Буряад орондо буужа ерэһэн айлшад, хари гүрэнэй аяншалагшад тон ехээр ямар юумэ һайхашаана гээшэб, дахин ерэхэдээ, заатагүй үзэһэйб, хараһайб, туршаһайб, амсаһайб гэжэ һанаһан зүйлнүүд тухайнь асууха даабаритайгаар манай сурбалжалагша Улаан-Үдынгөө гудамжануудаар ябаба.
Гоё һайхан үндэһэн хубсаһаяа үмдэһэн, шубуунай үдөөр бэеэ шэмэглэһэн гурбан индеецүүдэй ирагуу һайхан хүгжэмдэ Буряадай ниислэл хотын ажаһуугшад ба айлшад дадажа байгаа ёһотой.
Эдэмнай хадаа Эквадорой яармагуудай ба бүд нэхэгшэдэй нютаг гэжэ суутай Отавало хотын гурбан аха дүү хүгжэмшэд болоно. Энэ хотодо саг тогтошоһон шэнги байдаг, ажаһуугшадынь урданайнгаа ёһо гурим мүнөө болотор сахидаг юм.
Тэдэ ехэнхидээ Улаан-Үдын Хубисхалай талмай дээрэ хүгжэмөө зэдэлүүлдэг. Бидэндэ танигдаагүй олон ондоо янзын модон жэмбүүрнүүд дээрэ зөөлэхэн, сэдьхэлдэ урин аялга хүгжэм гаргажа, олоной һонирхол татана. Тэдэниие шагнахаяа, харахаяа сугларһан зон аалихан хатараадшье абадаг. Индеецүүдэй заншалта хүгжэмэй зэмсэгэй абяае синтезатор лимбэ хоёр бүри һонин болгожо шадана. Энэмнай фолк гээшэл даа.
“Манай бүлгэм “Atipak Runa” гэжэ нэрэтэй. Танай гүрэнэй Красноярск, Омск, Эрхүү, Казань хотонуудаар ябаабди, харин Улаан-Үдэ түрүүшынхиеэ ерээбди. Сампоньо, ситар, флейтэ гэһэн зэмсэгүүд дээрэ нааданабди, - гэжэ аха дүүнэрэй нэгэн Джон Паудисто хөөрөө. – Ганса хүгжэмөөрөө бэшэ, мүн эхэнэрнүүдэй болон эрэшүүлэй зүүдхэл, олон янзын гарай бэлэгүүдые дархалжа худалдаад, мүнгэ олонобди”.
Эквадорой хүгжэмшэд Хакасиин Л.Р. Кызласовай нэрэмжэтэ хизаар ороноо шэнжэлгын музей нээлгын баяр ёһололдо ба “Курага” гэһэн арт-фестивальда уригдаһан байна. Гадна Красноярска хизаарай Шушенское тосхондо “Мир Сибири” гэһэн үндэһэ яһатанай хүгжэмэй фестивальда хабаадалсаа.
“Танай “Ёохорой һүни” гэһэн гоё фестивальда байһандаа ехэ баяртайбди. Буряад дэгэлнүүдыетнай ехэ зохидшоогообди. Эндэхи байгаали, сэбэр агаар һайшаагдана. Бидэ бүхэли зунаа бусад хотонуудаартнай аяншалжа үнгэргөөд, хүйтэрхэ тээшээ нютагаа бусахабди”, - гэжэ Джон Паудисто хэлээ.