Буряад Улас 2018 оной ноябрь һарада Алас Дурнын федеральна тойрогто оруулагдаа һэн гээд һануулая. Тиигэжэ зүүн зүгэй можо, хизаарнуудай олон тоото хүнгэлэлтэнүүдтэ, федеральна түбэй тэдхэмжэдэ хүртэдэг болохонь. Зүгөөр Буряад орондомнай “Алас Дурнын гектар газар” гэһэн түсэл бэелүүлгэ тухай арсалдаата асуудал гараадхёо.
“Хэншье танай газар буляажа абахаяа һананагүй”, “тиимэ бэлээр газар үгтэхэгүй”, “байгаали хамгаалгада хабаатай дэбисхэртэ хэншье газар абажа шадахагүй” гэжэ байгаад, засаг баригшад абаһаар лэ хүн зоной һанаа заһана.
Буряад Уласай эд зөөриин болон газарай харилсаануудай сайд Маргарита Магомедовагай хэлэһээр, “Алас Дурнын гектар газар” тухай хуули манай эндэ июлиин 1-һээ бэелүүлэгдэжэ эхилхэнь.
- Түрүүшын жэлнүүдтэ ганса Буряадаймнай ажаһуугшад энэ түсэлдэ хабаадаха. Удаань гүрэнэймнай бусад можо нютагуудай ээлжээн ерэхэ. Бултанай һүүлдэ хари гүрэнүүдэй зон манай гектарта хүртэхэ эрхэтэй болохо, - гэжэ Маргарита Антоновна мэдүүлнэ.
Уластамнай нилээд ехэ ажал мүнөө ябуулагдажа байна: дэбисхэрэймнай газарнууд шэнээр шалгагдажа эхилэнхэй. Хүн зоной хубиин газарнуудай хилэ шэнээр татагдана, байгаали хамгаалгын газарнууд тодорхойлогдоно. Нэгэ үгөөр хэлэбэл, түсэлдэ орохогүй газарнууд элирүүлэгдэнэ.
- Энэ хадаа ехэ харюусалгатай асуудал гээшэ. Юуб гэхэдэ, манай уласта байгаалиин талаар хамгаалгатай газарнууд олон юм. Жэшээлбэл, Байгал далайн бүхы эрье, байгаали хамгаалгын хүреэлэнүүд болоно. Мүн тиихэдэ ехэ уһа мүрэнүүдэй эрье тараажархёо һаамнай, буруу байха гээд һанагдана. Ажаһуугшаднай уһанда шунгаха, загаһашалха, амарха аргагүй болошохол. Эдэ бүгэдые бултыень хаража үзэхэбди, - гэжэ Маргарита Магомедова хэлэнэ.
Дээрэ хэлэгдэһэн ажал бүхы нютаг нугануудай, аймагуудай хүтэлбэрилэгшэдтэй нягта харилсаа холбоотойгоор ябуулагдажа байна. Юуб гэхэдэ, тэндэхи ноёд һайд ямар газар хэнэйб, юунэйб, хэрэглэгдэнэ гү, али үгы гэжэ элеэр мэдэнэ бшуу.
Гүрэнэй энэ түсэлэй ашаар Буряадта хэдэн орёо асуудалнуудые шиидхэхэ зорилго табигдана. Хуулита дансагүй газартай, гэр байратай хүнүүд нилээд олон ха юм даа. Улаан-Үдэ хотые тойроод модон гэртэ һуудаг бүлэнүүдэй ехэнхинь иимэ бэрхэшээлтэй дайралдаа. “Алас Дурнын гектар газар” түсэлэй гуримаар тэдээндэ газараа, гэр байраяа саарһа дансатай болгохо тухай һайн зугаа гаранхай.
Өөрын бууса зохёожо, адуу мал тэжээжэ байһан ажаһуугшадта энэ түсэл мүн лэ туһатай болохо хаш. Юуб гэхэдэ, хүдөө ажахын гэжэ нэрлэгдэһэн газар дээрээ тэдэ гэр байра бодхоохо эрхэгүй гээшэ. Буряад Уласай фермернүүдэй эблэлэй хүтэлбэрилэгшэ Баир Бальжиров энэ орёо асуудал нэгэтэ бэшэ ехэ суглаануудта бодхооһон байна. Гэбэшье тэрэнь олон жэлэй хугасаада шиидхэгдэнэгүй. Гансал “Алас Дурнын гектар газар” түсэлэй ашаар бэрхэшээл усадхагдахаар хараалагдана. Фермернүүдтэл һэргэг байха хэрэгтэй: дары түргөөр хэрэгтэй саарһа дансануудаа бэлдэжэ, түсэлдэ ороболнь, ехэ һайн гээшэ.
“Алас Дурнын гектар газар” гэһэн түсэл тухай ойлгууламжын мэдээсэлтэй удаадахи дугаарнуудтамнай танилсаха аргатайт.