Монголой «НЭПКО» гэһэн хэблэлэй газарай үүсхэлээр гаргагдажа байһан «Түүхын эрхимүүдэй цадиг (намтар)» гэһэн һубарилай хэмжээндэ Цыбен Жамцарано тухай шэнэ ном һаяхана нара хараба. Тэрэниие согсолон бүридхэһэн уран зохёолшо Сономын Лочин иигэжэ бэшэнэ: «Цыбен Жамцарано сохилоо зүрхэнэйнгөө һүүлшын лугшалта хүрэтэр Монголойнгоо түлөө зүдхэһэн эхэ ороншо, Монголоо Ород, Хитад, Япон – алинһааньшье дулдыданги бэшэ, бэеэ дааһан, тусгаар улас болгохын түлөө бүхыл амидаралаа зорюулһан эжэлгүй эрхим».
Монголой ухаантан, мэргэдэй магнайда дурдагдахал ёһоороо дурдагдадаг Цыбен Жамцараное агууехэ эрдэмтэд Б.Ринчен, Ц.Дамдинсүрэн гэгшэд «багша» гэжэ хүндэтэйгөөр нэрлэдэг байһан. Тэрэниие һүгэдэн бишэрдэг тоогүй олон хүнүүдые дурдахадаа, гансал эрдэмэй талаар хэһэн ажалыень бэшэ, бусадшье олон зүйл тодорхойлон нэрлэхээр. XX зуун жэлэй Монголой ниигэмэй- улас түрын томохон ажал ябуулагша байһан Цыбен Жамцараное «холын хараатай, үзэл бодолдоо үнэншэ, дэлхэйн түүхэ, соёл бүрин, дүүрэн мэдэдэг, тэрэ үедөө европо зүгэй болбосорол дурнынхитай холбон түгэс эзэмшэһэн Монголой тон ганса хүн байжа, Монголоо улас болгохо гэжэ түсэблэһэн хэрэгүүдээ бэелүүлхые оролдоһон. Энэл хэрэгэйнгээ түлөө эсэсэй амисхал хүрэтэрөө тэмсэжэ, ами наһаа үргэһэн хүн» гэжэ Сономын Лочин гуай тодорхойлно.
Ц.Жамцараногой эрдэм шэнжэлгын аргагүй ехэ ажал хүдэлмэри ябуулһан тухайнь академик Ц.Дам- динсүрэн 1950-яад оной тэнгээр Монголдоо анха түрүүшынхиеэ зориг гарган дуулгаһан, мэдүүлһэн байдаг. Гэхэ зуура, Ц.Жамцараное тэрэ үедэ Бүгэдэ Найрамдаха Монгол Арадай Уласай эрхэтэн гэжэ тоолодог байһан ушарһаа, Монголой уран зохёолой түүхэ Монголдо байхадаа шудалһыень дурдаад, «Ород ба Зүблэлтэ Уласай эрдэмтэдэй шэнжэлгэнүүд» гэһэн бүлэгтөө Алексей Бобровников, Доржи Банзаров гэгшэдые нэрлэһэн аад, Цыбен Жамцараное оруулангүй орхиһон байдаг.
- Цыбен Жамцарано Ород Монгол хоёр гүрэнүүдтэ ашаг үрэтэй олон талын ажал ябуулһаншье һаа, аргагүй ехээр хашуулһан. Тиигэбэшье Монголоо «дэлхэйдэ дансатай» улас болгохо гэһэн хүсэл эрмэлзэлыень, өөрынгөө бэе бодонгүй, арад түмэнэйнгөө, гүрэн түрынгөө түлөө ябаһан сэдьхэлэйнь ехэ зориг тэн- хээе бишэрэн хүндэлхэһөө ондоо арга мүнөөдэр үгы, - гэжэ Сономын Лочин гуай бэшэнэ.
nepko.mn сайтын гэрэл зураг