​Хальмаг Буряад уласууд мяханай үүлтэрэй мал суг хүгжөөхэ

Хальмаг Уласһаа хүдөө ажахын сайдай орлогшо Игорь Церенов түрүүтэй табан мэргэжэлтэд Буряад Улас руу ажалай хэрэгээр ерээ. Тэдэнэр Буряад Уластай суг хамта мяханай үүлтэрэй мал үсхэбэрилгэ хүгжөөхэ, хальмаг үхэрэй үүлтэр Ород гүрэн дотор һайжаруулха талаар дүй дүршэлөөрөө хубаалдаха зорилготой ерэһэн байна. Айлшад Мухар-Шэбэрэй Сутайн үүлтэртэ ажахын ажаябуулгатай танилсабад. Энэ ажахы 17 жэлэй туршада хальмаг үүлтэрэй үнеэдые үсхэбэрилдэг, мүнөөдэрэй байдалаар 2772 толгой иимэ малтай байна. Үнгэрһэн 2018 оной дүнгөөр тус ажахы уласай эгээл эрхим гэжэ тодороо һэн.

- Хальмаг Уластай бидэ 13 жэл соо нягта холбоотой ажалланабди. Тэндэ хальмаг үүлтэрэй генетикын эгээл һайн зүйл наймаалагдадаг. Нёдондо Казахстан руу энэ үүлтэрэй 320 толгой, мүнөө жэл – 337 толгой үнеэдые худалдаад байнабди, - гэжэ Сутайн ажахын хүтэлбэрилэгшэ Галина Дабаева мэдээсэбэ.

Айлшад Буряадта тэжээдэг хальмаг малай сэбэр үүлтэр онсолон тэмдэглээд, үүлтэр һайжаруулгын талаар суг хамта ажал ябуулхаар бэлэн байһанаа мэдүүлбэ.

- Бидэ үнинэй энэ хэжэ байһан ажалыетнай шэнжэлэн адагланабди. Хальмаг үүлтэрэй бухануудые манай холын аймагуудаар дэлгэрүүлхэ хүсэлтэйбди, - гэжэ орлогшо сайд Игорь Церенов тэмдэглэбэ.

Тиигэжэ Хальмагта үүлтэрэй генетикын түб байгуулагдаха тухай тэрэ мэдээсэбэ. Энэ хэрэг Ород гүрэн дотор хальмаг үүлтэрэй малай хүгжэлтэдэ тон һайнаар нүлөөлхэ гэжэ эли. Илангаяа, сагай шэрүүн уларилтай газарта энэ үүлтэр һайнаар хүгжөөгдэхэ аргатай бшуу. Тиимэл хадань Хальмаг мэргэжэлтэд энэ талаар Буряад Уласай малай ажахын гол үүргэдэ найдана.

Буряадай үүлтэртэ гүрэнэй албанай мэдээгээр, Буряад Улас энэ үүлтэр үсэхэбэрилгээр түрүүшүүлэй тоодо ородог. Ушар юуб гэхэдэ, Буряадаймнай бүхы бодо малай 70 хубинь хальмаг үүлтэрэй юм. Статистикын баримтаар, Ород гүрэн дотор түрүүшын һуурида Хальмаг орон, 3-дахи һуурида манай Буряад орон тодоронхой.

- Манай ажахынууд энэ үүлтэр дэмы тэжээнэ бэшэ. Өөрын онсо һайн нүлөөтэй. Ямаршье шэрүүн уларилта даданхай, ядамаггүй энэ мал манай хүйтэн үбэл дабаха, түл алдахагүй. Тиимэл хадаа энэ үүлтэртэ малай селекциин түб байгуулагдабал, манда тон хэрэгтэй, туһатай байха. Энэ үүлтэр үндэр хэмжээндэ хүгжөөбэл, бидэ Монгол руушье энэ малаа наймаалжа байха аргатай болохобди, - гэжэ Буряадай үүлтэртэ албанай хүтэлбэрилэгшэ Баяр Минжуров мэдээсэбэ.

Үүлтэртэ мал үсхэбэрилхэ гээшэ мал һүрэгэй һайн шанар дээшэлүүлхэ, олзо орошошье үгэсэтэй ха юм. 2018 ондо Буряад Улас Монгол руу хальмаг үүлтэрэй 170 толгой үхэр, үүлтэртэ 30 бухануудые наймаалһан байна. Мүнөөдэрэй байдалаар, Буряадтамнай мяханай үүлтэр бодо мал үсхэбэрилдэг 22 ажахы бии, тэдэнэ 11-иинь хальмаг үүлтэртэ малтай.

Уулзалгын түгэсхэлдэ айлшад Буряад Уласай засагай газарай Түрүүлэгшын хүдөө ажахын талаар орлогшо Даба-Жалсан Чириповтай хальмаг малай үүлтэр һайжаруулгын талаар суг хамта ажал ябуулха тухай хэлсээ баталха, “BaikalAgroFarm” гэһэн үүлтэртэ малай үзэсхэлэндэ хабаадалга тухай асуудалнуудые зүбшэлсэбэ.

Буряад Уласай хүдөө ажахын болон эдеэ хоолой яаманай мэдээсэлэй албанай гэрэл зурагууд