​​Ногоон Дара эхэ

Ивалгын Хамбын хүреэндэ Захааминай хуша нарһан модонуудаар бодхоогдоһон, үйһөөр шэмэглэгдэһэн Ногоон Дара эхын гайхамшагта гоё дуган мүргэлшэдые угтадаг. Хүреэнэй олон ехэ дуганууд соо онсо уранаар баригдаһаараа илгардаг энэ дуганай шэрээтэ Намжил ламбагайтай уулзажа хөөрэлдэбэбди.

- Бултанһаа илгарһан иимэ һайхан ордон имагтал Ногоон Дара эхэдэ ямар удхатайгаар бодхоогдоо гээшэб?

- Будаадын шажантан, тэрэ тоодо бидэ буряадууд, 21 Дара эхэдэ үнэнхэ сэдьхэлһээ мүргэн шүтэдэгбди. Тиихэдээ Ногоон Дара эхэ болон Сагаан Дара эхэдэ бүрил ехээр һүгэдэдэгбди. Минии хуряахай Пүрбэ Самбуев ном соогоо иигэжэ бэшэһэн:

«Хоёр шүдхэр айлые һалгааха гэжэ хэлсэбэ. Нэгэниинь гэртэ орожо, үбгэ һамган хоёрые хэрэлдүүлбэ. Уурлаһан һамган: «Түрхэмүүдтээ ошохомни», - гээд, хубсалаад гарашаба. Тиихэдэнь һанаһанаа дүүргэһэн шүдхэр нүгөөдэмни тэрэ һамгые баряа, торгоо бэзэ гээд ошоходонь, тэрэнь хооһон һулһаадии һууба. Гайхаад һураба:

- Үгы, юун болооб? Хоюулыень гол таһа хэрэлдүүлээд, һамгыень ябуулаа бэлэйб?!

- Хэн мэдэбэ? Ямаршье һамган гараагүй, нэгэл дохолон Дара эхэ үнгэрөөл даа!

Тэрэ эхэнэр айһандаа юм гү, тарнияа мартажархёод, алдаг, оног уншажа ябаа ха юм. Тиигээшье һаа, шүдхэр боохолдойнуудта диилдээгүй! Ногоон Дара эхын тарниие уншахада, бүхы муу муухайһаа, бузар буртагһаа зайсуулха гээшэнь үнэн юм гэжэ энэ домог сэхэ ойлгуулна».

- Тиигэбэл тэрэ тарниин удхые мандаа ойлгуулжа үгыт.

- Ногоон Дара эхэмнай бүхы бурхад, бодисаданартал адли бадма лёнхобын залаа дээрэ забилжа һуухадаа, баруун хүлөө доошонь һанжуулдаг. Энэнь, манай ойлгоходо, хандаһан хүн бүхэндэ тэрэ доронь туһалхаб гэһэн удхатай. Тиимэһээ «Ум Дари Дудаари дүри суухаа!» гэжэ уншаад ябабал, ямаршье далдын хүсэндэ диилдэхэгүй юм. Мүн баһа энэ наһандаа элүүр энхэ, амар мэндэ, ажал хэрэгтээ урагшатай урматай, гэр бүлэдөө олзотой омогтой, булта бүгэдөөрөө үнэр баян ябаха заяатай юм.

- Һайн даа, Намжил ламбагай, «Буряад үнэнэйнгөө» уншагшадта Дара эхын эбигээлые хүртөөжэ байгыт даа.