​​95 жэлэй урдахи сонин

Гурбан жэл удаа бүгэдэ Буряадаймнай со­нин “Буряад үнэн” 100 жэлэйнгээ түрүүшын ехэ дабаанда хүрэхэнь. Аяар холын 1921 онһоо һабагша татажа ябаһан сонимнай, Бу­ряад-Монголойнгоо боро юрьеэнэй утаһа Ази шадарһаа захалжа, бүмбэрсэг дэлхэй хэды эбхэн тойрожо ябана даа. Тиигээд узуурын ухашалха зорилготой, тэбхэр 95 жэлэй урда хэблэгдэһэн сонинойнгоо 1923 оной декабри­ин 20-ой дугаар анха түрүүшынхиеэ шэртэн харахада, һониншье, хүлгөөтэйшье, харюусалгатайшье байна.

Тус сониной дугаар 16 нюурһаа, 12 бэеэ даан­ги мэдээсэлнүүдһээ бүридэнэ, редакторайнгаа нюур зурагтай, бэшэ ондоо шэмэглэһэн зураггүй. Мэдээсэлнүүдэйнь сэдэбүүд тон өөрсэ маягтай ажабайдалай энэ тэрэ үйлэнүүдые дахаһан. Жэ­шээнь, “Энхэ үбгэнэй бэшэг”, “Захиргаанай бай­дал”, “Республикын түүхын шуулган” г.м. Тон сүлөөтэйгөөр энэ ерэхэ гурбан жэл соо хууша­найнгаа сониной дугаарнуудые шэнжэлхэбди.

“Буряад үнэн” cониной түүхэтэ дугаарнуу­дай сахим хэлбэринүүдтэй тус хаягаар www. buryatika.ru уншаха аргатайт.

Мүнөө нээлтын тэмдэг болгон, зарим тэды һонинтой танилсуулһанда тоотой болог. Саарһан дээрэ барлаһан баримтаарнь Гүнзэнбалай Баяр хүрбүүлбэ.

Дэлхэйдэхи үгыхүү арадууд нэгэдэг-түн

БУРЯАД МОНГОЛ-УН ҮНЭН

Соносхол

Энээхүү хуудсан дор гадаада ба дотоодо бо­лон бусад элдэб сониной манай республикын тубун тэрэгүсэн чуулгану гаргагсан тогтоолчин зарима тэрэмлэхсэн тулан оруулагдаба.

Хэмэху сэтгүл бичиг

Үбэрэ эрхэту нийгэм зарумту зүблэл-үн за­сагту Буряадмонгол улус-ун республикын тэ­хэрэлтын хамту газар ба оросон хамту намун Буряадмонгол хориг долоон хоног бүридэ нэгэ хуудаһа дээрүү үмэнэ гаргагдану.

Долодугаар хуудасу

1923 он дихаабрь 20 үдэр

Буряадмонгол нийслэл Дээдэ Үдэ хото. Сэтгүл бичигын үнэн нацатун 24 мүнгэ алдабай бүхэн нэгэ сара туяда алагта дор бар түхэригтэ, жэл до­тор алаглалта дор ба 92 түхэриг алтату амар.

Шүүмжэлэл

Зүблэлтэ засаг ба буряадмонголчууд охтя­бриин ехэ хубисхал-ун шэнэ есон-у үрэ-ну бата буряадмонголчуудун байдал нэгэ замаар ойр зуура дэлгэрсэн бшүү. Бидэ буряадмонголшууд байдалдаа зүблэлтэ засагт-ун дэлгэрсэн ябадал ину гурбан үгэ дор байна.

1923 он сэхүл ба 1927 он эхэ хамту зургаан сара дотор ману тороно хизаарту зүблэлтэ засаг тохтон үргэлжилсэнэй хари хаанай тусламжитай хэрэгсүүн. Нэгэгдэгсэн энэ саг энэ эхин үйс дор ха­баднаму. (...)

Редахтор М. АМАГАЙН

Матвей Амагаев