​​Хоёр эрьеын улад, холбоо байгуулая!

Амар сайн, анда нүхэдни! Үнинэй тантаяа золгоогүйдөө зобошоноб. Үргэлжэ бэшэжэ бай­ха гэһэн аад...сүлөөгүйдөөб. Сэхыень хэлэнэб. Үри хүүгэд, үбшэ хабшан, хубиин хэрэг – тоолохо болоо һаа, тоогүй олон хүлгөөн, хүдэлөөн байгаа. Теэдшье һаяхана саг оложо, сэдьхэлээ сэлмээжэ сэнгэхэеэ уран шүлэгшэдэй, хүгжэмшэдэй урилга тогтоожо, зэргэлээд оршодог Эрхүү хото ошожо үрдибэб. Аянда гараад, алхам бүхэнөө фейсбук холбоондо мэдээсэжэ байгааб.

Бууралһаа үгэ дуула...

Арбан жэлэй саана нэгэ танилсалга болоһон юм. Өөрһөө холо ахашье һаа, зосоохи ольһоороо адли хоёр ушаршоо бэлэйбди. Тиихэдэ Буряад Уласай Уран зохёолшодой холбоон байгуулагдаhаар 75 жэлэй ойн баяр тэмдэглэжэ, хаа-хаанаһаа уран бэлигтэниие суглуулаа бэлэй. Тэдэнэй нэгэн – Марк Погребинский ябаа. Эрхүү хото түлөөлжэ, элидхэл уншаһыень мүнөөшье нюдэндэм харагдаһан мэтэ байна. Уран мүрнүүдые “урадхуулаа” бэ­лэй. Удангүй Уран зохёолшо­дой холбоониие ударидагша Матвей Чойбоновой түрэһэн Зэдэ нютаг руу зүг барил­ган болоо. Энэ ехэ хэмжээ гүлмэрхэн ябаһан би “Буряад үнэндөө” бэшэхэ даабаритай байһан тула тэдээнтэй хам­та тиишээ даралдаа бэлэйб. Гайхалтайнь гэхэдэ, ухаан­дам торолдоһон элидхэлэй эзэнтэй автобусто зэргэлээд һуушооб. Тэрэмни Матвей Рабдановичай дүтын нүхэр байшоо. Бүхы харгыгаа ша­шалдаабди. Ород уран лите­ратура, уран зураг, хүгжэм гэхэһээ эхилээд, бусадшье талаар харасамнай дүтэрхы байшоо...

Марк Погребинский, Октябрина Ешеева

Авторай гэрэл зураг

Теэдшье харилсаамнай иигээд замхашоо бэшэ, хо­жомынь хэдэн уулзалганууд Буряадайшье, Эрхүүгэйшье талада болоһон. Наһатайшье һаа, залуугайнгаа зали алдаагүй Марк Михайлович минии зосоо зула бадараагаа гэхэдэ болохо. Зүрхэ сэдьхэ­лээрээ мэдэрээшье һаа, үшөө дууһан ухамайлаагүй бодом­жонуудыемни болбосоруул­жа үгэһэн юм. Жэшээнь, хэ­нэй үхибүүн боложо түрэхэ, хаана һураха, хэнэй хани болохоһоо бүхы хуби заяан дулдыдана гээ бэлэй. Гад­на үнгэрһэнөө шамалангүй, ерээдүйе таажа зобонгүй, мүнөөдэрэйхиеэ сэгнэн, гам­нан ажаһууха хэрэгтэй гэжэ заажа үгөө һэн. Бусадшье һургаал заабаринуудыень сэдьхэлдээ хадагалан ябадаг­би, үхибүүдтээшье дамжуул­дагби.

Авторай гэрэл зураг

Марк Михайлович өөрыгөө агууехэ ирагуу найраг­шаб гэжэ огто бододоггүй. Мэргэжэлээрээ уран үгэдэ юрэ хабаагүй. Зүблэлтэ за­сагай үедэ Эрхүүгэй Радио­приёмнигуудай ехэ заводой ахамад инженер ябаһан. Хо­жомынь “Сибтелеком” гэжэ компаниин захиралай орлог­шо боложо, наһанайнгаа ама­ралтада гаратараа хүдэлөө. Мүнөө 84-тэй. Хүнгэн сол­бон, хүхюун задарюун ябана. Үшөө түмэр хүлэгөө унаад, урагша-хойшоо табилуулна. “Лад” гэжэ уран шүлэгшэдэй болон хүгжэмшэдэй клубай одо сахюусаниинь, голынь болонхой юм.

Авторай гэрэл зураг

“Угаараа Украинаһаа гараһан еврей үндэһэнэй үри һадаһамби. Угаа ууда­лаад, түрэлөө бэдэржэ тур­шаашьеб. Теэд хашалган хамалган болон түүхэтэ үе сагуудта үбгэ эсэгэнэр­ни ангиин дайсан гүүлэжэ, хюдуулһан... Тиимэһээ мүрдэлгэмни таһалдашана”, - гээд, Марк Михайлович намда һанаһанаа хэлээ бэ­лэй. Теэдшье Погребин­скиин таһалдаһан угые үргэлжэлүүлжэ ябаһан хоёр эхир хүбүүдынь бай­на. Абадаал адли мэргэжэл шэлэһэн Серёжа хүбүүниинь Эрхүүдэ ажаһууна. Програм­мист болоһон Володинь Америкын Холбоото Штат руу үнинэй зөөнхэй. Харин Америкын Оттава хотодо ажаһуудаг тэрэнэй хүбүүн мүнөө нэгэ департаментые ударидажа ябана. Хүгшэн абатаяа үргэлжэ харилсажа байдаг. Фужер гэжэ фран­цуженка ханитай болонхой, Френ гэжэ басагатай, мэнэ һая хүбүүтэй болохоёо бай­на. Үбгэн абын һонор ухаан, холые онодог онсо шэнжэ үри һадаһадтань дамжуулаг­даал даа.

Авторай гэрэл зураг

Марк Погребинскиитэй үргэлжэ бэшэлсэжэ байдаг­бди. Сэдьхэлээ нээжэ, сэнтэй бодолнуудаа үргэлжэ дуул­гажа байдаг нүхэрни намда уран мүрнүүдээшье, элүүр энхые баримталгын талаар заабаринуудые эльгээдэг. 20-ёод жэлэй саана өөрөө йогоор бэеэ һорижо эхилһэн. Үглөө бүри 1,5 сагай турша­да бэеэ “эмшэлдэг” гуримтай юм. Эгээл тиимэһээ үбшэ хабшанда диилдэнгүй яба­на. Үбшэнүүд тухай дуулаха, хэлэхэ огто дурагүй. Буряа­дуудтал адли, муугаа дараад, һайнаа үргөөд ябадаг зан­тай.

Авторай гэрэл зураг

Налгай оршондо

Сүлөө сагаа ашагтайга­ар үнгэргэдэг Марк Михай­лович уралигта һэдэбтэй янза бүриин наһанай зони­ие ниилүүлжэ, “Лад” гэжэ клуб байгуулаад, дулаахан дүхэригтэ орой һүни боло­тор үнгэргэдэг заншалтай. Эгээл энэ нэгэ уулзалгадаа намайе урихадань, яага­ад ошонгүй байхабиб даа. Дүршэл ехэтэй мэдээжэ сэтгүүлшэн Октябрина Еше­ева эгэшэтэеэ хамта Эрхүү руу зорибобди. Вокзалда бидэниие тодожо абаад, Эрхүү хототой танилсуулаа. Тиихэдээ нэн түрүүн Мария Волконскаягай гэр-музей хүрөөбди. Баруун Европоһоо декабрист нүхэрөө дахажа ерэһэн үндэр түрэлтэ хата­най гэр байра, гоо һайхан хубсаһа хунар урданайнь хэбээр байгуулаатай. Хэ­дэн мори тэргээр фортепи­ано Сибирь руу шэрүүлжэ асаруулһан юм. Тэрэниинь баһал үзэсхэлэндэ табяатай. XIX зуун жэлэй ород сэхээтэ­дэй хуби заяан тухай элдэб бодолнууд түрэбэ.

Холоһоо ерэһэн хоморой рояль

Авторай гэрэл зураг

Авторай гэрэл зураг

Тэрэшэлэн үнэн алдар­та шажанай һүмэ хүрэжэ, Валентин Распутинай, Ше­леховэй, декабристнуудай хүүрнүүдые, Адмирал Кол­чагта зорюулһан хүшөө ан­хараабди.

Үни сагай түүхэ ухаандаа һэргээжэ, Агууехэ Россиин нэгэ хубинь байнабди гэһэн һайхан мэдэрэл түрөө.

Үдэшэлэн тээхэнэ “Лад” клубай гэшүүдтэй уулзажа, уран бэлигтэйнь танилсааб­ди. Һай һанабал, бүхыгөөрөө болодог, сэдьхэлээ сэлидэг ород үндэһэтэнэй онсо ма­ягаар гайхан уяран һуугаа бэлэйб. Октябрина Пур­боевна бидэ хоёр баһал өөрынгөө ябуулдаг ажал­тай танилсуулаабди. Саа­шадаа энэ клубай гэшүүд Буряадай уран бэлигтэнтэй холбоо байгуулжа, оньһон түхеэрэлгэнүүдэй ашаар харилсажа байха түсэбтэй. Дэлхэйн эрдэни зэндэмэни Байгал далайн хоёр эрьедэ байрлаһан улад бэе бэетэеэ холбоотой байял гээд, ма­най унаган нүхэр Марк По­гребинский уряална. Уряа­лыень тогтоон абая!