​​Хари гүрэнөөр гү, али Буряад орондоо амархада таатай гү?

Зунай хаһа үнгэржэ, алтан намарнай түлэг дундаа. Нютагаархиднай үнгэрэгшэ зундаа хаана амаржа, хүсэ орооб? Хари гүрэнөөр гү, али Буряад орондоо амархада таатай гү гэhэн асуудалда харюу бэдэржэ, хэдэн хүндэ хандабабди.

Светлана Жигжитова, сэтгүүлшэн

- Байгша ондо Хитадай ниислэл Бээжэн хото амархаяа ошоходоо, Монгол ороноор хилэ гаталжа, Эрлянь хотоор дамжан, Бээжэн хүрөөб. Хитадай агууехэ хэрэм, Императорай ордон, Олимпиадын үнгэрhэн талмай, Тянь-ань-мэнэй талмай, Мао Цзэдунай мавзолей, хитадай оперо, торгоной дэлгүүр ехэ hонирхожо харааб. Хүн зониинь ямар олон гээшэб! Үдэр hүнигүй ажабайдалынь бурьялжа байна. Хитадууд оршон тойронхидоо ехэ наринаар хандана, байгаалияа гамнана. Аюулгүй байдал эрхимээр сахигдана, сагдаануудынь олон. Зундаа ехэ бүгшэм, халуун байна, агаарынь шиигтэй. Мүн тиихэдэ хитадууд эдеэ хоол ехэ амтатайгаар бэлдэдэг, бэеынгээ элүүр энхэдэ ехэ анхаралаа хандуулдаг. Буряад оронойнгоо газарнуудаар аяншалгада ябаха ехэ дуратайб. Чивыркуйска залив, Түнхэнэй Аршаан, Байгал далай, Сурхайта нуур, Асагадай «Талын нүүдэлшэн», Захааминайнгаа аршаанта газарнуудаар - хаанашье ябахадаа, бүхы сэдьхэлhээ амарнаб. Һүүлэй үедэ Буряадтамнай аяншалга яhала хүгжэжэ эхилhэниинь hайн. Зүгөөр манай нютагаархид амарhан газартаа бог шоройгоо хаяад ябана. Тэрэнь ехэ муу.

Эрдэни Батсух, дуушан

- Би болбол эндээ, Буряад нютагтаа, амардаг хүм. Түрэл hайхан Монгол ороноороо ябагдаал юм аабза. Ехэбшэлэн Түнхэнэй Аршаанда, Агын Алханада, мүн тиихэдэ Байгал далайн эрьедэ, Баргажанай халуун аршаануудта амарха ехэ дуратайб. Ондоо тээгүүр, хари гүрэнөөр ябаха дурагүйб.

Базар Базаров, сагдаа

- Хилын саагуур ошожо, амаржа үзөөгүйб. Алба хаажа байгаа сагтаа даб гээд ошохоёо hанаhан хари гүрэнөө ошоод орхихогүйш. Тиибэ яабашье өөрынгөө орон нютагаар аяншалха гэбэлнай, харгыдаа гаргашалhан мүнгыемнай дүүрэн бусаадаг. Жэлэй нэгэ дахин гүрэн дотороо нүхэртэеэ ябажа, амаржа байхаар. Харин би гансал нэгэ дахин Эрхүү хото ошоод ерээ hэмби. Би нютагаа, хүдөөгөө ошожо амардаг заншалтайб. Байгал далайда амардагбди. Теэд Буряадтаа амархадаа, ондоо тээшээ ошоод ерэhэндэл мүнгэ гаргашалхаш. Бүхы юумэн үнэтэй, тиимэ ехэ сэн табяад, дурадхаха юумэниинь балай байхагүй. Зарим гоё байгаалитай аймаг руу ошохо гэбэл, тэндэнь hайн зошод буудалшье байхагүй, мүн харгымнайшье тэрэ зэргэ.

Шэрэб Намжилов, малшан

- Амарха саг намда огто үгы. Монголдо хоёр жэл сэрэгэй албанда «амаржа» ерээ hэм. Теэд түхэреэн жэлэй туршада хони малаа дахаха ажалтай хүм. Эхэ эсэгэмнишье мал харууhалха ажалтай байhан, тиигэжэ бидэ аха, дүүнэртэеэ хара багаhаа мал ажалтай танилбди. Мүнөө наhатай болоод, Хурамхаанайнгаа эм домто аршаануудта ошожо амараад ерэхэ гэхэдэ, үнөөхил хони малаа орхёод ябаха аргагүй. Хүдөөдэ ажал хэхэ зон үгы. Мүнгэ түлэхэб, дүрбэн хүлтөөрэньшье үгэхэб гээшье һааш, хүдэлхэ хүн байхагүй.

Людмила Эрдынеева, «Семья» гэһэн гүрэнэй һангай эмхи зургаанай захиралай орлогшо

- Ород гүрэн дотороо ехэнхидээ амардагбди. Кавказай эм домто аршаан булагуудта хүрэжэ, бэе махабадаа аргалха ехэ дуратайбди. Сочи, Анапа хотонуудаар нэгэтэ бэшэ ябагдаа. Мүн тиихэдэ түрэл оронойнгоо хүдөө аймагуудаар ябажа сэнгэхэдэ гоё байдаг. Эхэ байгаалиингаа үшөө дайрагдаагүй энгэртэ амархаһаа дээрэ юумэн байха аал? Дээдын засагай ехэ ноёд мэдэхэдээл Сибириин тайга, хүн зоной гэшхээгүй газар ерэжэ амарна ха юм. Буряад ороноймнай газар дэбисхэр үнөөхил зандаа олон жэлдэ үлэһэй даа.

Мария Бадмацыренова, Буряад Уласай аяншалгын сайд

- Ажалаймни сагай хубаарида амаралтын үдэрнүүд үсөөн лэ даа. Хари гүрэнөөр гол түлэб албан хэрэгээр лэ ябагдана, харин амарха сагай олдобол, Буряадтаал хүсэ шадал абахые оролдодогби. Алтан намарай сагта Үмхэйн халуун аршаанда, жэлэй ямаршье сагта Байгал далай ошожо амарха заншалтайб. Элүүр энхэ ябахын түлөө заатагүй Зүүн зүгэй эмнэлгын түбтэ арга гарадагби. Буряадтамнай амаралгын газарнуудай хаанань һайн бэ, алин тээнь дэмжэлгэ, үргэлтэ хэрэгтэйб гэжэ бии мэдэжэ байгаа хүн аабзаб. Хари гүрэндэ амаралгын hайн талыень онсолбол, урид үзэгдөөгүй олон шэнэ hонин юумэ хараха болонолши даа. Шэнэ юумэ үзэжэ, hуража байhан хүндэ заал hаа аяншалха хэрэгтэй гэhэн Марк Твенэй үгэнүүдээр дүүргэе.

Баяр Турбянов, П.Чайковскиин нэрэмжэтэ Уралигай колледжын захирал

- Амаралтынгаа үдэрнүүдые Түнхэндөөл үнгэргэхэ гэжэ оролдодогби. Түрэл нютагайнгаа сэбэр һайхан агаараар амилхаһаа, хүрьһэтэ эхэ газарһаа хүсэ шадал абахаһаа дээрэ юумэн үгы. Заатагүй Байгал далай гаража амарагшабди. Холо хаагууршье яба - өөрын дайдаһаа дээрэ юумэн байхагүй.