​​ЗЭРЛИГ АДУУН

Энэ удаа баһал зэрлиг амитан тухай хөөрэхэм. Мон­гол туургата арадуудай ехэ дээрэ морин-эрдэни гэжэ үргэн шүтэдэг амитан хэзээ заяанай үдхэгдэдэг табан хушуу малай нэгэн болонхой гэхэдэ, мүнөөшье зэрлиг адуун ушардаг.

Монгол ороноор нэгэ­тэ аяншалхадаа, олоной һонирхол түрүүлдэг зэрлиг адуунай амидардаг талада тудажа, тэдэнэй гэрэл зура­гые буулгаа һэмби.

Пржевальскиин морин газар дэлхэйе хушаһан мүльһэтэ үеые дабажа гараһан амитадай нэгэн гэжэ тоолог­додог. Эдэ морид шүрбэһэтэ шанга бэеэрээ, богони аад, бүдүүн хүзүүгээрээ, бого­ни хүлнүүдээрээ, өөдөө бодоһон богони дэлһээрээ болон һамбайгүйгөөрөө ил­гардаг. Эрдэмтэдэй шэн­жэлжэ элирүүлһээр, эдэ мо­рин элжэгэн хоёрой бүхы һайнииень шэлэжэ абаһан ха. Тэдэ шагнаха үнэрдэхэдөө бэрхэ тула хаана холоһоо дайсадаа мэдэдэг.

Гайхал­тайнь гэхэдэ, Пржевальски­ин морин 66 хромосомтой, харин монгол морид – 64. Эдэ һонин амитад ХХ зуун жэлэй 60-аад онуудаар үндэһөөрөө үгы болон алдаа. Хүн зон гээшэмнай – үнэхөөр байгаалиин дайсад гэхээр. Туруута амитадые абалан агнахада амар гэхэдэ, бэл­шээриинь газарые малшад эзэлээ ха юм. Тиигэжэ Улаан номдо оруулагдажа, гансал онсо харууһатай дархан газарнуудта энэ адуун үлөө. Эгээл олон толгойнь Мон­голой Хустайн Нуруу запо­веднигтэ амидарна. Тэндэл эдэ һонирхолтой амитадай гэрэл зурагуудые буулгааб. Һонин гэхэдэ, Чернобыльско АЭС-эй хорлогдоһон газар­та табиһаниинь, эдэ морид ядамаггүй амидаржа, үшөө унагална.

Анхан сагһаа тала дайда­ар өөрын дураар ябаһан эдэ моридые хэншье һургажа шададаггүй.

Александр ГАРМАЕВАЙ гэрэл зурагууд