Хоёр үдэрэй туршада Улаан-Үдэ хотодо спортын һалбарида хабаатай нүүдэл зүблөөн Ородой Холбоото Уласай хэмжээндэ үнгэрөө. Энэ зүблөөниие хүтэлһэн Ородой Холбоото Уласай спортын сайд Павел Колобков Буряадай тамаралгын һургуули нээһэн байна.
Тус хуралдаанда Сибириин Федеральна тойрогһоо болон Ородой Холбоото Уласай можо нютагуудһаа түлөөлэгшэд, хамта дээрээ 500 – гаад хүн хабаадаа. Гүрэнэй болон можо нютагуудай ноёд һайд, хүгжэлтын институдууд, мүнгэн һангай һалбариин түлөөлэгшэд, инвесторнүүд, олзын хэрэг эрхилэгшэд эндэ сугларжа, тамирай шэглэлдэ хайшан гэжэ гүрэнэй ба олзын хэрэг эрхилэгшэдэй суг хамтын түсэл бэелүүлхэ тухай зүбшэбэ.
Буряад Уласай спортын сайд Вячеслав Дамдинцуруновай тэмдэглэһээр, манай Буряад Уласай хүгжэлтэдэ онсо аша туһатайгаар нүлөөлхөөр хуралдаан үнгэрбэ гээшэ.
Буряад Уласай Толгойлогшо Алексей Цыденов энэ зүблөө манай уласта үнгэргэхэ тухай һанамжа оруулһан байна. Энэ үүсхэлыень Ород гүрэнэй Спортын болон Эдэй засагай хүгжэлтын яаманууд дэмжэжэ, үшөө үргэнөөр үнгэргэхыень дурадхажа, Барилгын яаманиие хабаадуулхыень уриһан байха юм.
Суг хамта тамир хүгжөөхэ
Ород гүрэнэй Хүдөө ажахын яаманай тамирай байшануудые хүгжөөлгын талаар түсэлнүүдые хүтэлбэрилгын албаниие даагша Елена Сандакова Буряад Уласай Засагай газарай дэргэдэ болодог заншалта брифинг дээрэ энэ зүблөөн тухай уридшалан мэдээсээ бэлэй.
- Яахадаа Буряад Улас дотор энэ зүблөөн үнгэрхэб, Ородой Холбоото Уласай Тамирай яаманда юугээрээ шухалаб? Ород гүрэнэй Юрэнхылэгшын табиһан май һарын зарлигаар, 2024 он хүрэтэр бидэ хүгжэлтын үндэр дүнгүүдые харуулха ёһотойбди. Тэрэ табигдаһан зорилгонууд юрэ саарһан дээрэ үлэшэхэгүйн тула, эдэ бүгэдые бэелүүлхэ шухала. Бидэ гансаараа дүүргэжэ шадахагүйбди. Хамтаараа нэгэдэжэ, ажалаа ябуулбал, бэелүүлхэ аргатайбди. Илангаяа Дорно дахинай экономическа форум дээрэ Алексей Цыденов Буряад Улас дотор бэелүүлэгдэжэ эхилһэн түсэлтэй танилсуулаа. Тиигэжэ энэ дүй дүршэл саашадаа бусад можо газарнуудта жэшээтэ болгон тараха гээд, засаг түрэ найдана, - гэжэ Елена Сандакова тайлбарилаа һэн.
Хоёр үдэрэй туршада үнгэрһэн нүүдэл зүблөөнэй пленарна суглаанай үедэ Буряад Уласай Толгойлогшо Алексей Цыденов, Ородой Холбоото Уласай спортын сайд Павел Колобков, Ородой Холбоото Уласай экономикын хүгжэлтын сайдай орлогшо Вадим Живулин, Удмурти Уласай толгойлогшо Александр Бречалов, Челябинск можын губернатор Борис Дубровский гээд хабаадаа. Мүн тус зүблөөнэй ажалда хабаадахаяа Барилгын ба гэр байрын коммунальна ажахын яаманай сайдай орлогшо Андрей Чибис, МСП корпорациин генеральна захирал Александр Браверман гэгшэд ерээ.
Дорно дахинай экономическа форумой үедэ тамирай шэглэлээр эмхидхэгдэһэн хуралдаан дээрэ тамирай эмхи зургаануудай ажамидарал, хүгжэлтын шэглэл, хайшан гэжэ бэеэ даажа, хангажа ажаллахаб, ямар аргаар олзын хэрэг эрхилэгшэдые һонирхуулан, суг хамта ажал ябуулхаб гэһэн асуудалнууд зүбшэгдөө. Тамирай шэглэлэй байра байшануудые ашаглахын тулада ехэ мүнгэн зөөри гаргашалагдадаг, харин тэрээн соо дурадхагдаһан хэмжээнүүд бэеэ дааха мүнгэн зөөри оруулха аргагүй байдаг. Илангаяа багахан аймаг һууринуудта ямар олзо оршо орохоб даа. Гэхэ зуура, социальна дэмжэлтэ олгуулжа, үнэгүйгөөр гү, али ямаршье түлбэригүйгөөр тамирай һорилго дурадхаха гэһэн шэглэл манай гүрэндэ баримталагдана ха юм. Зүгөөр, хайшан гэжэ энэ асуудал шиидхэхэ гээшэ - мүнөө амин шухала болонхой. Тиимэһээ Москва хотоһоо МИРБИС гэһэн тамирай менеджментын Уласхоорондын һургуулиин хүтэлбэрилэгшэ Максим Белицкий уригдаа. Энэ тамирай асуудалаар хуралдаанай шугамаар тусхай һуралсал эмхидхэгдээ.
Социальна асуудалда шухала анхарал
Тамирай һалбариин хүгжэлтын хуралдаанай шугамаар Буряад Улас руу “Аква-Регион” гэһэн эмхи ерээ. Тус компани Улаан-Үдэ хотодо олон шэглэлэй тамирай түбүүдые, тодорхойлбол, фитнес, аквапарк, бассейн гээд бариха түсэбтэй.
Тэрэ эмхидэ барилга эрхилхээр гурбан газарай һуури дурадхагдаа. Мүн лэ тэдэнтэй Буряад Уласай Толгойлогшо Алексей Цыденов зүблөө эмхидхэһэн байха юм.
- Буряад Уласта тус компани юугээрээ туһатайб гэхэдэ, 100 гаран ажалта һуури байгуулха аргатай. Эндээл бүридхэлдэ орожо, налогой түлбэри уласай һан руу оруулагдажа байха. Мүн тиихэдэ хайшан гэжэ тамирай байшануудые олзо оршотойгоор, үрэ дүнтэйгөөр ажаллуулха тухай манай эндэхи мэргэжэлтэдые “Аква-Регион” һургаха. Гэхэ зуура, тус эмхи социальна үүргэ дүүргэхэ бшуу. Байшанайнгаа оршон тойронхи дэбисхэр болбосон түхэлтэй болгохо, социальна хамгаалалтада хэрэгтэй зондо бэеэ һорихо саг олгуулха аргатай. Иимэ гүрэнэй болон үмсын хэрэг эрхилэгшэдэй суг хамта ябуулһан ажалай шэнэ түхэл боложо үгэнэ, - гэжэ Ородой Холбоото Уласай яаманай мэргэжэлтэн Елена Сандакова уридшалан мэдээсээ һэн.
Буряад Улас руу мүн лэ Башкири, Татарстан Уласуудай асари томо инвесторнүүд, барилга эрхилдэг томо ажахынууд, тамирай байшануудые баридаг ажахынууд, “Магнум” гээд компаниин түлөөлэгшэд ерэхээр хүлеэгдэнэ.
- Алексей Цыденов энэ ажахын генеральна захиралтай уулзажа, хэлсээ баталха. Ушар юуб гэхэдэ, манай эндэхи томо заводуудта тамирай түхеэрэлгэнүүдые бэлдэдэг болохо асуудал саашадаа зүбшэгдэжэ магад, энэ ерээдүй сагай хараа түсэбүүд, - гэжэ Елена Сандакова тэмдэглээ.
Нааданай мүльһэн ордон баригдаха
Мүн лэ энэ хуралдаанай шугамаар Алтай хизаарай инвесторнүүдэй болон Ород гүрэнэй Хүдөө ажахын яаманай түлөөлэгшэдэй хабаадалгатайгаар зүблөөн үнгэржэ, тэрээн дээрэ гол түлэб манай эндэ Нааданай мүльһэн ордон барилга тухай асуудал табигдаа. Энэ асуудалые харалга Ородой Холбоото Уласай Юрэнхылэгшэ Владимир Путинай даабаряар эмхидхэгдэбэ.
Нааданай мүльһэн ордон Улаан-Үдэ хотын Бэеын тамирай спортын ордоной дэбисхэр дээрэ баригдахаар хараалагдана. Барилга гүрэнэй ба уласай һангай болон үмсын инвесторнүүдэй хүсөөр баригдаха юм. Бүхыдөө 1,4 миллиард, тэрэнэй 1,2 млрд түхэриг гүрэнэй ба 200 сая түхэриг үмсын хэрэг эрхилэгшэдэй зүгһөө гаргашалагдаха юм.
Барилга 2019 ондо эхилээд, 2021 ондо түгэсхэгдэжэ, ашаглалда орохоор хараалагдана. Мүнөө дээрээ инвесторнүүдтэй хэлсээнүүдые баталалгын болон газар шалгалгын, хэмжэлгын ажал ябуулагдажа байна.
Буряад Уласай Толгойлогшо Алексей Цыденовэй хэлэһээр, тамирай ордондо шадалгүй зоншье түлбэригүйгөөр орожо байха аргатай, мүн тэндэ тамирай мүрысөөнүүд үнгэрдэг байха.
Шэнээр баригдаха Нааданай мүльһэн ордоной хэмжүүр тухай барилга эрхилхэ мэдүүлгэ бариһан Барнаул хотын Михаил Дроздов иигэжэ мэдээсэбэ:
“Хоккейн Дээдэ шатын эрилтэдэ таарама Нааданай мүльһэн ордон барихые дурадханабди. Эндэ мүльһэн хоёр талмай болон 2100 харагшадай һуури тодхогдохо, хамта дээрээ 16 525 дүрбэлжэн метр хэмжүүртэй байха”.
Ород гүрэнэй спортын сайд Павел Колобков энэ дурадхагдаһан түсэлые дэмжэбэ.
- Ородой Холбоото Уласай Засагай газар руу, гүрэнэй Мүнгэн һангай яаман руу мэдүүлгэ оруулхаяа бэлдэжэ байнабди. Буряад Уласта иимэ ордон хэрэгтэй. Бүхы арга боломжо бэдэржэ, барилга бүтээхые оролдохобди, - гэжэ спортын сайд мэдүүлбэ.
Тамаралгын һургуули байгуулагдаха
Ород гүрэнэй тамирай сайд Павел Колобков хуралдаанда хабаадаха үедөө Улаан-Үдэ хотын ФСК-да тамаралгын һургуули нээбэ. Тиигэжэ Буряад Уласай үшөө нэгэ һангай эмхи октябрь һара соо ажаллажа эхилхэ.
Улаан-Үдэ хотын бассейн хадаа томохон аад, хахад хүсэндөө ажалладаг. Уласхоорондын хэмжээнэй бассейн 50 метр утатай 10 харгытай юм. Тамаржа шадахагүй зониие һургаха тусхай харгытай. Эндэ табан һоригшод ажаллана. Һаядаа нээгдэхэ тамаралгын һургуулида сентябрь – октябрь һарануудта һурагшадые шалган абаха юм. Буряад Уласай һангай мэдэлэй энэ эмхи байгуулхын тула Буряад Уласай засаг түрын зүблөөн дээрэ тусхай хуулита данса баталагдаха юм. Мүнөө дээрээ 120-ёод һурагшадые абаха аргатай. Гэхэ зуура, энэ һургуулида мүнөө үеын тамаралгын секцидэ һоригдожо байһан тамиршад ябаха. Тамирай сайдай хэлэһээр, энэ һургуулида ганса үхибүүд һураха бэшэ, мүн томошуул һураха аргатай. Мүнөө сагта Гүрэнэй тамирай бүридэлдэ орохо шадалтай эрхим тамиршадые хүмүүжүүлхэ шухала. Энэ һургуули Буряад Уласай Толгойлогшо Алексей Цыденовэй үүсхэл һанамжаар бии болгогдобо гээшэ.
Аралжаашадай аргаар тамирай байшануудые бариха
Бүхыдөө Ородой Холбоото Уласай газар можонууд тамирай байшануудаар 50 хубяар хангагданхай. 2024 он болотор 60 хуби болгогдохо ёһотой. Иимэ ажал ябуулгада ганса гүрэнэй һангай мүнгэн зөөри диилэхэгүй. Тиимэл хадань, олзын хэрэг эрхилэгшэ ажахынуудые хабаадуулха шухала.
Манай Буряад Улас дотор 2008 онһоо олзын хэрэг эрхилэгшэдэй хабаадалгатайгаар тамирай 30 байшан баригдаа. Эдэ хадаа аймагуудаар барилдаанай 17 гэр, тэндэ бокс болон бусад шэглэлээр һорилго ябуулагдадаг. Аралжаашадай мүнгэн зөөреэр “Номто” гэһэн боксын түб, «Peoples park» түб соо бүмбэгэ сохилгын талмай болон Аршаан тосхондо биатлоной түб баригданхай.
- Танай Буряад Улас дотор арга боломжо олдоод лэ байна, томо ба багашье түсэлнүүд бэелүүлэгдэнэ. Энэ мүнөөдэр үнгэрһэн хэмжээн Буряадай тамирай һалбари руу инвестици шэглүүлгын түрүүшын алхамуудай нэгэн болоно, - гэжэ Ород гүрэнэй спортын сайд Павел Колобков мэдээсэбэ.
Мүнөө сагта манай эндэ олзо оршогүй, гаргаша ехэтэй тамирай байшанууд бии.
- Үрэ дүнтэй ажаллуулхын талаар хахад жэлэй туршада бидэ ажал ябуулнабди. Бүхы арга боломжонууд, баримта, хүгжэлтын асуудалнууд шэнжэлэгдэнэ. Ажаһуугшадые тамирай шэглэлээр хямдаханаар, түлбэри багатайгаар- шье һаа, бэеэ һорихо арга боломжо олгуулгада гол анхарал табигдана, - гэжэ Алексей Цыденов тэмдэглээ.
Буряад Уласай Засагай газарай хэблэлэй албанай гэрэл зураг