​​Шууданай шуран эхэнэр

Екатерина Кэбэновна Тогмитова 1954 оной февралиин 1-дэ Хурамхаанай түбтэ түрэһэн. Агууехэ дайнай ветеран Кэбэн Мужанович Дашима Бадмаевна Цыбеновтэнэй гэр бүлын табан үхибүүдэйнь гурбадахи үринь болоно.

Туха сүлөөгүй үхибүүн наһан

Эхин ангиhаа Катя басаган хододоо эрхимээр hураhанайнгаа ба эдэбхитэйгээр ажал хүдэлмэридэ хабаадаhанайнгаа түлөө Хүндэлэлэй самбарhаа буугаагүй. Комсорг байхаhаа гадна, эдэбхи үүсхэл ехэтэй тамиршан ябаhан. Һургуулиингаа спортын танхим соо үглөөнhөө үдэшэ орой болотор нютагайнгаа үхибүүдээр хамта волейбол, баскетбол, теннис наададаг байгаа. Үбэлдөө санаар hолжоржо, бэеэ hоридог hэн. Тиин үшөө hургуулиин hурагшад байхадань, анги бүхэндэнь Эсэгын дайнай арба гаран ветерануудые хубаажа үгэхэдэнь, бултандань классаараа ябажа, уhа ба түлеэ бэлдэхэhээ эхилээд, бүхы шахуу хүдэлмэринүүдыень хэжэ гаралсадаг байгаа. Катя олон жэлнүүдтэ тимуровска отряд толгойлhон байха юм.

- Зунай амаралтын үедэ бидэ, үхибүүд, туха сүлөөгүй ябадаг hэмди. 7-дохи ангиин удаа классаараа хонидой угаалганда ошодог бэлэйбди. Удаань яhала бордойжо эхилхэдээ, бултааран хони хайшалалганда эльгээгдэдэг болообди. Хүн бүхэндэ үдэрэй 30 толгой хони зайн галаар хүдэлдэг хайшаар хайшалха даабари үгтэдэг байгаа. Удаань үбhэ бэлэдхэлдэ ябажа эхилхэбди. Наhатай зомнай залуу үетэнөө гамнаhан шэнгеэр хүнгэхэн ажал үгэхэ. Yхибүүн бүхэн 20 бухал табиха даа. Сарнуудаар 30 бухал шэрэхэбди. Намда ехэ номгон, hайн сар тудажа, дээрэнь hуугаад, урилдаажа гүйлгэдэг байгааб, - гэжэ Екатерина Кэбэновна залуу үхибүүн наhаяа зүүдэндээ мэтээр hанан хөөрэбэ.

Шэлэhэн мэргэжэлдээ ехэ дуратай

Удангүй он жэлнүүд үнгэржэ, түрэл hургуулитаяа хахасаха саг тулажа ерээ hэн. Тиихэдэнь энэ зураглалаймни герой 1971 ондо Улаан-Yдын хэлхеэ холбооной техникумдэ орожо, хоёр жэлэй туршада hуралсал гараба. Эндэ нэгэ ангиhаа 6 басагад hурахаяа ороо. Һуража байгаад, сүлөөтэй сагтаа хотын почтальонуудаар ажаллажа, яhала hайн олзо олодог байhан. Мэдээгүй байтарнь, хоёр жэлынь үнгэржэ, ажаллахаяа ошохыень иишэ-тиишэнь хубаажа эхилбэ. Тиин 1973 оной октябриин 14-дэ Хэжэнгэ нютаг инструктораар хүдэлхэеэ ерэбэ. Энэл жэлдэ гурбан хүн тусхай зууршалгаар ажаллахаяа эльгээгдэhэн байха юм.

- Хэжэнгэ ажаллахаяа ерэхэдэмни, тон дулааханаар угтажа абаа. Тиихэдэ Хэжэнгын шууданай даргаар Владимир Ильич Тайсаев хүдэлжэ байгаа. Школьно үйлсэдэ оршодог хамтын байрада байлгаа. Тэндэ байрлаха үедөө түлеэгээр ехэ ядалдадаг hэмди. Түлеэтэй болобол, тэрэнээ гараараа тайрадаг байhамди. Тиихэдэ энэ талаар ехэ хэсүү саг байгаа, - гэжэ Россиин хэлхеэ холбооной хүндэтэ хүдэлмэрилэгшэ хөөрэнэ.

1976 ондо Хэжэнгын РИВС-ын механигаар ажаллажа байhан Сэдэн Сэрэнжапович Тогмитовтой айл бүлэ боложо түбхинөө hэн. Гурбан басагатай ба нэгэ хүбүүтэй. Мүнөө үхибүүдынь булта ехэнүүд болонхой, тэдээн соонь банкын дарга, багша болон сагдаашье бии. Үхибүүдынь эхэ эсэгэеэ баярлуулан, 9 аша зээнэрые бэлэглэнхэй.

1973 онhоо эхилжэ, Хэжэнгын хэлхеэ холбооной таhагта профсоюзна комитедые ударидана. Тэрээнhээ гадна 1976 онhоо 2001 он болотор таhалгаряагүйгөөр экономистаар ажаллаа. Хэжэнгын шууданай хаагдажа, Хориин почтамтын бүридэлдэ орохолоорнь, мүнөөшье болотороо начальнигай орлогшын тушаал дүүргэhэн зандаа.

Екатерина Кэбэновнагай хэбэд номхон Хэжэнгэ нютагтамнай ажаллахаяа ерэhээрнь 46 жэл үнгэршэбэ. Эды олон жэлнүүд соо хада уулата Хурамхаан нютагтаяа сэдьхэлээрээ холбоотой байhан зандаа. Ажал хүдэлмэридөө шалгаржа, урдаа табиhан зорилгонуудаа жэншэдгүйгөөр бүтээжэ ябаhанайнгаа түлөө Екатерина Тогмитова гүрэн түрын зүгhөө үндэр нэрэ зэргэнүүдтэ болон Хүндэлэлэй грамотануудта хүртэнхэй. 

Гэр бүлын жасаһаа гэрэл зураг абтаба