​​Хэжэнгын таряашад урматай

Хэжэнгын филиалай хүтэлбэрилэгшэ Д.В. Мункин, МТС-эй дарга Т.В. Цыбикжапов, орлогшонорынь – Б.Ц. Жалсанов, Б.П. Рантаров гэгшэд

СССР гүрэнэй һандарһан сагһаа элдүүрилэгдээгүй газар дайдамнай уни бутарма байдалда абтаашье hаа, хэзээ нэгэтэ хүрьһэ руунь үрэhэнэй унахые хүлеэжэл байгаа. Хэр угhаа хойшо газар дээрээ ажал хэжэ байhан уладнайшье миин гараа дэлгээгээд hуугаагүй. Тиин хэжэнгээрхин нёдондонһоо эхилжэ, түрэл аймагайнгаа засагай зургаануудтай хэлсэжэ, hайн шанартай ехэ хүдэлмэри ябуулхаяа оролдонод.

Хэжэнгын машинно-тракторна станци (МТС) нээгдэжэ, ударидагшаарнь Тугэд Цыбикжапов томилог­доод, эдэбхитэйгээр ажалаа ябуулжа эхилhэн байна. Эгэ­эл түрүүн анхандаа нилээд элдүүрилэгдэhэн Доодо-Худанай, Эдэрмэгэй болон Загаhата нютагуудай газар­нуудта паар бодхоогдоо һэн.

Юундэ мүнөө энээн ту­хай бэшэнэбши гэхэдэ, М.Н. Ербановай нэрэмжэтэ Бу­ряадай аграрна колледжын Хэжэнгын филиал ерээдүйдэ түшэг тулгуури болохо энэ хэрэгыень дэмжэжэ, хүдөө ажахын үйлэдбэриин трак­торист-машинист мэргэ­жэлтэдые бэлэдхэхын тула Хэжэнгын МТС-тэй хэлсээ баталаа юм. Тиин мүнөө энэ үедэ манай филиалай бүлэг оюутад Загаhатын полевой станда обёос хадаха ажалда хабаадуулагдана.

Һаяхан Хэжэнгын фили­алай хүтэлбэрилэгшэ Дугар Мункинтай тиишээ ошожо, ажал хэрэгүүдтэйнь танил­саабди. МТС-эй дарга, орлог­шонорынь бидэниие ерэхэ гэжэ мэдэhэн юм шэнги бул­та сугларанхай, тэнгэри өөдэ шэртэн, уларилай муудажа байhан тухай хөөрэлдэжэ байбад. Тэдэнэй хэлэһээр, хоёр-гурба хоноод лэ, ехэ саhан бууха хэбэртэй.

Харин бидэ иимэ ехэ далай мэтээр ургаhан та­ряа үни заяанай хараагүй хадаа, обёос хуряалгын хүдэлмэриин ябасые, мүн Обоотын добоор ба Хүреэтэ руу ехээр ургаhан полинуу­дые адаглахадаа, баярлахын ехээр баярлаабди.

Энэ ябуулагдажа байhан асари ехэ хүдэлмэри тухай Хэжэнгын МТС-эй дарга Ту­гэд Цыбикжаповhаа асуубаб­ди.

- Һая эхилжэ байхадаа, ни­лээд олон бэрхэшээлнүүдые дабажа гараабди. Тии­бэ-яабашье мүнөө дээрээ Эдэрмэгэй Боршогорто, Доодо-Худанда 600 гектар газарта паар бодхоогдонхой, Загаhатада 300 гектарта паар бэлдэгдэнхэй. Мүнөө жэлдэ Загаhатын Обоотын дободо ба Хүреэтэдэ 300 гек­тар талмайда 50 тонно обё­ос тариhыемнай энэ ургаад байнал даа, - гэжэ Тугэд Ва­лерьевич зааба.

Нээрээшье, энэ хадагдажа байhан ба ээлжээгээ хүлеэжэ байгааша Хүреэтэ руу урга­сын hайнаар ургаhые хара­ад мэдэхээр hэн. Юуб гэхэдэ, Вектор 410 гэжэ комбайнай тойроод ерэхэ бүхэндэнь бункерынь дүүрэн боло­од лэ байгаа. Харин урга­сын хуряагдаһан талмай дээрэ тоолошогүй олон hолоомоной рулонууд хэбтэ­нэ.

- Тугэд Валерьевич, юун­дэ заал һаа обёос тарихаяа бодообта? – гэжэ асуубаб.

- Һүүлэй үедэ нютаг ну­гаарнай үбhэ ногооной му­угаар ургахада, нүхэдөөрөө нилээд хэлсэhэнэйнгээ хой­но обёос тариха шиидхэбэри абаа hэмди. Наймаанай опто­во газарнуудта обёосой сэн 11 солхообто байна. Харин бидэ мүнөө шэнэ ургасынгаа килограммыень 9 солхообо­ор наймаалха аргатайбди, - гэжэ урматайгаар харюусаа.

- Энэ ехэ ургасаяа хуряагаад, хадагалха газар тү хеэрэгдэнхэй гү? - гэжэ МТС- эй даргын орлогшо Базар Жалсановhаа һонирхобоб.

- Полевой станайнгаа хорой соо ехэ байра түхеэрэнхэйбди. Хэдэн машина таряагаа зөөжэ байна. Харин ажаллахал зомнай нилээд үсөөхэн, - гэжэ тэрэ хэлэхэ­тэйгээ сасуу Дугар Мункин­да хандаба. - Дугар Викто­рович, үхибүүдые олоор асарагты. Практикаяа манда гарахадань, шэнэ түхэлэй комбайнаар болон техникэ­эр hонирхуулжа, саашадаа жолоодожо hургаха эрхэтэйбди.

21-дэхи бүлэгэй hуралсалай мастер С.В. Кукшинов обёос зүбөөр хиисхэхэ тухай оюутадтаа хөөрэжэ байна

Энэ ехэ таряагаараа юу хэхэеэ байһан тухайгаа Ба­зар Цыренжапович иигэжэ хэлээ:

- Наhатай зоной үдэртэ дашарамдуулан, Загаhата нютагайнгаа бүхы пенсионернүүдтэ нэгэ-нэгэ мэшээг обёос миинтээр дамжуул­набди. Бэшыень худалдаха гэжэ хөөрэлдэнхэйбди.

Талые бүрхөөмэ алтан шара hолоомон хямдаханаар худалдаанда гараха гү гэжэ һонирхобоб. Даргын орлог­шын хэлэһээр, нютагайнгаа зондо нэгэ рулонииень 500 түхэригөөр наймаалха, ха­рин олоор бэлдээд абаашаха таряашадай болон малша­дай ажахынуудта миинтээр үгэнэ. Манай тэндэ байха­дамнай, Хэжэнгын мэдээжэ залуу фермер Солбон Цыды­пов эсэгэтэеэ ерэнхэй, пресс-подборщигоороо 100 гаран рулон бэлдээд, КамАЗ маши­надаа ашаад байгаа hэн. Гад­на Эдэрмэгэй фермерэйхин ээлжээгээ хүлеэжэ байгаа.

Хаража байхада, оюутад ехэ оролдосотойгоор ажал­лана. Дима Лесиков комбай­нёрой туhалагшаар хүдэлөө, харин Чимит Найданов, Дон­док Дондоков, Дашинима Бабуев, Мунко Бабудоржиев гэгшэд С.В. Кукшинов гэжэ мастерайнгаа хүтэлбэри доро обёос хиидхэлсээ ба хадагалха байра руу зөөлсөө юм.

Комбайн дээрэ комбайнёрой туhалагша Дима Лесиков

«Би комбайнёртой хөөрэлдөөд, комбайн жолоодо­об. Досоонь гайхалтай - бүхы юумэнүүдынь компьютера­ар хүдэлнэ», - гэжэ урагшаа hанаатай hурагшадаймнай нэгэн Чимит Найданов хөөрөө hэн.

Гүрэндэмнай газартай холбоотой ажалай hэргээгдэжэ, дахин хүгжэжэ эхилhэндэнь арад зоноймнай досоо нилээд уужам тэнюун болоо. Тиин ерээдүй тухай­гаа зүбөөр бодожо, залуушу­улдаа ямар hалбари шэлэжэ, хэн, юун болохо тухайнь бодомжолуулжа байхань дамжаггүй.

Бато-Цырен Дугаровай гэрэл зурагууд