​​Эрэ хүнэй байдал газааһаал эли

Энэ hургаалай үгэнүүд зураглалайм гол геройнуудта сэхэ хабаатай гэжэ һанадагби. Эгэтын-Адагай Базаровай нэрэмжэтэ гудамжада холоhоо зоной анхарал татажа, хоёр дабхар модон байшан гэр ха­рагдаха. Һонирхоод, дүтэлөөд харабал, хоёрдохи дабхарай зүүн талада үглөөнэй нара угтаха, баруун тээнь нараяа угтаха балконууд. Үйлсэ талаhаа хорёо гүрэмэл маягтай, хабтагайнуудые нарин нягтаар нугалан, шадамараар hэльбүүлэн баригданхай. Хорёогой ябаган зоной үүдэншье онсохон, хорёо соо оробол, гэрэй эзэнэй байдал тон эли. Эрэ хүнэй хүсэн, ажалынь сэгнэмээр. Зунай сагта хоол бариха hэеы гэрэй түхэлтэй фанерээр баригдаhан тон зохидхон, хөөрхэн зуhалан байха. Томо авто-унаагай болон тракторай гараж, бэеэ угааха бани харагдаха. Хорёо дотор угаа сэбэр.

Газааhаа hайханаар харагдаhан гэрэй эзэн Чингис Эрдэ­ниевич Бальжинимаев боло­но. Гэр бариха гээшэ наhанай хэрэг гэжэ Чингис Эрдэние­вич барилгын ёhо гурим ба­римталан оролдожо, түсэб табижа, зохёожо, үндэр модон байшан анха түрүүшынхиеэ манай нютагта бариhан бай­на. Ехэнхи ажалынь өөрөө хэ­дэг, бүтээдэг hэн. Иимэ хоёр дабхар гэр бодхоожо шадаhан габьяатай.

Чингис Бальжинимаев эхэ эсэгын эрхим hургаал за­абаритай, шадамар, гартаа дүйтэй, модоор, түмэрөөр урлал хэхэ шадабаритай, hонюуша, hанаамгай хүн. Нэ­рэеэ нэрлүүлхэ гурбан баатар хүбүүдэй ашата эсэгэ, найдамтай хани нүхэр юм.

Багша мэргэжэлтэй Чин­гис Эрдэниевич олон жэлэй туршада хубиин хэрэг ам­жалтатай ябуулна. Нютагтаа, аймагай үйлэ хэрэгүүдтэ ху­битаяа оруулжа, ходол туһа хүргэжэ байдаг hайхан зан­шалтай. Бэлигтэй, хөөрүү, гитара дээрэ наадажа дууладаг, сагаан сэдьхэлтэй Чингис Эрдэниевичэй зондо туhатай ажал ябуулдаг жэшээ бултан­да мэдээжэ.

Ярууна нютагай хилэ дээ­рэ Маарагта горхон дээгүүр ябаган зоной хүүргэ зондо hайшаагдадаг. Энэ хүүргын проектын ба барилгын автор – Чингис Бальжинимаев мүн. Аймагай ээлжээтэ ойн баярта зорюулагдаhан энэ хэрэг ко­миссиин шалгалтын дүнгөөр “Ин­форм Полис” сониной үндэр сэгнэлтэдэ хүртэжэ, “Гараа урлаһан уран бүтээл” гэhэн шагнал барюулагдаа бэлэй. Сагаан шулуунуудай уянгын сэсэглигтэй энэ холбоотой ха юм. Олоhoн буян өөртэнь тyhа болодог гэжэ үгэ бии.

2011 ондо абынгаа тоонто Хангир нютагай обоогой шарай hайхан болгоо. Чингис Эрдэниевич өөрынгөө hанаагаар, үүсхэлээр энэ нютагай үзүүр хүбүүдээр хамтаран, хориин 11 эсэгын ба Эсэгэ сэргэнүүдые зо­хёон hуулгажа, шэрдэжэ шэмэглээ hэн. Ламанарай номоо уншаха уужам hууритай хушалта hайтайгаар шэнэ hарабша бодхоогоо.

Аймаг соо соносхогдоhон урилдаанда Чингис Бальжинимаевай байшан гэр «Жэшээтэ гэр» гэhэн үндэр сэгнэлтэдэ хүртэжэ урмашуу­лагдаа hэн. Аймагай, нютагай захир­гаанай олон тоото Баярай бэшэгүүд хэhэн, бүтээhэн ажалайнь дүнгүүдые гэршэлэн хадагалаатай байна.

Зосоогоо hайханаар үзэгдэhэн гэ­рэй эзэн эхэнэртэй танилсая. Урихан сэбэрхэн шарайтай налгайхан Дул­сан Дамбаевна Гуробазарова угтаха. Уужам hаруул залда урижа, байдалаа харуулха. Гэр соо ариг сэбэр, үнгэ буляалдуулан тааруулан гэрэй бараан зүб мүрөөр hуурияа эзэлэнхэй. Хоёрдохи дабхарта гарадаг уран гоёор бүтээгдэhэн гэшхүүр, дура буляама зурагууд, сэсэгүүд шэмэглэнэ. Халу­ун, хүйтэн уhатай санузел хүдэлхэ.

Эхэнэрэй 7 шадабаритай Дулсан Дамбаевна тон хүндэмүүшэ, амтатай эдеэ хоол бэлдэхэдээ бэрхэ. Ажалша, шуран эсэгын, ашата эжын hургаал заабаринуудые ажабайдалдаа хүсэд хэрэглэжэ, 3 баатар хүбүүдээ hайнаар хүмүүжүүлжэ, дамжуулжа байдаг заншалтай. Хани нүхэрөө хүндэлжэ, урин hайхан зангаараа, дулаахан харасаараа угтажа, ажал­дань туhалжа, hанаhан хэрэгыень бүтээлсэдэг юм.

Дулсан Дамбаевна багшын бу­янтай ажалтай. Хэдэн олон үеын хүүгэдые тоо бодолгын оньhо заажа, hургажа гаргаа гээшэб. Үнэн сэхээр хүдэлжэ, ажалдаа амжалтануудые туйлажа, шагналтануудта хүртэнхэй. Ярууна аймагай захиргаанай, Буряад Уласай Болбосоролой болон эрдэм ухаанай яаманай Хүндэлэлэй грамо­танууд олон даа. Дээдэ шатын баг­ша, багшын ажалай ветеран, Ородой Холбоото Уласай юрэнхы һуралсалай хүндэтэ хүдэлмэрилэгшэ гэһэн нэрэ зэргэнүүдтэй юм.

Дулсан Дамбаевна hайхан хоо­лойтой, сэдьхэл уяруулма дуунуу­даараа концерт-наада шэмэглэдэг, хурим түрын худагын түрүү гээшын уялга шадамар бэрхээр ударидажа, шэнэ айлай эхин хэрэгыень бүтээжэ, зониие хужарлуулжа, hайшаалда хүртэдэг.

Жаргалтай гэр бүлын ажабайда­лаар, зондоо хүндэтэй ябаhандань, гал гуламтаяа, гэр байраяа тон ариг сэбэрээр сахижа байдаг гуримдань үнэнхэ зүрхэнhөө баяраа мэдүүлэн, омогорхон, бүхы hайниие хүсэнэб.

Бальжинимаевтанай гэр бүлын ажабайдал нютагай залуушуулда hайхан жэшээ боложо, саашадаа залуу айлнууд иимэ буусануудые түхеэржэ, үнэр баян, жаргалтай hуухань болтогой.

Гыма ЦЫРЕНЖАПОВА, багшын ажалай ветеран

Эгэтын-Адаг