарана, бархирһаншье зон бии хэбэртэй. Тиихэдэнь би айжа байжа, шалгалтын гурбан шата дабажа гарашооб. Эндэ һурахадаа, нюусаар барилдадаг һэм. Энээнииемни багшамни мэдээд, али нэгыень шэлэхыемни баадхаа. Иигэжэл барилдаагаа орхижо, дуушан болохо зорилго урдаа табяашье һаа, жэл соо һураад, нютагаа ябашооб. Һүүлдэнь нүхэртөө Хяагта ошожо, тэндэхи соёлой байшанда табан жэлэй туршада хүдэлөөб.

Энэ хугасаа соо уласай олон мүрысөөнүүдтэ хабаадааб.Вячеслав Баяндаевич багшамни уулзаха бүхэндөө колледждоо буса гэдэг һэн. 2007 ондо Дугаржап Дашиевай урилдаанда амжалта туйлахадамни, Галина Бадмажаповна Шойдагбаева намайе Зүүн Сибириин соёлой дээдэ һургуулида уряа юм. 2008 ондо тиишээ орохо һанаатай ошоходомни, Вячеслав Баяндаевич нэн түрүүн колледжоо дүүргэхэ хэрэгтэй гэжэ намда ойлгуулаа. Багшынгаа үгэ дуулаа бэзэб даа. Һуража байха үедөө наһанайнгаа нүхэртэй уулзажа, үхибүүтэй болооб. Саашадаа оперо болон баледэй театрта нэгэ бага хүдэлөөб, нютагтаашье ажаллааб. Мүнөө Ивалга аймагай соёлой байшанда үхибүүдтэ хүгжэм заанаб. 2016 ондо түрүүшынгээ хубиин тоглолто үнгэргөө һэмби. Апрелиин 18–да хоёрдохимни болохо.

- Саашанхи түсэбүүдтнай ямар гээшэб?

- Буряад орондоо амгалан тэнюун ажаһуужа, харагшадтаа дуугаа бэлэглэн ябахаб. Арад зондоо хэрэгтэй, туһатай байхаяа һананаб. Мүнөө түрүүшымни хубиин диск гарахань. Үшөө олон дискнүүдые гаргаха, дуушан мэргэжэлээрээ хүгжэхэ эрмэлзэлтэйб.

- Виктор, гэр бүлэдэтнай дуушад бии гү?

- Би гансаараа дуушанай зам шэлэнхэйб. Гэбэшье абамни дуулаха дуратай юм. Хүгшэн эжымни ирагуу һайхан хоолойтой байһан.

- Эгээ ехэ амжалтаяа нэрлыт даа.

- 2008 ондо Владимир хотодо үнгэргэгдэһэн “Золотое кольцо России” гэһэн уласхоорондын урилдаанда нэгэдэхи шатын лауреат болоо һэм.

- Барилдаашан болоогүйгөө халагладаг гүт?

- Барилдаха дурамни мүнөөшье хүрэтэрөө үлэнхэй. Тэрэ үедэ сугтаа барилдажа байһан нүхэдни мүнөө мэдээжэ тамиршад болонхой. “Витя, ши мүнөө хүрэтэр барилдаа һаа, бидэнһээшье ехэ амжалта туйлажа, дээгүүр гэшхэлжэ ябаха һэнши,” - гэжэ нүхэдни хэлэдэг. Теэд яахаб. Хүбүүгээ барилдаашан болгохо һанаан бии. Харин басагамни дуулаха, хатарха дуратай.

- Тоглолтодотнай ямар мэдээжэ хүгжэмшэд, дуушад хабаадаха гээшэб?

- Тоглолтынгоо түрүүшын хубида жэнхэни хоолойгоороо дуунуудаа гүйсэдхэхэб. Зэдэ аймагһаа хүүгэдэй хүгжэмэй һургуулиин оркестр ерэжэ хабаадаха. Саян Манжигеев фортепиано дээрэ, Хэшэгто Бодиев нүхэрни гитара дээрэ наадаха. Дууша нүхэдни баһа хабаадалсаха. Мүнөөшье үеын, арадайшье дуунууд зэдэлхэ даа.

- Һайн даа, Виктор. Танда үшөө ехэ амжалтануудые, буряад дуунуудаа ирагуу һайхан хоолойгоороо дэлхэй дүүрэн зэдэлүүлжэ ябахыетнай хүсэнэб!