Культура 1 мар 2019 766

​​Алас Дурные Сибириин дэлисэдэ «Үльгэр» театр түлөөлнэ

Театрай жэлэй бэлгэ тэмдэг Буряад Уласта дамжуулагдана

Эдэ үдэрнүүдтэ Буря­ад Уласай хүүхэлдэйн “Үльгэр” театр Новосибирск хотодо зүжэгүүдые дэлгэнэ.

Энэ хэрэг Россида гүрэнүүдэй театрнуудай мара­фон эмхидхэһэнэй ашаар бэелүүлэгдэбэ. Сибириин дэ­бисхэр дээрэ “Үльгэр” театр ганса Буряад Уласаа бэшэ, мүн Алас Дурнын федераль­на тойрогые түлөөлжэ, те­атрай жэлэй һүлдэ тэмдэг дамжуулба.

Театрай жэлдэ дашарам­дуулан, Бүхэроссиин теа­тральна марафон Влади­восток хотодо февралиин 18-да эхиеэ абаа бэлэй. Тэрэ­эндэ бүхы театрнуудай захи­ралнууд сугларжа, театрай жэл нээгээ.

Бүхэроссиин театрнуудай хабаадалгатай энэ түсэлэй ёһоор, байгша 2019 оной хугасаада марафон Ородой Холбоото Уласай 85 можо газарнуудаар үнгэрхэ юм. Мүнөөдэрэй байдалаар, Ха­баровск, Урда-Сахалинск, Петропавловск-Камчатский, Биробиджан, Благовещенск, Магадан, Анадырь, Якутск, Шэтэ, Улаан-Үдэ гэжэ хото­нуудаар театральна эстафе­тэ ябуулагдажа, Соёлой жэ­лэй һүлдэ тэмдэг бүхы гүрэн дотор гастрольнуудаар дам­жуулагдаад байна.

Февралиин 20-до Үбэр Байгалай “Тридевятое цар­ство” гэһэн театр Улаан-Үдэ зорижо ерээд, Театрай жэлэй тэмдэг дамжуулаад, гурбан үдэрэй туршада зүжэгүүдээ харуулба. Түрүүшын үдэр Буряад орон руу хүрэжэ ерэһэн театральна марафо­ниие угтабад. Буряад дра­мын театр соо соёлой сайд Соёлма Дагаева болон Бу­ряад драмын театрай уран һайханай талые даагша Саян Жамбалов хоёр һүлдэ тэмдэг дамжуулһан үбэр байгалай­хидые баярай үгөөр угтаба.

- Бүхы гүрэнэй теат­рнуудай гартаа бариха энэ һүлдэ тэмдэг абаха талаан­тай байһандаа баяртайбди. Энэ һүлдэ манай “Үльгэр” театр саашань абаашажа, Новосибирскын театр руу дамжуулха. Юундэ “Үльгэр” бэ? Юундэб гэхэдэ, “Үльгэр” хадаа хүүгэдэй театр юм. Хүүгэд гээшэ манай ерээдүй ха юм даа. Хоёрдохёор, “Үльгэр” дүрбэ дахин “Алтан баг” шанда хүртэһэн габья­атай. Энэ театральна хаһада дахин тус шанда хабаадаха мэдүүлгэ баряад байнабди. Нёдондо “Руслан и Людми­ла” гэһэн зүжэгынь Дмитрий Медведевэй баталамжатай Гүрэнэй шанда хүртөө бэлэй. Тиигэжэ ород арадай класси­гуудай гаршагта эгээл эрхим зүжэг гэжэ тодороод, 3 сая түхэригэй шан абаа, - гэжэ Соёлма Дагаева мэдээсэбэ. Тэрэшэлэн “Үльгэр” театрай уран һайханай найруулагша Эрдэни Жалцанов ганса Бу­ряад Уласые бэшэ, бүхы Алас Дурные түлөөлхэ эрхэдэ хүртэбэ гэжэ мэдүүлбэ.

- “Үльгэр” театр гурбан зүжэгүүдээ тиишэнь абаа­шаха. Тэндэхи харагшад ма­най театрай шэнэ шэглэл, шэнэ арга боломжонуудыем­най үзэг лэ даа. Гүрэн дотор мэдээжэ уран найруулагша­дай табиһан зүжэгүүдые, жэшээнь, Яна Тумина “Ал­тан багта” хүртэгшэ гурбан зүжэгүүдэй нэгыень манай театрта табиһан. Феврали­ин 27-до Новосибирскын театрта Соёлой жэлэй һүлдэ тэмдэг дамжуулхабди, - гэжэ Эрдэни Жалцанов хөөрэбэ.

Һүлдэ тэмдэгэй нэгэ тала­дань харагшадай һууринууд ёһотой Урда сагай Грециин амфитеатрнууд мэтэ, нүгөө таладань марафондо хабаа­дагша хотонуудай гербнүүд һиилээтэй. Энэ тэмдэг Оро­дой арадай уран зурааша Андрей Ковальчук бүтээгээ.

Театрай жэлдэ зорюу­лагдажа эмхидхэһэн тус марафон хадаа хабаадагша театрнуудта гурбан үдэрэй туршада зүжэгүүдээ ондоо газар руу абаашажа харуул­ха арга олгуулна. Харгын, зүжэгшэдэй байра, хоол гэхэ мэтэ гаргаша хаана. Мүнөө сагта багахан хотонуудай театрнууд энэ талаар бэрхэшээлтэйл ха юм даа. Үбэр Байгалай хүүхэлдэйн театр Бүхэроссиин театральна марафондо хабаадаха ар­гатай болоһондоо баяртай. Театрай захирал Александр Мусиенкын хэлэһээр, Теа­трай жэл хадаа театральна шэглэлэй хүгжэлтэдэ ехэхэн түлхисэ болохо ёһотой.

- “Хүүгэд гээшэ ма­най ерээдүй” гэжэ хэлэ­дэг. Тиимэл хадаа хүүгэдтэ туһалха, дэмжэхэ ёһотойбди. Хүүхэлдэйн театрнууд хүнэй саашанхи хүгжэлтэдэ тон ехэ нүлөө үгэдэг. Үхибүүнэй эгээл түрүүшын алхаму­удта хүүхэлдэйн театр ушаржа, һайхан соёлой шэ­глэлтэй танилсуулдаг. Саа­шадаа үхибүүн томо боложо, эдиршүүлэй театрта ябадаг. Эдэ театрнуудые үзэнгүй, харангүй байгаад, гуша наһа хүрэхэдөө, гэнтэ оперно те­атрта дурлашаха бэшэ ха юм даа. Тиимэһээ шата шата­ар, аргааханаар үхибүүдые театрта дурлуулнабди. Энэ хэрэгтэ бидэнэй, хүүхэлдэйн театрнуудай, үүргэ ехэ, - гэжэ тэрэ тэмдэглэбэ.

Үбэр Байгалай хүүхэлдэйн театр 1935 ондо нүүдэл те­атрай түхэлтэйгөөр бии болоһон байна. 47 жэлэй туршада өөрын байрагүй, эндэ тэндэ зүжэгүүдээ бэл­дэжэ дэлгэдэг байгаа. 1982 ондо Шэтэ хотын соёлой хуушан байшан тус теат­рта дамжуулагдаа. Гэбэшье мүнөө сагта театрай бай­шан һэльбэн шэнэлэгдэхээр болонхой. Ганса Шэтыншье театр бэшэ, манайшье бо­лон бусад хотонуудайшье театрнууд баһал өөрын бэрхэшээлнүүдтэй бшуу. Тиимэһээ 2019 он Театрну­удай жэл гэжэ баталагдаһан хадаа театрнууд гүрэнэй талаһаа ехэхэн мүнгэн дэм­жэлтэ хүлеэнэ.

Театральна марафон эмхидхэгдэжэ, ганса га­строльнууд бэшэ, театрну­удай газар можонуудай хо­орондохи харилсаан, дүй дүршэлөөрөө хубаалдаан болоно. Хабаадагша хотону­удта артистнартай, найруу­лагшануудтай уулзалгану­уд, үзэсхэлэнүүд, дүршэлтэ хэшээлнүүд эмхидхэгдэнэ. Тиигэжэ театрһаа театр руу, хотоһоо хото руу, бүхы гүрэн дотор гэнжэ мэтээр дамжуулагдажа, театральна ма­рафон Калининград хотодо 2019 оной түгэсхэлдэ хүрэжэ ерэхэ юм.

Анна Огороднигой гэрэл зурагууд

Автор: Цырегма САМПИЛОВА