​​Гүнэйн соёлой ордон шэнээр нээгдэбэ

Агын Буряадай тойрогой Гүнэйн соёлой байшан 1968 ондо баригдаһан түүхэтэй. Үнгэрһэн зуун жэлэй 60-аад онуудаар нилээн лэ ехэ барилга хэгдэһэн ха. Силикатна сагаан хирпиисээр хоёр дабхар томо байшан нютагаймнай түбтэ һүндэрлэһэн байна. Тэрэ гэһээр 50 жэл үнгэршэбэ. Мүнөө жэл эндэ ехэ заһабари хэгдэжэ, шэнэлэгдэһэн соёлой байшан айлшадаа угтан абаба.

Ноябриин 29-дэ нээлтын баяр ёһололдо нютагай зон болон холо ойроһоо айлшад олоороо буугаа. Соёлой байшан орожо ерэхэдэ, нэгэл ондоо. Өөрэ газар орожо ерэһэн мэтэ мэдэрэл түрэнэ. Тиигэншьегүй яахаб? Соёлой байшан газаа, досоо талаһаа хуу шэнэлэгдээ ха юм. Түрүүндээ ходо хүйтэн байгша һэн. Харин мүнөө дулаахан болоо, томо заалнууд, таһалганууд нэгэнтэ уужам һаруул болошоходоо, нютаг зоной нюур шарайшье эндэ урин уян харагдана. Хоёрдохи дабхарта оршодог номой сан, нютаг ороной музей баһал шэнэлэгдэбэ. Музей соо Гүнэй ба гүнэйхинэй түүхын материалнууд бүхэли бүтэнөөрөө дэлгээтэй. Музейн ажалые һүүлэй арбаад жэл соо Галина Загдаевна Долгорова эрхимээр эрхилжэ байдаг.

Нэгэдэхи дабхарта харагшадай заалда 280 хүнэй һууритай шэнэ креслэнүүд абтаа. Тайзанай тоног түхеэрэмжэ хуу автоматжуулагдаһан. Мүнөө сагай үнэтэй сэнтэй гэрэлтүүлгын, хүгжэм дуунай аппаратура, проекторнүүд номой ёһоор хабсаргагдаа. Агада, мүн баһа Үбэр Байгалай хизаарташье иигэжэ тоногжуулагдаһан хүдөөгэй клуб байхагүй гэжэ ноёд сайд хэлээд абана һэн.

Гүнэйн соёлой ордондо хэдэн шэглэлээр ажал ябуулагдажа байдаг. Арадай дуунай ансамбль “Баян булаг” холо ойгуур суурхажа байдаг. Нёдондо гүнэйхинэй байгуулһан “Жонон гүн” гэһэн хамниган дуунай бүлгэм Монголдо болоһон хамниган дуунай нааданда амжалтатай оролсожо ерээ һэн. Нютагтамнай хамниган дуу һэргээхэ ажал ябуулагдажа эхилээ.

Нютагай һайхан заншал тухай

Һүүлэй жэлнүүдтэ нютагай зон ондоо газар ехээр нүүгээ. Гэбэшье Сагаалган, зунай найр, элдэб урилдаа наадан, баяр ёһололдо нютагтаа олоороо суглардаг һайхан заншалтай болоһон юм. Имагта Сагаалганда соёлой байшан наада зугаатай, хүн хүлгөөтэй байдаг болоһон. Жэлээ оруулжа байһан үетэн бултаараа түрэл нютагтаа сугларжа, дасандаа бурханай ном уншуулдаг, хорёо хотоноо өөдэ татадаг. Ехэ гэгшын наада табижа, үетэн нүхэдөөрөө уулзаха, баяр хэхэ, нютагайнгаа туг барижа байһан хүнүүдээ, аха эгэшэнэрээ золгохо заншалтай юм.

“Сагаалганай тоглолтодо хүн болгон уран һайханай номер харуулха дуратай байдаг. Ерэһэн лэ хүн дуу дуулаха, хатар харуулха, зүжэг наадаха, шүлэг уншаха юм. Наһандаашье тайзан дээрэ гараагүй хүнүүд эндэ ерэжэ, талаан бэлигээ дэлгээжэ, зоной гайхал түрүүлэгшэ. Эндэл “шэнэ нэрэнүүд” түрэжэ, нютагай “сенсаци” болодог. Үншэн хабһанайнгаа оёорто хадагалжа байһан нангин хүсэл һанаагаа нютагайнгаа тайзан дээрэ бэелүүлхэнь хүнэй нэрэ хүндын, һэшхэлэй асуудал болодог бэзэ”, - гэжэ нютагай ахамад, багша Валерий Семёнов нэгэтэ хэлээ агша һэн. Мүнөө соёлоймнай байшан шэнэ амисхал абажа, нютагнай үйлэ хэрэгүүдээр баян болохонь лэ. Уран бэлигтэн эндэһээ далижан гарахань дамжаггүй.

Барилгашадта баяр хүргэе!

Ородой Холбоото Уласай Федерациин Зүблэлэй гэшүүн, Агадаа аргагүй нэрэ хүндэтэй Баяр Жамсуевай хэлэһэнэй ёһоор, Үбэр Байгалай хизаарай Алас Дурнын тойрогто шэлжэн ороһоной ашаар, хизаарай эдэй засагай болон ниигэмэй һалбари хурдан хүгжөөхэ арга боломжо нээгдээ. 

Баир Жамсуев ба хүндэтэ айлшад

Соёлой байшан заһабарилгада мүнгэ һомолхо асуудал шиидхэлсэһэн хүнүүдтэ ба тус барилга дээрэ хүдэлһэн хүнүүдтэ баяр баясхалан хүргөө. Тиихэдэ барилгын компаниин ажалшадта болон тайзанай тоног түхеэрэмжэ тодхоһон хүнүүдтэ Федерациин Зүблэлэй баярай бэшэгүүдые Баяр Баясхаланович барюулаа. Нютагаймнай бэрхэ хүбүүн Жаргал Раднагуруев гүрэнэй хайра шагналда хүртөө. Жаргал Цэ-Баирович энэ барилгые дүүрэн ударидаа бшуу.

Гүнэйн олон хүбүүд, басагад энэ объект дээрэ хүдэлһэн байна. Тэдэнэй тоодо Баяр Батоцыреновые онсо тэмдэглэлтэй. Түрүүшын үдэрһөө Баяр Базаржапович энэ ажалда хам оролсожо, эдэбхи үүсхэл гарган, ажалаа дууһан хэлсэжэ гараа гэжэ нютаг зон магтана. Гүнэйн бүхэриг хүбүүд болон уран басагад шэрдэхэ, шэмэглэхэ, будаха ажалнууд дээрэ ябажа, яһала мүнгэ хээл ха.

Үшөө мүнгэн тухай хэлэбэл, соёлой байшан заһабарилгада бүхыдөө 24 сая түхэриг һомологдоһон байна. Ехэхэн мүнгэнэй ажал болоо. Гүнэйхинэй аза талаангаар, буянгаар иимэ ехэ зөөри хүрэнгэ нютагтамнай оробо гээшэл даа.

Соёлой ордоной нээлтэ дээрэ Гүнэйн туг баригша, сомон дарга Рихард Цыдыпович Дармаев элидхэл табиһан байна. Гүнэйдэ мянгаад хүн байдаг гэжэ тоологдоно. Тиихэдээ баһа олон хүн ерэн ошон байдаг. Ажал, олзо бэдэрээд хаа-хаанагүй ябана. Улаан-Үдэ, Шэтэ ба холын орон дайда руу олон хүн нүүжэ ошоһон. Гэбэшье булта нютагаа эрьежэ байдаг, түрэһэн үдэһэн эхэ нютагтаяа хүйһөөрөө холбоотой байдаг.

Үбэр Байгалай хизаарай Засагай газарай Түрүүлэгшын орлогшо Аягма Ванчикова, Агын Буряадай тойрогой засаг даргын үүргэ гүйсэдхэгшэ Владимир Шойжилжапов, Үбэр Байгалай Соёлой яаманай таһагай дарганар, Ага, Дулдарга, Могойто аймагуудай засаг дарганар, нютагай ахамадууд болон бусад айлшад нээлтын баяр ёһололдо оролсоһон байна.

“Жонон гүн” бүлгэм (Гүнэй нютаг) Монголдо болоһон хамниган дуунай нааданда. 2019 он. 

Ага аймагай соёлой байшанай артистнар, Гүнэйн соёлой байшанай «Баян булаг» ансамбль (захирал Туяна Загдажапова), Гүнэйһөө гарбалтай уран бэлигтэн Аюна Максарова-Семёнова («Баяр» ансамбль), Мунко Цыбенов («Амар сайн» театр), Долгор Дансаранова (Шэтэ хотын хүүгэдэй уралигай һургуули) болон бусад үзэсхэлэн һайхан наада табяа.

Улаан-Үдэ - Гүнэй

Сарюна Жамбаловагай гэрэл зурагууд