1124
Цыбаан-Дари Жалсанова
Хүн бүхэндэ газар дэлхэй дээрэ хүлөө шоройдоhон, хүсэ абаhан ууган тоонто гэжэ байдаг. Урда хажуудаа Орголи-Бүмбэгэр баабайтай, баруун хажуудаа Түдхэлтэ хада уулатай, зүүн хажуудаа Баян-Хаан мүргэлтэй, хойто хажуудаа Шулуута-Хүгшэн эжытэй буянтай хэшэгтэй, дэмбэрэлтэ, аглаг hайхан Амгаланта Хори аймагай зүүн захада оршодог юм. Иимэ hайхан нютагтаа, Нахалаа голойнгоо уhанда умбажа, шулуутайхан газараарнь хүлөө шоройдожо, өөдөө болоhон, мүнөө 74 наhаяа гүйсөөд, хүл хүнгэн, ухаан hонор зандаа үшөөл олондо туhа хүргэжэ, буян үйлэдэжэ ябаhан Цыбаан-Дари Рыгденовна Жалсанова тухай хөөрэжэ бэшэхэ дурамни хүрэнэ.
Манза-Ширэ бурхан сахюусатай, 9 улаан мэнгэтэй, нохой жэлтэй эгэшэтэмнай ехэ буянтай, бурхантай, урагшаа hанаатай, сагаан hайхан сэдьхэлтэй хүн юм. Олоной түлөө буян үйлэдэжэ, Энэдхэг hайхан орон гурба дахин зорижо, гэгээн түрэлтэ Далай ламада ошожо, золгожо, бэлэг сэлэгээ барижа, адистань хүртэжэ ерэhэн байна. Бүри гурбан hаратайхан байхадань, ажалша малша Намжилма Бадмаевна Цыбенова Рыгдентэнэй гэр бүлэhөө энэ басагые үргэн абажа, үри хэжэ, гарыень ганзагада, хүлыень дүрөөдэ хүргэһэн, наhанайнь харгын зүб мүрыень заажа үгэн, хүмүүжүүлэн, хүн болгожо табиhан байна.
Эжынгээ энэ ашыень бүри hургуулиин шаби ябахаhаа эхилээд, абааштайхан, hүбэлгэн басаган hайн сэгнэлтэнүүд болон харюусалгатай ябадалаараа харюулжа захалаа гэжэ hанахаар байна. Хориин дунда hургуули амжалтатай hайнаар дүүргэhэнэйнгээ удаа нютагтаа жэлэй хугасаа соо үлэжэ, Георгиевско совхо- зойнгоо полевой бригадада учётчигоор ажаллаад, агроном болохо гэжэ шиидээд, Буряадайнгаа Хүдөө ажахын институдта табан жэлэй хугасаа соо hуража, агрономой дипломтой нютагаа бусажа, шэлэhэн мэргэжэлээрээ хүдэлһэн байха юм.
Дуратай мэргэжэлээрээ наhанайнгаа амаралтада гаратараа эрхим hайн ажаллаад, сүлөө сагтай болоходоо, нютагтаа шажан мүргэлэй ажал ябуулгада хам оролсожо эхилhэн байна. 2005 ондо Цыбаан-Дари Рыгденовнагай ударидалга доро Орголи- Бүмбэгэр баабайда гэжэ Жанчип Чойдон сахюусанай табан субаргатай комплекс бүтээгдэhэн. Энээнhээ гадуур, хүн зонтой үгэ хүүрээ ойлголсожо ядадаггүй Цыбаан-Дари абгайн тон ехэ оролдолгоор Тудхалта баабайда мүн лэ гоё hайхан субарга бүтээгдэжэ арамнайлагдаһан гээшэ. Юуб гэхэдэ, мүнгэ зөөриин татабариhаа эхилээд, хүн зониие, ехэнхидээ залуу үетэниие эдэбхитэйгээр энэ горитойхон хэмжээнэй ажал хүдэлмэридэ хабаадуулан эмхидхэхэ гээшэ бэлэн хэрэг бэшэ байгаа. Энэ хэрэгтэ ехэхэн туhа хүргэлсэжэ, хабаадан оролсоhон зон гэхэдэ: Агваанай Булад ба Зоригто, Ойдобой аша Дагба, Гылыков Золто. Тиихэдэ Цыденова Соёлма басаган хандиб үргэhэн зоной нэрэ обог, он жэлнүүдыень бүридхэн, компьютераар гаргажа үгөө. Тэрэ олон нэрэнүүд бүгэдэндөө Түдхэлтэ баабайнгаа субаргада хадагалагдан оронхой.
- Түдхэлтэ баабаймнай хандиб оруулhан булта бүгэдэ зоноо үеын үедэ үри бэетэйнь үргэлсэн харалсажа байха даа, - гээд, субаргын найрай үедэ Цыбаан-Дари абгаймнай хэлэжэ байгаа hэн. Тиихэдэ Анаа дасанда боложо байдаг үйлэ хэрэг, хурал маанинууд нэгэнииньшье Цыбаан- Дари абгайн хабаадалгагүй үнгэрдэггүй агша. Үшөө саашань гэхэдэ, Анаа дасанда Чойжол сахюусанай хүрэг бүтээхые өөр дээрээ даажа абаад, Амгаланта нютагайнгаа хүн зондо ойлгуулжа, дурадхажа, ехэхэн хэмжээнэй ажал ябуулжа эхилэнхэй.
Сэхэ сэбэр абари зантай, энэрхы сагаан сэдьхэлтэй энэ эгэшэмнай тулиhан зондо али болохоор туhалха табисууртай гэжэ тэмдэглээд, Цыбаан- Дари абгайдаа доро дохин, нютагаархидайнь зүгhөө ехэ hайниие хүсөөд, үреэхэ байнаб:
Аза жаргалтай, үбшэ зоболонгүй,
Элүүр энхэ зандаа,
Һарбайhанаа абажа,
hанаhанаа хүсэжэ,
Хазаhанаа таhалжа,
эхилhэнээ бүтээжэ,
Зориhондоо хүрэжэ,
буян үйлэдэжэ,
Үшөөл олон жэлнүүдтэ
ябахатнай болтогой!
Дарижап ЕШЕЕВА-ШОЁНОВА
