Культура 17 апр 2019 761

​Даша Дамбаевай номтой танилсалга үнгэрхэ

Буряад арадай алдарта хүбүүн, суута ирагуу найрагша Даша Дамбаев мэндэ ябаа һаа, апрелиин 13-да наян наһаяа угтаха һэн.

“Зунай харанхы һүниин сэлмэг тэнгэридэ аржагар мүшэдэй хоорондуур нэгэ ялагар һолир ямараар зуралзаад, дүрэбхеэд унтарагшаб, эгээл тиимээр Буряадай оюун бэлигтэ поэдүүдэй нэгэн болохо Даша Цыретарович Дамбаев эрэлхэг наһанайнгаа эгээл эди хүсэн дунда манһаа таһаран ошоо... Теэд тэрэниие шэг шарайгаарнь таниха, золгожо, нүхэсэжэ ябаһан хүнүүдэй, шүлэгөө ордоһолон уншахыень нэгэтэшье нэгэтэшье хараһан зоной ухаанда даша Дамбаев эршэтэй дорюун, шадал тэнхээтэй, хүгтэй согтой залуу зандаа бүхөөр хадуугданхай, ” – гэжэ поэдэй 60 жэлэй ойдо Буряадай арадай поэт Лобсон Тапхаев бэшээ һэн.

Поэт амидыдаа “Шанха дээрэм наран” (1963), “Хүбшэргэй (1967)” гэжэ номуудые буряадаар; мүн хоёр ном ородоор гаргуулжа үрдиһэн юм. Мүн олон зохёолнуудынь нэн түрүүн “Буряад үнэндэ”, удаань “Байгал” сэтгүүлдэ, удаань “Огонёк”, “Октябрь”, “Нева”, һонирхолтонь гэхэдэ, “Техника молодёжи” сэтгүүлнүүдтэ, олон хамтын согсолборинуудта болон антологинуудта хэблэгдэһэн юм. Имагтал иигэжэ оюун бэлигынь ошотон бадаржа, үргэн олон уншагшадтаа мэдээжэ болоһон юм. Наһа бараһанайнь һүүлдэ Даша Ханда Цыретаровна эгэшынь, Валерий дүүгэйнь, Людмила зээгэйнь хүсэл оролдолгоор Даша Дамбаевай түрэһөөр 40, 50, 60, 70 наһанайнь ойнуудта – “Наһанай дуун”, “Живущий, да будь счастлив!”, “Алтан зула” ( урид хэблэгдээгүй 70 шүлэгүүд оруулагданхай) болон “Сэлэнгэ” гэжэ номууд хэблэгдээ һэн.

Харин 80 жэлэйнь ойе угтуулан,

“Буряад дайдын хүбүүнби...

Һайхан сагай жэгүүрби!” гэжэ ном нёдондо хэблэгдээ. Даша Дамбаевай зохёоһон бүхы шахуу шүлэг, дуунууд, поэмэнүүд, урдань толилогдоогүй гар бэшэгүүдынь энэ томо суглуулбарида ороо. Энэ ном уран шүлэгшын зээ Людмила Александровна Банзаракцаева суглуулан бүридхэжэ, хэблэлдэ бэлдээ. Поэт танил талануудайнгаа, нүхэдэйнгөө альбом, дэбтэрнүүд соо олон тоото зорюулгануудые, шүлэгүүдые “сасажархиһан” юм. Тэдэниие суглуулха гээшэ туйлай ехэ ажал ааб даа. Тиимэһээ энэшье суглуулбари соо бүхы зохёолнуудынь хүсэд дүүрэнээр оруулагдаа гэжэ баталха аргагүйбди. Тиимэһээ Людмила Александровнада бэдэрэлгынгээ ажалые үшөөл саашань ябуулхые хүсэе.

Сэнгэ РИНЧИНОВ