1399
Октябриин 30-да Ородой Холбоото Улас дотор хамалган, хашалганда ороһон хүнүүдэй дурасхаал мүнхэлһэн уйдхар, гашуудалай хэмжээ ябуулганууд үнгэргэгдэдэг.
Улаан-Үдэдэ дурасхаалай хэмжээ ябуулгада «Нэрэнүүдэй бусалга» гэһэн акци 3-дахи жэлээ үнгэргэгдэнэ. Хэмжээ ябуулгада хабаадагшад хамалганда хосорһон хүнүүдэй нэрыень нэрлэжэ, Дурасхаалай номһоо богонихон мэдээнүүдые уншадаг. Коммунистическэ гудамжада оршодог хамалганда ороһон хүнүүдэй дурасхаалай хүшөөгэй дэргэдэ байгша ондо хүрдэ табигдаһан байна.
Үнгэрһэн зуун жэлэй 20-30-аад онуудта хамалган, хашалганда ороһон 14 мянганһаа дээшэ хүнүүдэй нэрэнүүд Дурасхаалай номдо оруулагданхай. Буряадай гүрэнэй ехэ һургуулиин оюутад, түүхэ шэнжэлэгшэд, хамалганда хохидогшодой эблэлэй гэшүүд Дурасхаалай номой һүүлэй хэблэлдэ бэлдээ. Тиихэдэ номһоо гадуур түрэлэйнгөө зон тухай мэдээсэл элетронно баазада олохоор.
Улаан-Үдэдэ үнгэргэгдэһэн митингдэ Зүблэлтэ сагай үедэ хардуулаад, сагааруулагдаһан хүнүүд, ямаршье зэмэгүйгөөр алуулһан хүнүүдэй үри һадаһад, аша зээнэр, оюутад, һурагшад, засаг зургаанай түлөөлэгшэд хабаадаа. Наһа бараһан хүнүүдэй дурасхаал мүнхэлэн, сугларагшад сэсэгүүдые дурасхаалай хүшөөдэ табиба.
Зэбүүн сагай хёмороон тухай, засаг зургаанай түлөөлэгшэдэй ямаршье зэмэгүй хүнүүдые хардажа, хюдажа, гэр бүлэнүүдые һандараажа, үхибүүдые үншэрөөжэ, арад зоной хуби заяанда уйдхар гашуудалай, шуһата мүр сараа үлөөһэн түүхын баримтануудые һануулха зорилготой хэмжээ ябуулга эмхидхэгдэнэ. Үнгэрһэн сагай жэшээнүүдые хаража, алдууень дабтангүй, ямаршье зэмэгүйгөөр хосорһон хүнүүдэй дурасхаалыень нангинаар сахижа ябаха тухай митингдэ залуушуулые уряалба.
Угсаата арадаймнай хуби заяанда болоһон түүхэтэ баримтануудта мүнөөшье болотор гашуудалай нулимса адхарһаар. Түрэһэн аба, эжынэрые үхибүүдһээнь таһалжа, аха дүүнэрые хахасаажа, хардажа, буудажа алахадань, гай тодхор, уйдхар гашуудал дэлгэрэнгүй яахаб?
Үбгэ абанарайнгаа хуби заяан тухай мэдэхэ гэжэ хүнүүд мүнөөшье болотор бэдэрэлгын ажалнуудые ябуулна. Зарим ушарта үри һадаһадынь үбгэн абанарайнгаа нэрэ обог, хэзээ түрэгдэһэн бэ гэжэ мэдээшьегүй һаа, нэрыень мүнхэлхэ ажал үргэлжэлүүлһээр. Теэд сагшье ошожол байна ха юм даа.
Буряад уласта гушаад онуудай хамалганда 20 мянганһаа дээшэ хүн хохидоо. Тэдэнэй 6 мянганиинь 1937-1938 онуудта будуулһан. Мүнөөшье болотор хамалганда хосорһон хүнүүдэй тоо тодо бэшэ, тэдэнэй хүдөөлэгдэһэн газар тухай мэдээсэл мүнөөшье нюуса гэһэн тэмдэгтэй.
Анна Огороднигой гэрэл зурагууд
