​​Алас Дурнын тойрогой бүридэлдэ ашаг туһа байха гү?

Байгша оной ноябриин 3-да Владимир Путинай баталһан зарлигай ёһоор, Буряад Улас Үбэр Байга­лай хизаартай хамта Алас Дурнын федеральна той­рогой бүридэлдэ ороо. Энэ мэдээсэл буйлуулһаар байтарнай, ноябриин 30-да Ородой Холбоото Уласай За­сагай газарай Түрүүлэгшын орлогшо - Алас Дурнын той­рогто Ородой Холбоото Уласай Юрэнхылэгшын бүрин эрхэтэ түлөөлэгшэ Юрий Трутнев Буряадтай танилсаха­яа албанай хэрэгээр буужа, түрүүшынгээ уулзалгануудые үнгэргөө.

Онсо анхаралтай тойрог

Россиин түб руу гол ан­харал олохон жэлдэ хан­дуулагдаа. Харин түбһөө холо оршодог Алас Дурнын тойрог хаяанай шахуу бай­жа, хүгжэлтын талаар хой­нотожо байхадань, Влади­мир Путин түлхисэ үгэхын тулада туһаламжын онсо хэмжээнүүдые эрхилһэн байна. Илангаяа табан жэ­лэй саана Ородой Холбоо­то Уласай Засагай газарай Түрүүлэгшын орлогшын тушаал байгуулаа. Тиигэжэ яаманууд болон эмхи зур­гаанууд руу Алас Дурнын тойрогто хабаатай сэхэ да­абаринуудые үгэхэ эрхэ ол­гуулаа. Гадна Алас Дурнын Хүгжэлтын талаар яаманиие бии болгоо.

Тиигэжэ федеральна 36 хуули, Засагай газарай 162 акт баталагдаа. Тэрэнэй аша­ар хүрэнгэ оруулгын зохид оршон байгуулхын тулада 4 институт мүндэлөө: Алас Дурнын хүгжэлтын корпо­раци, хүрэнгэ татадаг агент­ство, хүнэй зөөри зөөшэ хүгжөөлгын агентство, Алас Дурнын хүгжэлтын жаса.

Эдэнэй ашаар Алас Дур­нын тойрогто хүрэнгэ ору­улгын 1600 проект нэб- тэрүүлэгдээ. 158 шэнэ байгуулга нээгдээ. Тиигэжэ 10-аад мянган хүн ажалаар хангагдаһан байна. Аяар 123 миллиард түхэриг тойрогой хүгжэлтэдэ һомологдонхой юм.

Олоной асуудалда олдоо харюунууд

Алас Дурнын тойрогто хараалагдаһан туһаламжын бүхы хэмжээнүүд Буряадай дэбисхэр дээрэ заатагүй дэл­гэрхэ гээд, Юрий Трутнев олониитэтэй уулзаха үедөө найдуулба. Татабариин хэм­жээн олзын хэрэг эрхилэг­шэдтэ ехэ тааруу тула, 20 процентээр үлүү олзо оршо оруулха арга боломжо бии. Эгээл тиимэһээ урид ула­дые һонирхуулаагүй байһан түсэлнүүд урда гаража бо­лохо. Харгыгүйһөө боложо, хүрэхэнь хүндэхэн газарта үнэтэ малтамал ашаглажа болохот.

Алас Дурнын тойрогто арад зондо түлбэригүйгөөр үгтэдэг нэгэ гектар га­зар тухай асуудал олоной һанаа зобоогоо. Энээн ту­хай мэдээсэл дамжуулгын хэрэгсэлнүүд нилээд хэлээ. Гэбэшье Юрий Трутневэй мэдүүлһээр, нютагай засагай байгууламжын шиидхэбэре­эр газар үгтэдэг байха. Ха­рин онсо харууһанай байгаа­лиин дэбисхэр дээрэ болоод ажаһуугшадай сэлеэндэ га­зар сохом тараагдахагүй. Ти­ихэдэ түрүүшын хахад жэлдэ гансал Буряадай ажаһуугшад абаха эрхэтэй байха.

Эрэмдэг бэетэйшүүлэй эмхиие ударидадаг Галина Горбатых баһа нэгэ хүндүүлхэй асуудал бодхоогоо. Тусхай зондо хүнгэлэлтэтэй билет уридшалан хадагал­ха талаар хэмжээ эрхилхэ байгаа, юундэб гэхэдэ, иимэ билет ехэ түргэн тарашадаг онсотой ха юм. “Танай гуйл­та хараадаа абанаб”, - гэжэ Юрий Петрович тэмдэглээ.

Зарим мэргэжэлээр бюд­жетнэ һуури олошоруулха тухай дурадхал БГУ-гай рек­тор Николай Мошкин оруу­лаа. Энэ асуудал баһал хараа- лагдаха болоо.

Хэды мүнгэн Буряадта һомологдохоб?

Буряадай социальна хүгжэлтэдэ нэмэлтэ мүнгэн һомологдохо гээд, Юрий Трутнев найдуулһан байна. Гэбэшье хэзээ, хэды шэнэ­эн бэ гэжэ тодо харюу хэ­лэжэ шадахагүйб гэжэ сэтгүүлшэдтэ мэдүүлбэ. Юундэб гэхэдэ, тойрогой хүгжэлтын хэмжээнүүдтэ гурбан жэ­лээр хараалагдаһан 56,3 миллиард түхэриг дүүрэн хубаагданхай. Буряадта һо- мологдохо мүнгэнэй хэмжэ­эн ерэхэ гурба һарын турша­да эли болохо юм. Тиибэшье Буряадай эдэбхитэйһээ баһа дулдыдаха хэбэртэй. Хэр зэргэ хүрэнгэ нютаг руугаа татажа шаданабибди, тэды шэнээн туһаламжа байха.

Һаяын сагта Москвада Бу­ряадай бэрхэшээлнүүд зүб шэн хэлсэгдэхэ. Тиихэдээл ямар һалбарида гол анхарал хандуулагдахаб гэжэ ойлго­хобди.