Заха холын Захаамин нютагта хүгтэй хүндэмүүшэ, хэрэг үүсхэлээ урагшаа һанаатайгаар, эршэтэйгээр бүтээдэг бэлигтэй бэрхэ зон олон юм. Тэдэнэй нэгэн гэхэдэ, хүндэ туһалха гэжэ хододоо оролдожо ябадаг нигүүлэсхы сэдьхэлтэй Алдар Жаргалович Норбоев болоно.
Замай эхин
Алдар хүбүүн 1976 ондо Захаамин аймагай аглаг һайхан Санага нютагта Жаргал Леонидович ба Сэсэгма Цыдыповна Норбоевтоной эбтэй эетэй гэр бүлэдэ ууган хүбүүниинь боложо түрэһэн намтартай. Хүн болохо багаһаа, хүлэг болохо унаганһаа гэдэгтэл, Алдар түрэлхиин һүбэлгэн ухаатай, һургуулида һурахадаа абьяаста бэрхэ, сасуутанаа дахуулаад ябаха удамаршын шэнжэтэй һэн.
1998 ондо В.Р. Филипповэй нэрэмжэтэ Буряадай гүрэнэй хүдөө ажахын ехэ һургуулиин ветеринариин факультет амжалтатай дүүргэһэн. 2006 ондо энэл ехэ һургуулиин “Экономика и управление АПК” гэһэн шэглэлээр мэргэжэлтэй болоһон юм.
Ехэ һургуули дүүргэһэнэй удаа түрэһэн уялгаяа дүүргэжэ, сэрэгэй алба дүүргэжэ ерээ.
Ажалайнь намтар Федеральна почтын управлениин албанай ажалда гүрэнэй тэдхэмжэ тарааха таһагһаа эхилээ.
2007 онһоо мэргэжэлээрээ Буряадай гүрэнэй ветеринариин албанда хүдэлөө. Энэ ажалдаа бэрхэ, шадабаритай байһанаа харуулжа, дээшээ дэбжээ бэлэй. Зэдэ аймагай ветеринарна албанай Зэдын филиалай гүрэнэй ахамад ветеринарна инспекторээр, һүүлээрнь республикын ветстанциин захиралай орлогшоор хүдэлһэн юм.
Хаанашье, ямаршье ажалда хүдэлхэдөө, Алдар Жаргалович ажалдаа тон харюусалгатайгаар хандадаг, дүй дүршэлтэй, холын хараа бодолтой, нягта, бэрхэ хүтэлбэрилэгшэ байһанаа гэршэлдэг.
2016 ондо Захаамин аймагай ветерануудай “Хадын агаар” тэдхэмжын хамтын байрын захиралаар томилогдоо һэн.
“Хадын агаар”
Ородой Холбоото Улас дотор һүүлэй үедэ ниигэмэй хамгаалгада ехэ анхарал хандуулдаг болонхой. Эрэмдэг бэетэй, үтэлһэн, наһажаал зониие тэдхэхэ, тэдэниие гэр байраар хангахаһаа эхилээд, олон асуудалнууд шиидхэгдэжэл байдаг. Концессионно соглашениин ёһоор, хубиин-гүрэнэй партнерство гэжэ хэлсээгээр хубиин хэрэг эрхилэгшэд элдэб янзын түсэлнүүдые бэелүүлхэ аргатай болоо. Буряад Уласай Ниигэмэй хангамжын яаманай дурадхалаар шэнэ ёһоной эмхи байгуулха шиидхэбэри абаа бэлэй. Эгээл энэ үедэ Алдар Жаргалович хубиин һан хэрэглэжэ, ООО “Горный воздух” гэһэн эмхи байгуулжа, ахамад захиралынь болоо бэлэй. Тиигэжэ 2018 оной апрелиин 24-дэ Ородой Холбоото Улас дотор эгээ түрүүшын шэнэ түхэлэй хизаарламал эмхи ажалаа эхилээ бэлэй.
Энэ гэртэ байрладаг 140 ажаһуугшадайнгаа байра байдал һайжаруулха талаар ехэ ажал ябуулаа. Заһабарилгын ехэ ажал үнгэргөө: шэрдэхэ будахаһаа эхилээд, шэнэ һайхан оро дэбдихэрнүүдые, хубсаһа хунар, нэжээдээр, хошоодоор, гурбаадаараа байха шэрээ, тумбочкатай таһалганууд бэлдэгдээ. Амарха, телевизор хараха, шатарта дуратайшуулай сүлөөтэй сагаа үнгэргэхэ тусхай таһагууд, үбэл зунгүй хүжэ ногоон байдаг саад байрлагшадта дурадхагдана.
Ажабайдалай шэрүүн урасхалда харгыгаа алдаһан зариман нэгэ мэдэхэдээ байха байрагүй, орохо гэргүй болошоһон байдаг. Мүн баһа үтэлхын дабаанда хүрэхэдөө, үри үхибүүдэйнгээ тулгуури түшэгһөө һалаһан зон жэл бүри олошорно. Мүнөө сагта олон зон ажалдаа дарагдажа, сүлөөшьегүй байдаг. Тиимэһээ хүгшэшүүлээ һайн гэртэ байлгажа, һайнаар ажаллуулха гэжэ оролдоно. Тиимэһээ иимэ зоной байра байдал эмхидхэхэ, тэдхэхэ асуудалнууд гараад лэ ерэдэг гээшэ. Һайн байра байдалһаа гадна, үтэлһэн хүндэ гурбан зөөлэн: унтариин, эдеэнэй ба үгын зөөлэн хэрэгтэй.
Алдар Жаргалович түрэлхиин урин налгай зантай, тэсэбэритэй һэн тула байрладаг хүн бүхэндөө һайнаар хандажа, дулаахан үгэнүүдые хэлэжэ, бултантайнь харилсажа, хүн бүхэнэйнь сэдьхэлэйнь байдалые таажа тэниилгэдэг, һанааень заһаад орхидог юм.
Һаяхана эндэ хүрэһэн Арадай Хуралай хорооной түрүүлэгшын орлогшо Светлана Будаева, Буряад Уласай Ниигэмэй хангамжын яаманай сайдай орлогшо Анатолий Кириллов гэгшэд эмхидхэгдэһэн ажалыень, байра байдал, ажалшадай оролдолгые үндэрөөр сэгнээ. Мүнөө сагта иигэжэл гүрэн болон хубиин ниигэм хамта арад зонойнгоо ажана байдалай түлөө хүдэлхэ ёһотой гэжэ тэмдэглээ.
Арадтаа хүндэтэй, зондоо туһатай
Энэ эмхиингээ ажал эрхилээд байхаһаа гадна, нютагайнгаа һургуулиин үхибүүдтэ арга боломжоороо туһа хүргэжэ байдаг. Һургуулиин үхибүүдэй элдэб мүрысөөнүүдтэ: гар бүмбэгөөр, барилдаагаар, урилдаагаар ошоходонь, унааһаа эхилээд, элдэбын туһаламжа хүргэдэг. Монгол орондо үнгэргэгдэдэг уласхоорондын хэмжээнэй “Алтан гадас” гэһэн урилдаанда Санага нютагайнгаа хүүгэдэй хабаадахаяа ошоходонь, автобусоор хангажа, мүнгэн туһаламжа хүргөө бэлэй. Тэдэ хүүгэд энэ конкурсын лауреадууд боложо, гэртээ бусаа һэн. Закаменск хотын 5-дахи һургуулиин бага классуудай һурагшад Казань хотодо үнгэрһэн хатарай регион хоорондын конкурсдо апрель һара соо ошоо һэн. Тэдээндэ баһал мүнгэн туһаламжа үзүүлээ.
Жэл бүри Агуу Илалтын һайндэртэ ара талын ветерануудые амаршалжа, дулаан үгэнүүдээрээ, бэлэг сэлэгүүдээрээ баярлуулдаг. Мүн баһа Наһажаал зоной һайндэртэ миин байдаггүй. Нютагтаа ерэжэ, үндэр наһатай үбгэд хүгшэдөө хүндэлдэг, үреэлэй һайниие хэлэдэг заншалтай. Хэһэн хэрэг, аша туһыень тоолохо болоо һаа, олон лэ юм ааб даа.
2018 оной һунгуулида аймагай Зүблэлэй һунгамал боложо, бюджедэй талаар хорооной түрүүлэгшээр һунгагдаа.
Гэр бүлэ – түшэг тулгуури
Алдар Жаргалович Сэсэг Намдаковна хани нүхэртэеэ гурбан һайхан үринэрөө - Тамир, Виталий хүбүүдээ, Арина басагаяа үндылгэжэ, гарыень ганзагада, хүлыень дүрөөдэ хүргэнэ. Түбшэн даруу, налархай илдам зантай наһанайнь хани нүхэр хэһэн ажалынь дэмжэжэ, хии морииень үргэжэ, найдамтай түшэг тулгань юм.
Бага балшар наһандань хайрата эсэгэнь энэ дэлхэйһээ халин ошоо бэлэй. Үшөө үхибүүн наһандаа ябаһан хүбүүхэн гурбан дүү басагадайнгаа, эжынгээ урдаа хараха хүниинь болоо һэн. Дүүнэрээ харалсаха, эжыдээ туһалха, тэдэнээ хайрлаха, энхэрхэ аха хүнэй эрхэ бэшэ уялга даажа абаа бэлэй. Гасаланда дайрагдабашье, мүхөөгөө алдангүй, ажабайдалай хүнгэн бэшэ харгыгаар сэхэ алхалан, олохон дабаануудые гаталаа.
Багаһаа үншэрхэ гээшэ юун гээшэб гэжэ ойлгоһон хадаа, хүниие хайрлаха сэдьхэлтэй, ходо туһа хүргэжэ ябаха хүсэлтэй хүн юм лэ даа, Алдар Жаргалович.
Оюна НОРБОЕВА, Ородой Холбоото Уласай юрэнхы һуралсалай хүндэтэ хүдэлмэрилэгшэ