«Энэ дэлхэй дээрэ ори гансаарханаа бэшэб, хэншьеб намда һанаагаа зобоно гэжэ мэдэрхынь, гомдолоор халиһан зүрхэндөө хадагалжа ябадаг уй ехэ гашуудалайнь мүльһэ хайлуулхын тула нигүүлэсхы сэдьхэлтэй байха ёһотойбди. Угайдхадаа шэдитэ Шэнэ жэлэй үедэ», - гэжэ Буряадай Ажаһуугшадые ниигэмэй хамгаалгын яаманай мэдээсэлэй-шэнжэлгын таһагай зүбшэлэгшэ Мария Ивайловская хэлэнэ һэн.
“Жабар Үбгэн боло!” гэһэн нигүүлэсхы сэдьхэлэй хэмжээн үншэн болон эрэмдэг бэетэй хүүгэдэй шиидхэгдээгүй асуудалнуудта хүн зоной анхарал хандуулха зорилготойгоор 2008 ондо түрүүшынхиеэ үнгэргэгдэһөөр, мүнөө заншалта болонхой. “ЭКОС” Хэблэлэй байшан болон Буряадай Ажаһуугшадые ниигэмэй хамгаалгын яаман худалдаа наймаанай эмхинүүдтэй суг хамта энэ һайхан хэрэг жэл бүхэндэ эмхидхэдэг юм. Энэ удаа хэмжээн декабриин 2-һоо 29 болотор үргэлжэлхэ. Тиимэһээ сэдьхэлэйнгээ дулаагаар үхибүүдтэй хубаалдажа, энэ оршолонто юртэмсые гэрэлтэй болгохо гэбэлтнай, үшөө 5 үдэр үлөөд байна.
Тон түрүүн хэмжээ ябуулга Баянголой ухаагаар эрэмдэг хүүгэдэй интернадай хүмүүжэмэлнүүдтэ тусхайтаар эмхидхэгдэжэ эхилһэн гэжэ һануулая. Тус интернадай үхибүүдэй нэрэтэ открыткануудтай хасуури Улаан-Үдэ хотын худалдаа наймаанай ехэ түбүүд соо тодхогдодог һэн. Хүн зон тэдэнэртэ бэлэгүүдые худалдан абажа, Шэнэ жэлэй модон доро орхидог бэлэй.
Баянголой интернадта ДЦП-тэй болон ухаагаар эрэмдэг хүүгэд хүмүүжүүлэгдэдэг байһан. 2017 онһоо һайн шанартай эмшэлэлгэ болон болбосоролоор хангахын тула тэдэниие уласай “Журавушка” гэһэн хүүгэдэй интернадта дамжуулаа. Тус интернат хадаа Буряад орон дотор ажаһуугшадые ниигэмэй талаар хамгаалгын байгуулгын бүридэлдэ ородог иимэ шэглэлэй ори ганса эмхи зургаан болоно.
Мүнөө жэл “Жабар Үбгэн боло!” хэмжээн 12-дохиёо үнгэргэгдэжэ байна. Эдэ жэлнүүдэй туршада Шэнэ жэлэй бэлэгүүдэй тараагдадаг дэбисхэр үргэдхэгдэжэ, нилээд олон үхибүүдтэ баяр асардаг болоо. Энэ удаа Буряад Уласай Ажаһуугшадые ниигэмэй хамгаалгын яаманай залан хүтэлбэрилдэг 20 эмхи зургаанда хүмүүжүүлэгдэдэг үншэн болон эрэмдэг бэетэй 442 хүүгэдтэ эльгээгдэхэ.
Арадай Хуралай һунгамалнууд тус хэмжээндэ эдэбхитэйгээр хабаададаг гэжэ мэдээжэ. Гэхэтэй хамта хэншье энэ һайхан хэрэгтэ хубитаяа оруулха аргатай. Нигүүлэсхы сэдьхэлэй хасуури Улаан-Үдэ хотын “Форум” гэһэн худалдаа наймаанай түбэй 1-дэхи дабхарта тодхогдонхой. Дуратай бэлэгээ худалдажа абаад, гоё һайхан хасууриин дэргэдэхи хайрсаг руу хэхэдэ болоно. Мүн ямаршье эмхи зургаан, ажахы, эмхи, уласай аймаг хабаадаха аргатай. Тиигэхын тула бэлэгүүдые суглуулжа, ажаһуугшадые ниигэмэй хамгаалгын таһагуудта гү, али гэр бүлэнүүдые болон хүүгэдые ниигэмэй хангамжын эмхи зургаанда дамжуулха хэрэгтэй.
Бидэнэй декабриин 23-да зорюута “Форум” ошоходомнай, сохом 20-ёод минутын туршада хасууриин дэргэдэ хон-жэн байгаа һэн. Хүнүүд хасууриие тойроод лэ, урагша-хойшоо яаралтай алхалданад. Таахада, дүтынгөө зондо Шэнэ жэлэй бэлэгүүдые бэдэрнэ ёһотой. Хэр олон хүн Жабар Үбгэн болоно гээшэб гэжэ тэндэхи наймаашан басаганһаа һонирхоходомнай, үншэн болон эрэмдэг бэетэй хүүгэдые баярлуулха зон даб дээрээ үсөөн байна, заншалта ёһоороо хуушан жэлэй һүүлшын лэ үдэрнүүдтэ бэлэгүүд олоор суглардаг гэжэ ойлгуулаа.
Анна Огороднигой гэрэл зураг