1004
Баир Цыденов
Манай энээхэн зураглалай герой Баир Цыдыпович Цыденов – Агын буряадай тойрогой «Агинская правда» сониной ахамад редактор, Ородой Холбоото Уласай соёлой габьяата хүдэлмэрилэгшэ, олон жэл соо Агын Сэтгүүлшэдэй холбоониие толгойлжо байһан хүн.
Манай мэргэжэлдэ Баир Цыдыпович болбол гайхамшагта хүн юм. Гушан жэлэй саана 1989 ондо тэрэ Агын гол сонин толгойлоо, тэрэ гэһээр тойрогтой болон бүхы гүрэнтэй хамта ажабайдалай али олон бэрхэшээлнүүдые дабан байжа, редакцияа амжалта түгэс хүтэлбэрилнэ. Тиигэжэ тэрэнэй урда тээ энэ тушаалда олон жэлнүүдтэ хүдэлһэн гуурһа нэгэтэ ахатанайнгаа заншал үргэлжэлүүлнэ. Цыденов дарга болбол Эсэгэ ороноо хамгаалгын дайнай һүүлээр “Агинкын” гурбадахи (!) редакторынь болодог юм. Иимэ тогтууритай ба шэлэһэн мэргэжэлдээ үнэн сэхэ хүдэлхэ хүн ганса Үбэр Байгалай хизаарта бэшэ, бүхы Алас Дурна зүгэй болон Сибириин үргэн дайда газарта олдохогүй байха.
Баир Цыдыпович алдарта Ким Базарсадаевай тоонто нютаг болохо Хойто-Агаһаа уг гарбалтай. Хойто зүгэй Буддын шажанай нангин оронуудай тоодо ородог ба эндэхи нютагайнгаа хүнүүдэй һахюуһан болодог нангин Пүнсэг уулын хормойдо үндыһэн. Бага наһанһаа ажал хүдэлмэри мэдэһэн, һаалида эхэдээ хажуудань ходо туһа боложо ябаа. Физикын багша боложо, Хара-Шэбэрэй һургуулида хүдэлөө. Үбэр Байгалай хизаарай Засагай газарта һая болотор сайд байһан Баир Галсанов, Сокто Мажиев – Үбэр Байгалай парламентын гэшүүн - шабинарайнь тоодо ороно.
Удаань комсомолдо ба партиин окружкомдо хүдэлөө, харин 1983 ондо “Агинская правда” сониной сурбалжалагша болоо. Удаань Новосибирскын партиин дээдэ һургуулида журналистикын һалбарида мэргэжэлэй һургуули гаража, “Агинка” толгойлбо, округой соведэй депутат ба партиин окружкомой бюрогой гэшүүн болоо. Тиигэһээр ехэ гүрэн түрэ задараа бэлэй...
1990-ээд онуудай эхиндэ тираж унаа, сонин хэблэхэ ажалшадта салин түлэхэ мүнгэн дуталдадаг болоо. Харин Баир Жамсуевай тойрогой засаг даргын тушаалда ерэхэдэ, ажабайдал һэргэжэ эхилээ һэн. 1997 ондо сонин офсет түхэлөөр барлагдаха боложо, өөһэдын типографитай болоо.
2006 ондо редакциингаа байшанай хоёрдохи дабхарые һэльбэн шэнэлжэ, дээрэнь мансарда барюулаа. Нүгөө жэлынь залгалаа байра барижа, барлаха цехтэй болобо. Энэ бүгэдэ ажалнуудые Баир Цыдыпович лэ эрхилээ һэн. Тэрээхэн үедэ ганса редакци бэшэ, харин Баир Жамсуевай хүтэлбэри доро бүхы Агын Буряадай тойрогой һалбаран сэсэглэхэ саг байгаа.
- 1997 онһоо 2008 он болотор Баир Баясхалановичтай хамта хүдэлхэ үе минии наһанда һайханаар һанагдаха юм, - гэжэ Цыденов дурсана. – Би тэрэ үзэгдөөгүй дабшалтые нюдөөрөө хараһан ба түүхыень бэшэлсэһэн хүн байнаб. Тойрог болбол ехэ гүрэн соогоо эгээ хурдан хүгжэлтэтэй нютаг можонуудай тоодо орожо байгаа. Намайе хоёр дахин тойрогой захиргаанай коллегидэ һунгаа һэн. Баир Баясхалановичай хэлэһээр, редактор болбол коллегиин эгээл эдэбхитэй гэшүүниинь байгаа.
Мүнөөдэр “Агинская правда” сониндо 25 хүн хүдэлнэ, тэрэ тоодо зохёохы ажалтай 6 хүн. Сонин долоон хоногто гурба дахин гарана, субботын дугаар – “Ага рекламная” гэһэн хабсаргалтатай.
Манай геройн наһанай хани Наталья Романовна, багшаар хүдэлһэн, Марина басаганиинь олзын хэрэг эрхилэгшэ, Саян хүбүүниинь Москвагай архитектурын һургуулида һурана.
Баир Цыдыпович сүлөө сагтаа уран дарханай ажал хэхэ дуратай. Өөрын гараараа модоной дарха хэжэ, беседкэ баридаг, шэрээ һандали дархалдаг. Тротуарна плиткэ хэдэг тоног түхеэрэмжэ абажа, плиткэнүүдые хэжэ үгэдэг. Техникэдэ ехэ һожортой.
- Минии абари зан намайе миин байлгахагүй, өөртэмни ажалай процесс ехэ һонин байдаг, хэһэн ажалайнгаа дүн хараха дуратайб, - гэжэ манай коллегэ хөөрэнэ. – Би түрэл оронойнгоо, тоонто нютаг – Хойто-Агынгаа эхэ ороншо хүмби, сэдьхэлээрээ буряад арадайнгаа түлөө һанаата боложо, нютаг зоной амжалта ба илалтануудта үнэн зүрхэнһөө баярладагби.
Гэр бүлын жасаһаа гэрэл зураг абтаба
Александр МАХАЧКЕЕВ, Бадмажаб ГЫНДЫНЦЫРЕНОВ
