​ДААМАЙ ШИИДХЭБЭРИНҮҮД ДАРЫ АБТАБА

Зандинай дуганда мүргэхэ үедөө

Буряад Уласай Толгойлогшо Алексей Цыденов үнгэрһэн долоон хоногто албанайн­гаа хэрэгээр Мухар-Шэбэр аймаг ошоһон байна. Тиигэжэ хэдэн шэнэ һуралсалай гуламтануудые, соёлой байшангуудые, түбэй боль­ницада үбшэнһөө һэргылэлгын таһаг бариха тухай шиидхэбэри абажа, тусхай даабари үгөө.

Сэсэрлиг баригдажа, багашуулые баярлуулха

Эртэ үглөөнһөө Подлопатки һууринда ехэ хүлгөөтэй байба. Тэндэ­хи ажаһуугшад хүндэтэ айлшадые дэмы хүлеэгээгүй гэжэ хэлэхээр. Юуб гэбэл, Буряадай Толгойлогшо тус һууринда хүүгэдэй сэсэрлиг шэ­нээр бариха тухай мэдүүлжэ, олон тоото сугларагшадые баясуулаа.

Бүхы наһаараа эндэхи “Журавуш­ка” сэсэрлигтэ хүдэлһэн Наталья Шайдуровагай хэлэһээр, 1985 ондо зургаан гэрһээ бүридэһэн шэнэ сэ­сэрлиг үүдэеэ сэлиһэн юм.

Бүхы нютагаархид тиихэ­дэ тон ехээр баярлаа һэмди. Теэд тэрэ байшанууднай нойтон модоор баригдаһанһаа боложо, һуужа эхи­лээд, оройһоонь бүри дуһаалжа за­халаа. Тиимэһээ хаяа ханануудайнь түргөөр үмхирһэниинь гайхалгүй, - гэжэ Наталья Юрьевна хөөрэнэ.

Хүүгэдэй сэсэрлигэй хүдэлмэрилэгшэд жэл бүхэндэ өөрын хүсөөр бага-багаар заһабарилдаг юм. Теэд хэр ехээр заһабарилга ябуулхаб даа. Мүнөө үедэ зургаан байшанай орой­доол хоёрынь хүдэлнэ. Хоёр бүлэгтэ 49 үхибүүн хүмүүжүүлэгдэдэг юм. Сэсэрлиг соо ороод харахада, нааданхайнуудай олон гээшэнь. Һуралсалай болон хүмүүжүүлгын ажал ябуулхын тула Подлопатки һууринайнгаа уран гартайшуулда хандажа, бүхы юумэ хүүлэнэ.

Алексей Цыденов иимэ байдал хараһаар лэ, заал һаа шэнэ сэсэрлиг бариха тухайгаа мэдүүлээ.

Сэсэрлигэй зосоохи байдал хараад, үхибүүд һайнаар хүмүүжүүлэгдэнэ, садатараа эдеэлээд ябана гэжэ ойлгооб. Теэд багашуулаа иимэ орёо байдалда һургаха ёһогүйбди. Тиимэһээ шэнэ сэсэрлиг бариха шиидхэбэри абтаа, - гэжэ Алексей Самбуевич хэлээ.

Үшөө нэгэ хүүгэдэй сэсэрлиг Ни­кольское һууринда баригдахаар ха­раалагданхай.

Амжалтыень арьбажуулхын тула

Суулга һууринда 2001 ондо һургуулиин шэнэ байшан ашаглалгада тушаагдаа бэлэй. Теэд тэрэнь спор­тын танхимгүй байшоо һэн. Үхибүүд дулаанай сагта физкультурын хэшэ­эл газаа, харин үбэлдөө актова зал соо үнгэргэдэг һэн. Хэды тиигэ­бэшье, эндэхи һурагшад спортын талаар ганса аймагтаа бэшэ, мүн бүхы улас дотор түрүүшүүлэй то­одо оролсоно. Ханаар дүүрэн ме­дальнууд болон Кубогууд энээнии­ень гэршэлнэ.

2017 ондо оройдоол хэдэн һара соо шэнэ спортын танхим һур- гуулиин хажууда бодошоо һэн. Энэ хэрэгтэ уласай бюджедһээ 19 сая түхэриг дамжуулагдаа бэлэй.

Суулгынхид Алексей Цыденовтэ тус спортын танхим харуулһан бай­на. Энэ үедэ һургуулиин дэргэдэхи нэгэ үдэрэй лагерьта ябадаг хүбүүд, басагад наадажа байгаа. Олон жэл соо һуралсалай гуламтын захира­лаар хүдэлһэн, мүнөө үедэ Суулгын сомоной дарга Марина Дардаева­гай хэлэһээр, спортзал соо бүхэли үдэрөөрөө һуралсалай хэшээлнүүд болоно. Үдэшэндөө эндэ нютагай залуушуулые оруулдаг юм.

Марина Дардаева

Суулгын сомоной хажуудахи Хаши һууринай һургуули олон жэлдэ баһал спортзалгүй. Һургуулиин мүнөөнэй байшан 1964 ондо ашаглалгада тушаагдаһан юм. Һүүлэй байдалаар эндэ 64 үхибүүн һурадаг байна.

Һургуулиин захирал Полина Бу­хольцевагай хэлэһээр, спортзал заал һаа хэрэгтэй болонхой. Нютагай за­луушуул эндэ сүлөө сагаа үнгэргэхэ байгаа бшуу. Барилгын газаршье за­агданхай, хэрэгтэй данса саарһа бэл­дэхэ мүнгэншье аймагай бюджедтэ хараалагданхай.

Зүгөөр Буряадай Толгойлогшо Алексей Цыденов һаяын хэдэн жэлэй туршада туһа хүргэхэ аргагүйбди гэжэ хэлээ. Юуб гэхэдэ, нэн түрүүн һуралсалай гуламтануудта гурба­дахи халааниие усадхаха зорилго­ёо бэелүүлхэ хэрэгтэй. Һүүлдэнь лэ спортзал бариха асуудал хаража үзэхэбди гэжэ ойлгуулаа.

Нари үбшэ һэргылэлгын түб нээгдэхэ

Нари үбшэндэ нэрбэгдэһэн хүнүүдые элирүүлгын түб Мухар-Шэ­бэр аймагай больницын дэргэдэ 2019 ондо нээгдэхэнь. Тиихэдээ ганса эндэ­хи бэшэ, мүн Бэшүүр, Хяагта аймагуу­дай ажаһуугшад эмшэлэгдэхэ юм.

Аймагай больницын ахамад врач Татьяна Эрдынеевагай тэмдэглэһээр, Мухар-Шэбэрэй больницын эд зөөриин-оньһон хэрэгсэлнүүдэй талаар һайн хангалгатай хадань иимэ томо түб нээхэ тухай шиидхэбэри абтаа.

Ахамад врачай хэлэһээр, Му­хар-Шэбэртэ дүй дүршэл ехэтэй мэр­гэжэлтэд олон юм. Гэбэшье эндэхи 9 фельдшер Улаан-Үдэдэ медицин­скэ колледжын дэргэдэ мэргэжэлээ дээшэлүүлжэ, нари үбшые эхин шата­дань элирүүлхэ талаар тусхай һуралсал эдэ үдэрнүүдтэ гаража байнхай.

Гадна Алас Дурнын мүнгэн туһаламжын шугамаар 47 сая түхэриг үгтэхэ юм. Рентген, маммограф, флюорографиин аппарадууд абтаха.

Алексей Цыденов больницын байра байдалтай танилсахадаа, хү- нүүд яагаад Интернет сүлжээнэй ар­гаар врачта орохоёо бэшүүлнэб гэжэ шалгаа.

Татьяна Эрдынеева

Харгы заһаха талаар

Мухар-Шэбэр аймагта харгы заһабарилгада үгтэһэн мүнгэнэй хэм­жээн жэлһээ жэлдэ дээшэлнэ. 2017 ондо 29 сая түхэриг дамжуулагдаа һаа, 2018 ондо 105 сая түхэриг үгтөө. Мүн энэ жэлдэ 113 сая түхэригтэ харгы заһабарилгын ажал хэгдэхээр хараалагдана. Хэды тиигэбэшье, ула­сай удха шанартай харгынууд һайн болоногүй. Энээниие Буряадай Тол­гойлогшо өөр дээрээ мэдэрээ.

- Харгыетнай заһабарилгада үгтэһэн мүнгэн жэл бүри дээшэлүүлэгдэнэ. Тиимэ түргөөр бүхы харгынуудые һайн болгохо аргагүйбди. Машинынгаа дондорходол, айма­гай засаг дарга Владимир Молча­новтай энээн тухай нэгэнтэ бэшэ хөөрэлдөөбди. Мүнөө аймагта грей­дер түхэлэй оройдоол нэгэ трактор тоологдоно. Тиимэһээ үшөө нэгэ грейдертэй болохо тухай шиидхэбэ­ри абаабди, - гэжэ Алексей Самбуе­вич сугларагшадта дуулгаа.

Мухар-Шэбэрээр ябахадаа, Буряа­дай Толгойлогшо Зандинай дуганда, Шаралдай һууринда Исай Калаш­никовай нэрэмжэтэ музей-буусада орожо, байра байдалтайнь танилсаа. Мүн хүдөө ажахын байдал хараа.

Борис БАЛДАНОВАЙ гэрэл зурагууд