​​ХҮҮГЭДТЭ – ГЭР БАЙРА

Арадай Хуралай һунгамалнууд сессиин дүнгүүд тухай тоосоно

 Буряад Уласай Арадай Хуралай һунгамалнууд аймагай засаг зургаанай ба үншэн хүүгэдэй дунда тусхай гэр байрын жасын гэрнүүдые хүлһэлхэ талаар хэл­сээ баталхые хараалһан хуулиин түлэб түрүүшын уншалгаар батал­ба. Тус хуулиин түлэбые Буряадай Засагай газар үүсхээ.

Тэрэнэй ёһоор, 2020 оной январи­ин 1-һээ нютагай засагай байгуулам­жанууд үншэн ба түрэлхидэйнгээ харгалзалгагүй үлэһэн хүүгэдэй ажаһууха гэр байрануудые ашаг үрэтэйгөөр зонхилолгын түлөө ха­рюусадаг болохоор хараалагдана. Гадна нютагай засагай байгуулам­жанууд шанар һайтай коммунальна хангалгануудые үзүүлхэ ёһотой.

Даб дээрээ Буряадай ажаһуугшадые ниигэмэй талаар хамга­алгын яаманай мэргэжэлтэд энэ асу­удал дээрэ хүдэлжэ байна.

Тиихэлээрээ ажаһуухаар бэшэ гэр байранууд имагтал заһабарилагдажа, бүхы эрилтэнүүдтэ зохистой болгогдоһон хойноо нютагай өөһэдын хүтэлбэриин зургаануудта дамжуулагдаха юм. Гэхэтэй хамта уласай Засагай газарһаа мүнгэн дэмжэлгэшье үзүүлэгдэхэ.

“Мүнгэн дэмжэлгэ гэр байра заһабарилгын, дулаасуулгын түлөө түлбэридэ, ехэ заһабариин жасын түлбэридэ, мүн тиихэдэ мэргэжэл­тэдэй салинда шэглүүлэгдэхэ. Энэ хэрэгтэ бюджет соо 9,2 сая түхэриг хараалагдана. Тус хуулиин түлэбые Буряадай Засагай газар, олонхи һунгамалнууд, нютагай засагай бай­гууламжануудай засаг дарганар дэм­жээ”, - гэжэ уласай ажаһуугшадые ниигэмэй талаар хамгаалгын сайд Татьяна Быкова хэлээ.

Үншэн хүүгэдэй хамтадхаһан то­бьёгые ажаһуугшадые ниигэмэй талаар хамгаалгын яаман бүридхэн бэшэдэг байха.

Барилга үргэлжэлүүлэгдэхэ

Буряад Уласай Арадай Хуралай сесси дээрэ һунгамалнууд байгша оной болон 2021 он болотор хуга­саагай бюджедтэ хубилалтануудые оруулаа. Энэнь хадаа “Буряад Ула­сай ипотекын корпораци” гэһэн хуби ниилүүлһэн бүлгэмдэ 30 сая түхэригэй мүнгэн дэмжэлгэ үзүүлхэ тухай Буряадай Толгойлогшо Алек­сей Цыденовэй шиидхэбэритэй хол­боотой юм.

“Үншэн ба түрэлхидэйнгээ харгалзалгагүй үлэһэн хүүгэдтэ тус­хай гэр байрын жаса байгуулха эрхэ байдал тогтоохын тула иимэ хуби­лалта оруулхые дурадханабди. Энэ ушарһаа 2019 оной уласай бюджедэй олзо оршо ба гаргашанууд тодорхой­логдоно”, - гэжэ Буряадай сан жасын сайд Всеволод Мухин тэмдэглээ.

Тус хуулиин түлэбөөр хэдэн һунгамалнуудта асуудалнууд гараа. Гансал нэгэ компанида туһаламжа үзүүлэгдэхэнь гэжэ тэдэ һанаагаа зо­боно.

“Бидэ өөһэдөө иимэ байдал тогто­онобди – бусад фирмэнүүд конкур­сдо оролсоногүй. Минии һанахада, эдилгэ абалгын үндэһэн боложо үгэхэ”, - гэжэ һунгамал Игорь Бобков хэлээ.

“Бүхы асуудалнуудые гүрэнэй корпорацинууд шиидхэхэ ёһогүй. Заримыень бага ба дунда олзын хэ­рэг эрхилэлгэдэ даалгахада болохо”, - гэжэ һунгамал Иринчей Матханов һанамжаяа мэдүүлээ.

Уласай Засагай газарай түлөөлэгшэдэй онсолһоор, энэ мүнгэн бу­саагдаха үндэһөөр үгтэнэ.

“Нёдондо хубиин эмхинүүд хаба­адаа һэн. Харин мүнөө оролсохоёо арсаа. Юуб гэхэдэ, тэдэтнай найду­улгын ушарнуудай эрилтэнүүдһээ айна”, - гэжэ яаманай түлөөлэгшэд ойлгуулаа.

“Хэншье ондоо ерэхэгүй. Юундэб гэхэдэ, табан жэлэй туршада квар­тирануудые хангаха, заһабарилгын ажал хэхэ хэрэгтэй. Байра хүлһэлэгшын онсолигые хараадаа абан, Засагай газар иимэ зам шэлээ”, - гэжэ һунгамал Анатолий Кушнарёв хэлээ.

Һүүлэй һүүлдэ һунгамалнууд энэ дурадхалыень дэмжэжэ, бюджедтэ хубилалтанууд оруулагдаа. Тиигэ­жэ Буряадай ипотекын корпораци саашадаа үншэн ба түрэлхидэйнгээ харгалзалгагүй үлэһэн хүүгэдые гэр байраар хангаха асуудалые урагша­тайгаар шиидхэжэ эхилхэ.

Такси тухай

Мүнөө Буряад орондо хүн зони­ие зөөхэ 1376 зүбшөөрэл үгтэнхэй. Тэдэнэйнь 1140-иинь ниислэл хо­тодомнай, бэшэниинь аймагуудта хабаатай. Тиихэдэ Буряадай Унаа тээбэриин, элшэ хүсэнэй ба хар­гын ажахын яаманай мэдээнүүдээр, 5000 шахуу таксист хуули бусаар ажалаа ябуулна.

Һунгамалнуудай һанамжаар, хүсэндөө байгаа хуули энэ талаар ашаг үрэгүйшэг.

Нёдондонойхидо орходоо, 2019 ондо 600-гаар үсөөн зүбшөөрэл үгтэһэн байна. Яаман зүбшөөл- гүйгөөр ажал ябуулдаг таксистну­удые элирүүлдэг тусхай байгуулга зохёоно.

“Хүн зониие шэрэлгын ажая­буулга гуримшуулха талаар феде­ральна хуулиин абтаһанай болон такси захидаг албануудта хуули бусаар хүдэлдэг таксистнуудта за­хил дамжуулһанай түлөө харюу­салга тогтооһоной һүүлээр хуули эбдэлгэнүүдые элирүүлхэдэ туһалха. Энэ хадаа 2020 ондо бэелүүлэгдэхэ”, - гэжэ уласай унаа тээбэри, элшэ хүсэ ба харгын ажахы хүгжөөлгын сайд Александр Аюшеев тэмдэглээ.

Даб дээрээ техническэ даабари бэлдэгдэнхэй. Буряадай Засагай га­зарай түсэблэһөөр, ерэхэ жэлдэ энэ зорилгодо уласай бюджедтэ 370 мянган түхэриг хараалагданхай.

Арадай Хуралай Хэблэлэй албанай зураг