Культура 4 июл 2019 1127

​​Олоной сэдьхэл бадаруулһан «Наадан-Сурхарбаан»

Анна Огороднигой гэрэл зураг

Энэ жэлэй “Наадан-Сурхарбаан” олон зониие суглуулһаниинь һайшаалтай. Энэ үдэр заншалта ёһоороо соё­лой талаар һонирхолтой хэмжээ ябуулга­нууд эмхидхэгдээ. Мүн үхибүүдэй сэнгэхэ олон талмай хүдэлөө юм.

Буряад һайхан ороноймнай бүхы аймагуудай дуу хатарай бүлгэмүүд “Манай Сурхар­баан!” гэһэн түрүүшынхиеэ үнгэргэгдэһэн конкурсдо хабаадаа.

- Аймагуудайнгаа эгээл бэрхэ, тон бэлиг­тэй хүгжэмшэдые, дуушадые болон хатар­шадые урижа, хоорондонь тэмсээ хээбди. Минии һанахада, бүхы аймагууд һайнаар бэлдэжэ, шагналда хүртэхэеэ оролдоо. Гэ­бэшье Аха аймаг бусадһаа шалгаржа, илал­та туйлаба гээшэ. II һуури Сэлэнгэ аймаг, III һуури Улаан-Үдэ хотын Октябрьска хо­роо эзэлээ. Манай мүрысөөнэй дүнгүүд бүхыдөө Сурхарбаанай командна тоосоондо оруулагдажа, нэмэри болохо байна, - гэжэ мүрысөөнэй ахамад шүүгшэ Сергей Доржи­ев хөөрэбэ.

Анна Огороднигой гэрэл зураг

Эндэ хабаадагшад ёохор хатаржа, шог зугаатай зүжэгөө, шэхэ хужарлуулма дуу­нуудаа олоной анхаралда дурадхажа, бүхы сугларагшадые баясуулба. Найр наадан һонирхолтойгоор үнгэргэгдэжэ, дороһоо ургажа ябаһан үри хүүгэдтэ туһатай бай­ба. Юуб гэхэдэ, тэдэ мэдэхэгүй юумэеэ аха захатанһаа һуража, элинсэг хулинсагуудайн­гаа ёһо заншалаар хүмүүжүүлэгдэнэ.

Үхибүүдэй анхарал татаһан нааданууд

Үхибүүдтэ һонирхолтой мастер-классуу­дые Буряад Уласай хүүгэдэй номой сан эм­хидхэбэ: “Буряад угалзануудай шэди”, “Буряад арадай ажаһуудал ба соёл: һэеы гэр”.

- Манай номой сан олон янзын хэмжээ ябуулгануудта хабаададаг. Һаяхана буряад хэлэнэй “Эдиршүүл” гэһэн түб нээгдэнхэй. Бидэ саашадаа үхибүүдэйнгээ түрэл хэлэ­еэ, ёһо заншалаа мэдэжэ ябахынь тула энэ ехэ найр нааданда хабааданабди. Хүүгэдые наадуулангаа ухааень хүгжөөхын тула иимэ ажал үдэрэй туршада үнгэргэбэбди, - гэжэ тус номой сангай мэргэжэлтэн Сэсэг Эрдынеева хөөрэбэ.

Хүүгэдэй номой сангай мастер-классууд эгээл һонирхолтой байба

Авторай гэрэл зураг

Үнэхөөрөөшье, ехэ һонирхолтой наада­нууд эмхидхэгдээ. Жэшээлхэдэ, “Толи” гэһэн нааданда олон үзэгүүдые суглуулжа, нэгэ үгэ болгожо, тэрэнээ һүүлдэнь ород хэлэнһээ буряадта оршуулха даабари хабаадагшад­та дурадхагдаа. Буряад Уласайнгаа түүхэтэ мэдээнүүдээр нааданууд, зүүн ба баруун буряадуудай дэгэлэй онсо илгаа харуулһан шэрдэлгэнүүд байгаа. Иигэжэ наадануудые үнгэргэхэдэ, үхибүүд анхаралтайгаар шаг­нажа, һонирхожо хабаадалсаа.

Улаан-Үдэ хотын “Золушка” гэһэн хүүгэдэй сэсэрлиг шагай наада үнгэргөө. Эгэ­эл мүнөө үедэ үндэһэн арадаймнай нангин һайхан һургаалнууд, ёһо заншал, заабаринууд һэргээгдэжэ эхилэнхэй. Тэдэ үни холын сагһаа өөрын онсо илгаагаа алдангүй, энэ болотор дамжуулагдаһан. Үхибүүдые хурдан солбон, һанаамгай, һонор ухаатай, һүбэлгэн болгохо хэрэгтэ угаа ехэ нүлөөтэй, удха ша­нартай юм.

Улаан-Үдэдэ ажаһуудаг Түнхэн аймагһаа уг гарбалтай зоной “Саяан” бүлгэм буря­ад хэлэ хүгжөөхэ талаар ехэ ажал ябуул­на. 2019 ондо Оюна Забанова наһанайнгаа нүхэр Саянтай хамта буряадаар дуугар­даг робот зохёоһон байна. Урда жэлнүүдтэ буряадаар дуугардаг, дуу хангюурдадаг хүүхэлдэйнүүдые бүтээжэ, олониие гайхуулаа бэлэй гээд һануулая. Тэдэ мүнөө “Наа­дан-Сурхарбаанда” хабаадажа, рободуудайнь хажууда олон хүбүүд, басагад суглараа.

"Буряадаар хөөрэлдэхэмнай гү?" - гэжэ робот уряална

Оюна Забановагай гэрэл зураг

Найр нааданай ехэ тоглолто

НТВ субагай эмхидхэһэн “Ты супер!”, “Новая детская волна” гэһэн бүхэроссиин түсэлнүүдтэ илажа гараһан тува яһанай 12 наһатай Денберел Ооржак хүндэтэ айлша­наар буужа, ирагуу һайхан олон дуунуудые гүйсэдхөө. Тэрэ мүнөө жэлэй хүүгэдэй Евро­виденидэ Ород гүрэниие түлөөлхэ юм.

Анна Огороднигой гэрэл зураг

Хитадай Үбэр Монголһоо ерэһэн «Ордо­сой аялганууд» гэһэн хоорой дуушад Лун­дан Содун ба Баян Булаг гэгшэд найр наадые шэмэглээ. Тэдэнэй дуулахые һайшааһан Бу­ряадай соёлой сайд Соёлма Дагаева Сурхар­баандамнай хабаадаһанайнь түлөө Баярай бэшэгүүдые, гарай бэлэгүүдые барюулаа. Хитадай дуушадшье харюутай байгаа. Мон­голоор болон хуушан монголоор бэшээтэй хэдэн һонирхолтой номуудые Үндэһэтэнэй номой санда дамжуулаа.

Сурхарбаанай ёохор

Авторай гэрэл зураг

Сурхарбаанай хүндэтэ айлшад сооһоо Эрхүү можоһоо бууһан “Шоно” этно-бүлгэм, мүн Саяан хадын хормойдохи Түнхэнэй “Са­гаан турлааг” рок-бүлгэм тэмдэглэмээр.

Манай эстрадын одод Бадма-Ханда Аю­шеева, Мэдэгма Доржиева, Сэсэг Аюшеева, Дарима Цырендондопова, Зоригто ба Нонна Тогочиевтан, Елена Борохитова, Тимур Бо­лотов зониие баясуулаа.

Анна Огороднигой гэрэл зураг

Буряад Уласай дуу болон хатарай “Бай­гал” театр, гүрэнэй цирк энэ үдэшэ сугларһан 4 гаран мянган хүниие гайхуулаа. Агаарта хүдэлдэг акробадууд элдэб янзын үйлэнүүдые харуулжа, олоной зүрхэ сэдьхэл хүдэлгэмэ наада табяа.

Анна Огороднигой гэрэл зураг


Анна Огороднигой гэрэл зураг

Иигэжэ арад зоноо эблэрүүлжэ, хододоо хүхюун зугаатайгаар үнгэргэгдэжэ байдаг “Наадан-Сурхарбаан” түүхэдэ оробо. Эмхид­хэгшэдэй хэлэһээр, 2020 ондо зунай найр бүри һонирхолтой байхаар хараалагдана.

Автор: Долгорма БАДМАЕВА

Читайте также