​Һү, мяхаяа Ахадаа наймаална

Гончиг Маханов

Саһагүй үбэлдэ Аха аймагай хүдөө ажахынуудта болон ажаһуугшадта баяртай юм ааб даа. Нёдондо бэлэдхэһэн үбһэ ногоон хүсэд үбэлжэлгэдэ хүрэнэ. Теэд ерэхэ зундаа саһагүй байһан тала дайдада шэнэ үбһэн яагаад ургахаб гэһэн бодол тон ехээр һанаа зобооно.

- 2018 оной зун аадар бороо­той байжа, үбһэ хулһамнай һайнаар ургаа. Бидэ хүсэд тэжээл бэлдэ­жэ абаабди. Тиимэһээ үбэлжэлгэ бэрхэшээлгүй үнгэрнэ, - гэжэ фер­мерскэ ажахын хүтэлбэрилэгшэ Гон­чик Манханов хөөрэнэ.

Һарлагуудые тэжээдэг Ахада саһагүй үбэл тон таатай. Юуб гэхэдэ, эдэмнай хада уулаар өөһэдөө бэл­шэжэ, ямаршье шэрүүн үбэлдэ хоол олоод ябадаг амитад гээшэ. Харин ехэ саһан байбал, тэдэ хоолгүй бай­жа шадахагүй.

Богсоон һууринда дүтэхэнэ оршо­дог Зүүн-Бэедэ Гончик Манхановай фермерскэ ажахы үбэлжэлгэдөө ерэ­эд байнхай. Тус ажахыда 102 толгой бодото мал тоологдоно. Мүн тиихэ­дэ 96 толгой һарлаг, 58 һаамал үнеэн болон 58 адуу үсхэбэрилэгдэнэ. Мүнөө үедэ 42 тугал шахан таргалу­улагдана.

Ажахы һү мяхаяа ехэнхидээ Аха­даа наймаална. Мүн дуратайгаар Улаан-Үдэ болон Түнхэндэ ажахын эдеэ хоолой зүйл худалдагдана.

- Манай һүрэг малай һү мяхан тарган даа, амтатай гэжэ олон хүн хөөрэлдэдэг. Тэдэ тусхай захил маанадта хэдэг заншалтай. Юуб гэхэдэ, бидэ малнуудаа шэмэ ехэ­тэй үбһэ ногоогоор баян газарта зуһаланда гарадагбди, - гэжэ ажа­хын хүтэлбэрилэгшэ хэлэнэ.

Гончик Манхановай хэлэһээр, фермерскэ ажахыда 2015 ондо гүрэнэй тэдхэмжэ үзүүлэгдээ бэлэй. Тиихэдэ хайнагуудаа үсхэбэрилхэ гэжэ ажахы шамдаһан байна.

Һүүлэй байдалаар эндэ 10 эмэ хайнак тоологдоно. Саашадаа хай­нагуудайнгаа тоо бүри дээшэлүүлхэ түсэбтэй байһанаа фермэр мэдүүлнэ.

- Мүнөө үедэ бидэ һарлагуудые өөһэдынгөө үхэр малтайгаа ниилүүлнэбди. Эндэхи байдалдаа даданхай. Тиимэһээ хүгжэнэгүй гэжэ һанагдана. Шуһыень һэлгээ һаамнай, ехэл һайн байгаа. Ондоо тээһээ эрэ амитанай һалай асар­жа, искусственна аргаар ниилүүлхэ түсэб байна, - гэжэ Гончик Манханов мэдүүлнэ.

Ажахын хүтэлбэрилэгшын хэлэһээр, абердин-ангусска болон галло­вейскэ үүлтэрэй бодо малай һалай асарбал таараха юм. 

Борис Балдановай гэрэл зураг