​Буряад Уласай Ярууна аймагта мяха үүсэлэлгын цех нээгдэбэ

Сентябриин 20-до Ярууна аймагай Тэлэмбэдэ хүдөө ажахын «Талаан» хамжаанай мал үүсэлэлгын цех нээгдэбэ. Тэлэмбэ нютаг Үбэр Байгалай хизаартай хилэ шадар оршодог. Тиимэһээ хүдөө ажахын «Талаан» хамжаанай иимэ цех нээһэнэйнгээ ашаар хүршэ можодо, Алас Дурна болон Саха (Яхад) Уласта мяха наймаалха аргатай болобо. Байгша ондо Түнхэн болон Захаамин аймагуудай хүдөө ажахын хамжаанууд мүнгэн тэдхэмжын ашаар үшөө хоёр иимэ цех нээхэ юм. Ярууна аймагта мал үүсэлэлгын цех барилга­да 15,5 сая түхэриг гарга­шалагдаа, тэрэнэй 9,9 сая түхэригынь фермернүүдые дэмжэхэ уласай грантын мүнгэн болоно.

- Энэ мүнгөөр цех ба­рихын хажуугаар, мяхаар эдеэ хоол болбосоруулха түхеэрэмжэ болон шэнэ ма­шина-рефрижератор худал­дан абтаа. Тиихэдэ ажалай һууринууд байгуулагдаа, - гэжэ нээлгын баяр ёһололдо Буряад Уласай хүдөө ажахын болон эдеэ хоолой сайд Да­ба-Жалсан Чирипов хэлэбэ.

«Талаан» хамжаанай цех­тэ мал гаргаха болон хүргэхэ (-19 градустай) таһагууд бии. Таһалга бүхэндэ гараа угааха газар хараалагданхай. Энэл байшанда элдэб эдеэ хоол болбосоруулха цех ажа­лаа ябуулха.

Грантда хүртэжэ, мал үүсэлэлгын цех нээһэн «Та­лаан» хамжаанай бүридэлдэ хубиин 15 ажахы болон «Комсомольский» гэһэн хуби ниилүүлһэн хаамал бүлгэм ородог. Тус бүлгэм 2000-һаа дээшэ бодо малтай, тэрэ то­одо казах малаан үүлтэрэй үнеэдтэй юм. Хүндэ ашаа шэрэхэ ород үүлтэрэй һүрэг моридшье бии гээд тэмдэ­глэлтэй.

Буряад Уласай Засагай газарай Түрүүлэгшын хүдөө ажахы хүгжөөлгын талаар орлогшо «Комсомольский» бүлгэмэй мал ажахыда хүрэжэ, сабшаланай болон таряалангай газарнуудые хараһан байна. «Талаан» хам­жаанда мүнөө 1550 тонно үбһэ бэлдэнхэй, һаядаа таря­агаа хуряажа эхилхэ.

Энэ ажахыда жэл бүри 200-300 толгой бодо мал үүсэлэгдэнэ, тиимэһээ шэнэ цехэй ашаар хамжаанай ажал хүнгэлэгдэхэ. Эндэ Ярууна аймагай Тэлэмбэ, Целиннэ һуурингуудай болон хүршэ Бабанта аймагай хүдөө ню­тагуудай ажаһуугшад малаа тушааха аргатай.

- Шэнэ цехэй ажалаа эхил­хэдэ, бюджедэй эмхи зурга­анууд, сэрэгэй частьнуудые мяхаар хангаха аргатайб­ди, - гэжэ «Талаан» гэһэн хүдөө ажахын хамжаанай түрүүлэгшэ Жаргал Токтохо­ев хэлэбэ.

Хүдөө ажахын «Талаан» хамжаан бууза, банша, го­лубцы, котлетэ гэхэ мэтые буйлуулжа, Улаан-Үдын Ры­леевэй гудамжаар оршодог өөһэдын магазинда болон хо­тын бусад 38 дэлгүүртэ най­маалдаг. Тиихэдэ энэ ажахын үйлэдбэрилһэн эдеэ хоол жэл бүри эмхидхэгдэдэг «Мяха­най яармагта» болон ноябрь һарада ФСК-да үнгэргэгдэхэ агропромышленна комплек­сын хүдэлмэрилэгшэдэй үдэртэ зорюулһан яармагта дэлгэгдэхэ.

Баримта:

Буряад Уласта хүдөө ажахын хамжаануудые дэмжэхэ гран­тын программа 2015 онһоо хойшо бэелүүлэгдэнэ. Тэрэнэй аша­ар жэл бүри улас дотор 3-4 хамжаан байгуулагдана. 2018 ондо хүдөө ажахын хамжаануудай дунда 24,6 сая түхэригэй грантну­удта хүртэхэ мүрысөөн эмхидхэгдээ.

2019 ондо грантын тэдхэмжын хэмжээн 8,8 сая түхэриг болоһон байна. Тиихэдэ Хамжаануудые дэмжэхэ жасада ажахынууд жэ­лэй 7%-тэй урьһаламжа 5 жэлээр абаха, Хүдөө ажахын болон эдеэ хоолой яаманай программаар, тоног түхеэрэмжэнүүдэй сэнгэй 50% түлэхэ субсидида хүртэхэ аргатай.

Буряад Уласай Засагай газарай мэдээсэлэй албанай гэрэл зураг