​​Эршэ зориг харуулжа, эрын эрхим гэгдэбэ!

Намжилма БАЛЬЖИНИМАЕВАГАЙ гэрэл зураг

Дайсаниие даража, айлган шэшэрүүлжэ, газар уһаяа хари зонһоо хамгаалжа ябаһан Бабжа Барас баа­тарта зорюулагдаһан хоёрдохи наадан эдэ үдэрнүүдтэ Онон мүрэнэй эрьедэ, Баатар уулын хормойдо, “Бабжын бууса” гэжэ нэрлэгдэһэн газарта болобо. Агын аймагай захиргаан, Будалан, Хүнхэр нютагуу­дай байгууламжанууд, мүн буусын эзэн Дугаров Баяржабтанай бүлэ энэ наадые эмхидхэн бүтээбэ.

Баран, бүгэдын баяр

Бабжа Барас баатарай ордон соо модоор һиилэн бүтээгдэһэн Баб­жа баатарай, Хонтоли, Танхяана дүүнэрэйнь хүрэгүүд һүр жабхалан­тайгаар үзэгдэнэ. Онон мүрэмнай хабтайн урдажа, мянган жэлдэ ми­ралзан долгилжол байхань гоёхоно­ор харагдаха юм. Тугууд намилзана. Хүн зон олоороо сугларанхай, хүүгэд шаг-шууя табилдан гүйлдэнэ. Улад зоной нюур шарай баяраар толото­но. Тойроод баярай оршон байдал тогтонхой.

“Бабжын нааданда” хабаадаха хо­рин баатар хүбүүд баруун-хойноһоо хазаар морёор гүйлгэлдэн ерэхэ­дэнь, улад зон хүл дээрээ угтан абаба. Баатарнуудай олонхинь за­лууханууд гэжэ урмашан хараабди. Хүн бүхэнэйнь нэрэ, омог, нютаг дурдахаһаа гадна, унажа ябаһан мо­ринойньшье нэрэ нэрлэн, тайзан дээрэ уриба. Омог дорюун, баатар зоригтой хүбүүд “баатарай танга­риг” үргэбэ. Эхэ ороноймнай түрын дуулал зэдэлхэдэнь, баатарнуудтаяа суг хамта туг руу хараад, булта сэдь­хэлээ хүдэлгэн байгаабди.

Нааданай эхилхын урда тээ Агын дасанай ламанар маани уншаба. Тус нааданай хүндэтэ айлшадай тоодо Ородой Холбоото Уласай Федераль­на Суглаанай Федерациин Зүблэлэй гэшүүн Баир Жамсуев, Агын Бу­ряадай тойрогой Захиргаанай хүтэлбэрилэгшын уялга дүүргэгшэ Билигма Будаева, Россиин Ажалай Герой Далай Гунгаев, Буряад Уласай Ярууна аймагай засаг дарга Цыден­жаб Шагдаров, Ивалга аймагай засаг дарга Виктор Очиров, Ага тойрогой Могойто аймагай засаг дарга Булат Нимбуев гэгшэд байба. Мүн хүршэ Онон аймагайхин, Монгол һайхан оронһоо, Эрхүүһээ, Шэтэ, Улаан- Үдэһөө, тойрогой бусад нютагуудһаа айлшад олоороо ерээ.

“Бабжын нааданай” хүтэлбэридэ оруулагдаһан тэмсээнүүдэй эгээл һонирхолтой, үзэмжэтэйнь бүхэ ба­рилдаан лэ юм ааб даа. Бүхэшүүл дүрэ буляалдаанай нюусануудаа хэрэглэн, мэхэ гохоо харуулан, илалтын түлөө тэмсэнэ. Шалгара шалгарһаар, хэниинь эгээн хүсэтэйб, дүрэтэйб гэжэ илгарһаар илгара­ад, Хара-Шэбэр нютагһаа гарбалтай Намжил Цыденжапов Зоригто Еши­евтэй барилдажа, илалта туйлаба.

Хара-Шэбэр нютагай Намжил Цыденжапов хоёрдохи удаа илалта туйлаба

Facebook.com/ Дарима ЦЫБЕНОВА

Һур харбагшад 30 метрэй зайһаа 10-10 годли харбажа табиба. Эндэ ластии оножорхиһон аад, удаадахияа харбахадаа, тудангүй байха ушарну­удшье тохёолдоно. Тиигэжэ Зүдхэли нютагай Семён Баясхаланов эгээн мэргэн байжа, солоо дуудуулаа.

Мори урилдаанда буряад үүлтэрэй моридые унаад, 11000 метрэй зайда урилдаха ёһотой байгаа. “Баб­жын нааданай” хорин баатарнууд морёор урилдажа, Шулуутай нюта­гай Зоригто Занданбазаров зулай барин ерэбэ.

Эдэл даа, эрхимүүд!

Эрын гурбан нааданда эгээн эр­хим дүнгүүдые харуулһан Хара-Шэ­бэр нютагай галзууд омогой Нам­жил Цыденжапов “Бабжын нааданай Абарга Баатар” гэһэн нэрэ зэргэдэ хүртэжэ, 100000 түхэригэй шаг­налда хүртэбэ. Түрүүшын “Бабжын нааданда” тэрэ баһа түрүү һуури эзэлһэн юм. Хүһөөшын харгана омогой Баир Батомункуев “Бабжын нааданай Арсалан” (шагнал 50000 түхэриг), Будалан нютагай боо­хой хуасай омогой Зоригто Ешиев “Бабжын нааданай Заан” (шагнал 30000 түхэриг) гэһэн нэрэ солодо хүртэбэд.

Намжилма БАЛЬЖИНИМАЕВАГАЙ гэрэл зураг

Буряад үндэһэн хубсаһанай урил­даанда Хара-Шэбэрэй Борис База­рович Сэндэма Жалсараевна База­ровтанай бүлэ Бутидма, Арюна аша басагадаараа мүнгэн шагнал абаба. Монгол Уласай Баяндун нютагһаа ерэһэн айлшад Боролдойн Баяржаб­халан, Баяржаб хүбүүд мүнгэн шан­да хүртэбэ.

Россиин Федерациин уралигай габьяата ажал ябуулагша Дандар Бадлуев түрүүтэй Буряадай гүрэнэй дуу, хатарай “Байгал” театрай дүшэ гаран артистнар аялга дуугаа, бүжэг хатараа харуулаа. Алдар суутай ар­тистнар Бүтидэй Дондог-Сэрэн, Бад­ма-Ханда Аюшеева, Гэрэлма Жал­санова гэгшэд дуугаа дуулажа, арад зониие баясуулаа. “Байгал” театрай хатаршад гайхамшаг абьяас бэлигэ­эрээ олониие гайхуулба. Түнхэн ню­тагай буряад арадай алдарта хүбүүн Дандар Бадлуев Байгал далайн бару­ун тээхи буряадуудай аялга дуу ду­улажа, сугларагшадые баярлуулба. Будалан нютаг тоонтотой Жаргал Жалсанов Онон мүрэн, Ага, Будалан нютагууд тухай дуунуудаа дуула­жа, суг хүдэлжэ байһан нүхэдөө да­хуулжа асараад, иимэ гоё тоглолто агынхидтаа харуулжа, ямар ехэ буян үйлэдэбэ гээшэб. Артистнар Ага ню­тагай арюун агаараар амилжа, Онон хатан эжын үршөөлдэ хүртэбэ ха юм. “Бабжын наадан” хоёр жэл болоод, дахяад үнгэргэгдэхэ.

Тобшо мэдээн.

Боохой хуасай омогой Бүхэ Бэхиин хүбүүн Баб¬жа Барас баатар Хориин 11 эсэгын улад зониие дайсадһаа үмөөрэн хам¬гаалжа ябаһан хүн байһан юм. Түүхын бодото баатар болохо Бабжа Барас тухай домогууд, тэрээндэ зорюулжа зохёоһон дуунууд арад зон соо дэлгэрһэн байдаг.

Намжилма БАЛЬЖИНИМАЕВА, Ага тойрогто “Буряад үнэн” сониной тусхай сурбалжалагша